Όποιος παρακολουθεί από κοντά τη φαρμακοβιομηχανία μπορεί να βεβαιώσει ότι το τοπίο που αφορά τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τα φάρμακα αλλάζει διαρκώς με προσθήκες και ακυρώσεις που περιοδικά επεκτείνουν και κρατούν ζωντανές τις πατέντες των κορυφαίων  σε πωλήσεις εταιρειών.

Από το Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Μία νέα μελέτη έρχεται να ρίξει φως στη στρατηγική επέκτασης της πατέντας ή της προσθήκης νέων πατεντών προκειμένου να αυξηθεί ο χρόνος που το φάρμακο βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας και βρήκε ότι αυτός είναι ο κανόνας στις περισσότερες των περιπτώσεων.

Η μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «May Your Drug Price Be Ever Green», βρήκε ότι το 74% των πατεντών των νέων φαρμάκων όπως καταγράφονται στα αρχεία του FDA μεταξύ των ετών 2005 και 2015 δόθηκαν σε  υπάρχοντα φάρμακα και όχι σε νέα.

Από τα πρώτα 100 σε πωλήσεις φάρμακα, κοντά το 80% κέρδισε μία πρόσθετη πατέντα ή κάποια άλλη αποκλειστική επέκταση της πατέντας ενώ σχεδόν τα μισά το πέτυχαν αυτό περισσότερες από μία φορές.

Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, δεδομένου ότι τα επώνυμα φάρμακα κερδίζουν μακρές και προσοδοφόρες επεκτάσεις της πατέντας, τα γενόσημα φάρμακα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να φτάσουν στην αγορά με αποτέλεσμα οι τιμές σε όλο τον κλάδο να συνεχίζουν να αυξάνονται.

Συγκεκριμένα οι Robin Feldman και Connie Wang δήλωσαν ότι τα στοιχεία «καταδεικνύουν ότι σε ολόκληρο τον κλάδο, οι εταιρείες δημιουργούν σειρά προσκομμάτων για να αποτρέψουν την είσοδο ανταγωνιστών που είναι θεμελιώδους σημασίας για το καινοτόμο σύστημά μας».

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται το Humira της Abbvie το οποίο έχει μια ιδιαίτερα πυκνή ασπίδα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, τα οποία είναι περισσότερα από εκατό με τις πωλήσεις του να εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 21 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2021, μετά την αρχική έγκριση του το 2002. Είναι ήδη άλλωστε το κορυφαίο σε πωλήσεις φάρμακο στον κόσμο με πωλήσεις 16 δις. δολαρίων πέρσι.

Άλλα ευρήματα της μελέτης ήταν ότι η χρήση της συγκεκριμένης στρατηγικής έχει αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου και ότι οι εταιρείες που τη χρησιμοποιούν συχνά την επαναλαμβάνουν.

Κριτική από το PhRMA 

Σχολιάζοντας τη μελέτη, εκπρόσωπος της Pharmaceutical Research and Manufacturers of America, PhRMA δήλωσε ότι οι «συγγραφείς παραβλέπουν ορισμένα βασικά σημεία στην πορεία για τη διαδικασία εισόδου νέων φαρμάκων στην αγορά, αγνοώντας το σημαντικό ρόλο της ισχυρής προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας στην προώθηση της καινοτομίας». Επιπλέον, πρόσθεσε, τα νέα διπλώματα ευρεσιτεχνίας είναι συχνά το αποτέλεσμα «σημαντικών επενδύσεων στην Έρευνα & Ανάπτυξη» ακόμη και μετά την έγκριση ενός φαρμάκου.

«Οι νέες συνθέσεις μπορούν να δημιουργήσουν πιο αποτελεσματικούς και βολικούς τρόπους για τη χορήγηση ενός φαρμάκου, συμβάλλοντας στην αύξηση του ανταγωνισμού και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων του φαρμάκου για τους ασθενείς», δήλωσε ο αντιπρόσωπος του PhRMA. «Νέες ενδείξεις μπορούν επίσης να επεκτείνουν ένα φάρμακο που έχει εγκριθεί στο παρελθόν σε νέους πληθυσμούς ασθενών και ασθένειες» τονίζει ο ίδιος εκπρόσωπος.