Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου
Η εφαρμογή των ψηφιακών πιστοποιητικών εμβολιασμού για COVID-19 σε πολλές χώρες συνέπεσε χρονικά με την περίοδο που το στέλεχος Δέλτα κυριάρχησε σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, δεν έχουμε ακόμα μια διεξοδική και συστηματική εξέταση και αξιολόγηση του αντίκτυπου της εφαρμογής αυτής της νέας τεχνολογίας, σε σχέση με τη νέα δυναμική της πανδημίας, λόγω επικράτησης του στελέχους Δέλτα. To συμπέρασμα ανήκει στην Ελένη Πιτέλου (Elena Petelos), Αντιπρόεδρο για την Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Δημόσιας Υγείας, επιστημονική συνεργάτιδα του Πανεπιστημίου Κρήτης και υφηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μαάστριχτ, η οποία δηλώνει στο DailyPharmaNews, ότι η πιθανότητα μιας ακόμα αναζωπύρωσης είναι μεγάλη, και η αποφυγή της παραμένει ένας έγκυρος και δυνητικά εφικτός στόχος. Και πρέπει να γίνει κάθε προσπάθεια να επιτευχθεί, σημειώνει, καθώς το 10% των λοιμώξεων θα έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις (long covid), απειλώντας τα εθνικά συστήματα υγείας. Σε μια διεπιστημονική συνεργασία με ερευνητές από πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα από την Αυστρία, το ΗΒ, την Πολωνία, την Κίνα, την Ιταλία, τη Μάλτα, τη Σλοβενία και την Ολλανδία, στην οποία συμμετείχα προτάθηκε το μοντέλο VAP-SIRS που εξετάζει δυνητικά χαμηλότερους περιορισμούς για τους έχοντες πιστοποιητικά, αναφέρει η κ Πιτέλου και εξηγεί:
Υψηλότερος ο κίνδυνος για εμβολιασμένους που απολαμβάνουν μειωμένους περιορισμούς
«Το μαθηματικό μοντέλο VAP-SIRS λαμβάνει υπόψη τις καίριες για την παρούσα δυναμική της πανδημίας παραμέτρους, περιλαμβανομένων των χαμηλότερων περιορισμών για τους κατόχους «πάσων εμβολιασμού» σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, και παράγοντες όπως ατελή εμβολιαστική αποτελεσματικότητα έναντι λοίμωξης, ρυθμό (επανεμβολιασμού και φθίνουσα ανοσία, και την αυξημένη μετάδοση με το Δέλτα, καθώς όλα επηρεάζουν τον αριθμό αναπαραγωγής του ιού. Διαπιστώσαμε ότι για ένα μεγάλο εύρος παραμετρικών επιλογών του μοντέλου VAP–SIRS, ακόμα και για τις πλέον αισιόδοξες, καταδεικνύεται η πιθανότητα επιδημικής αναζωπύρωσης και για τα δυο στελέχη (δηλ. Δέλτα και Άλφα). Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος στην περίπτωση εφαρμογής πιστοποιητικών, όπου οι κάτοχοί τους απολαμβάνουν μειωμένους περιορισμούς, όπως το να μη φοράνε μάσκα και να μην υπόκεινται σε τεστ πριν από την είσοδό τους σε επιχειρήσεις, κέντρα εστίασης/ψυχαγωγίας ή τουριστικές εγκαταστάσεις κ.λπ».
Πως μπορεί να αποφευχθεί η αναζωπύρωση
Η αναζωπύρωση σύμφωνα με την επιστημονική συνεργάτιδα του Πανεπιστημίου Κρήτης μπορεί να αποφευχθεί βραχυπρόθεσμα, αλλά και μακροπρόθεσμα, μόνο όταν οι περιορισμοί παραμείνουν για τον υπόλοιπο πληθυσμό, ενώ η μείωση των περιορισμών για τους κατόχους πιστοποιητικών παραμένει μικρή ή μέτριου βαθμού, ιδιαίτερα για το στέλεχοςΔέλτα. Ο κύριος παράγοντας που ευθύνεται για την εξέλιξη αυτή είναι η δυνητική έλλειψη ανοσίας των κατόχων πιστοποιητικών, επισημαίνει η κ. Πιτέλου, για να προσθέσει στη συνέχεια ότι με ένα πιστοποιητικό οι κάτοχοι απολαμβάνουν λιγότερους περιορισμούς, ενώ στην πραγματικότητα ορισμένοι παραμένουν ευπαθείς, μπορούν να μολυνθούν και δυνητικά να μολύνουν και άλλους, γιατί το εμβόλιο δεν ήταν πλήρως αποτελεσματικό για αυτούς, ή γιατί η ανοσία έφθινε.
Καθολική επιβολή μέτρων προστασίας για όλους ανάλογα με την ένταση της επιδημίας
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν συστηματικά ότι με το Δέλτα και με τον τρόπο που εφαρμόζονται τα εμβολιαστικά προγράμματα και τα πιστοποιητικά, είναι πιθανές οι δυσμενείς εκβάσεις από πλευράς εξέλιξης της επιδημίας και για να είναι δυνατό να αντισταθμιστούν και να μεγιστοποιηθούν οι ελευθερίες των πολιτών, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να διερευνήσουν κάθε πιθανότητα ανάπτυξης αποτελεσματικών εμβολίων, να αυξήσουν τον ρυθμό εμβολιασμού και των αριθμό εμβολιασμένων. Ταυτόχρονα, η καθολική επιβολή μέτρων προστασίας όπως περιορισμός συγκεντρώσεων και γενική επιβολή μάσκας θα πρέπει να είναι συνεχώς στις πιθανές επιλογές ανάλογα με την ένταση της επιδημίας και ανεξάρτητα από πιστοποιητικό. Σημαντικό είναι επίσης, ότι οι κάτοχοι τέτοιων πιστοποιητικών είναι λιγότερο πιθανό να εξεταστούν και θεωρείται ότι είναι προστατευμένοι, ενώ μπορεί να έχουν ηπιότερης μορφής συμπτώματα αν/όταν νοσήσουν. Για τον λόγο αυτό είναι πιθανό να μην γίνει αντιληπτό το ότι νοσούν, με αποτέλεσμα μια επίδραση παρόμοια με αυτή του να έχουμε χαμηλότερους περιορισμούς. Συνεπώς, τα τεστ και καραντίνα θα πρέπει να εφαρμόζονται και για τους κατόχους πιστοποιητικών. Στόχος των τεστ θα πρέπει, επίσης να είναι, να εντοπίζεται ποια άτομα έχουν χάσει, ή δεν απέκτησαν ποτέ, ανοσία». Ή άγνοια σχετικά με όλους τους κινδύνους και τις συνέπειές τους, και μια ψευδής αίσθηση ασφάλειας καθώς προσεγγίζουμε υψηλότερα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης, μπορεί να οδηγήσει στη λήψη απόφασης με επίπεδα περιορισμών κάτω του βέλτιστου, τονίζει η Αντιπρόεδρος για την Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Δημόσιας Υγείας. «Έχουν αναπτυχθεί διάφορα μοντέλα για την ενημέρωση στρατηγικών εμβολιασμού. Μια τέτοια προσπάθεια δείχνει ότι η χαμηλότερη αποτελεσματικότητα εμβολίων σε συνδυασμό με αυξημένες κοινωνικές επαφές μεταξύ των εμβολιασμένων (συμπεριφορική αντιστάθμιση), μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την εμβολιαστική προσπάθεια, ακόμα και χωρίς να λάβουμε υπόψη τη φθίνουσα ανοσία».
Ελένη Πιτέλου
