Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Τα συνδυασμένα παιδικά εμβόλια, όπως το MMRV (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά και ανεμοβλογιά), αποτελούν σημαντική καινοτομία, καθώς μειώνουν τις ενοχλητικές για τα βρέφη και μικρά παιδιά ενέσεις, αυξάνουν τη συμμόρφωση των γονιών προς το εμβολιαστικό πρόγραμμα και συμβάλλουν καθοριστικά στην εμβολιαστική κάλυψη στην κοινότητα. Ωστόσο, νέες μελέτες και οδηγίες στις ΗΠΑ επαναφέρουν το ερώτημα: μήπως σε ορισμένες ηλικίες είναι προτιμότερο να γίνονται ξεχωριστά;
Γιατί κάποιοι προτείνουν να γίνονται ξεχωριστά – Συζήτηση και Προτάσεις
Πρόσφατα, ο υπηρεσιακός διευθυντής των CDC, Τζιμ Ο’Νιλ, ζήτησε από τις φαρμακοβιομηχανίες να αναπτύξουν ξεχωριστά εμβόλια για ιλαρά, παρωτίτιδα και ερυθρά, αντί του καθιερωμένου συνδυασμένου MMR. Η πρόταση αυτή, που στηρίχθηκε από τον υπουργό Υγείας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Κένεντι –γνωστό για τις αντιεμβολιαστικές του απόψεις και τις αμφιλεγόμενες αλλαγές στο Εθνικό Συμβούλιο Εμβολιασμών– προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από την κατασκευάστρια εταιρεία MSD και την ιατρική κοινότητα.
Η MSD υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει επιστημονική βάση για τον διαχωρισμό των συστατικών του MMR, ενώ παιδίατροι, όπως η Δρ. Ράνα Αλίσα, σημείωσαν ότι η συνδυασμένη χορήγηση βελτιώνει την ανοσολογική απόκριση και μειώνει τις καθυστερήσεις ή παραλείψεις στους εμβολιασμούς των παιδιών.
Το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) και η Συμβουλευτική Επιτροπή Εμβολιασμών (ACIP) προτείνουν πλέον η πρώτη δόση να χορηγείται ξεχωριστά (MMR + ανεμοβλογιά), καθώς οι έρευνες έδειξαν μια μικρή αύξηση του κινδύνου πυρετικών σπασμών σε παιδιά ηλικίας 12–23 μηνών που έκαναν το τετραπλό MMRV.
Η αύξηση αυτή είναι υπαρκτή, αλλά πολύ μικρή: αφορά περίπου 1 επιπλέον περιστατικό πυρετικού σπασμού ανά 2.500 πρώτες δόσεις. Για τη δεύτερη δόση του εμβολιασμού (συνήθως στην ηλικία 4–6 ετών) δεν έχει διαπιστωθεί ανάλογος κίνδυνος.
Τι ισχύει στην Ευρώπη
Αντίστοιχες παρατηρήσεις έχουν γίνει και στην Ευρώπη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) και εθνικές αρχές, όπως το γερμανικό Ινστιτούτο Paul-Ehrlich, παρακολουθούν στενά τα δεδομένα, αναγνωρίζοντας το μικρό αυξημένο ρίσκο και προτείνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις επιλογή μεταξύ MMRV και MMR+V, ανάλογα με την ηλικία και το προφίλ του παιδιού.
Τα επιχειρήματα υπέρ και κατά
Υπέρ της ξεχωριστής χορήγησης:
- Μειώνει ακόμη και τον ελάχιστο κίνδυνο πυρετικών σπασμών.
- Ενισχύει την εμπιστοσύνη γονιών που είναι διστακτικοί.
- Προσαρμόζεται στις ανάγκες της πιο ευαίσθητης ηλικιακής ομάδας.
Υπέρ του συνδυασμένου εμβολίου:
- Λιγότερες ενέσεις, λιγότερο στρες για το παιδί.
- Υψηλότερη εμβολιαστική κάλυψη και καλύτερη συμμόρφωση.
- Εγκεκριμένα και αποδεδειγμένα ασφαλή τα συνδυαστικά εμβόλια από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΠΟΥ.
Οι διεθνείς υγειονομικές αρχές επισημαίνουν ότι και οι δύο επιλογές είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές. Η διαφορά αφορά ένα ελάχιστο ρίσκο πυρετικών σπασμών με την πρώτη δόση MMRV, γεγονός που οδηγεί ορισμένες χώρες να προτιμούν τη χωριστή χορήγηση σε νήπια κάτω των δύο ετών. Προτείνου, δε, η τελική απόφαση να λαμβάνεται σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του παιδιού και τις επίσημες οδηγίες της κάθε χώρας.
Εμπιστοσύνη των Παιδιάτρων στη χώρα μας στα συνδυασμένα εμβόλια
«Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αποδείχτηκε από πολλές μελέτες πως η συγχορήγηση στην ίδια ένεση πολλών αντιγόνων που προκαλούν ανοσία επάγει την ίδια ανοσοποίηση και είναι το ίδιο ασφαλής σε σύγκριση με τη μεμονωμένη χορήγηση σε βρέφη και παιδιά», επισημαίνει ο Παιδίατρος, Κωνσταντίνος Νταλούκας, Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων.
«Έτσι, προτιμούμε να γίνονται συνδυαστικά τα εμβόλια, καθώς διασφαλίζουμε αφενός την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα σε υψηλά ποσοστά, όπως και με τα μονοδύναμα εμβόλια και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι ότι το παιδί δεν ταλαιπωρείται. Μειώνουμε το στρες των πολλών εμβολίων, των πολλαπλών ενέσεων στο παιδί. Επίσης, γίνονται σε συντομότερο χρόνο, με μικρότερη ανάγκη μετακινήσεων γονέων και παιδιών και έτσι έχουμε σύντομα ένα καλό εμβολιαστικό αποτέλεσμα στην κοινότητα, χωρίς καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς».
«Μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω αυτή τη τακτική αμφισβήτησης των συνδυαστικών εμβολίων»
Ο κ. Νταλούκας υπογραμμίζει ότι έχει γίνει σειρά μελετών μέχρι να καταλήξουμε στις συγκεκριμένες συστάσεις παιδικού εμβολιασμού και είναι σοβαρό πισωγύρισμα η τακτική αμφισβήτησης δοκιμασμένων και διαφανών διαδικασιών, που θέτει σε κίνδυνο το επίπεδο της εμβολιαστικής κάλυψης, διεθνώς. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην χορηγούμε τα πολυδύναμα εμβόλια. Ακριβώς το αντίθετο: πρέπει να συγχορηγούνται για λόγους πρακτικής και αποτελεσματικότητας τα εμβόλια».
«Μας πάει πολλά χρόνια πίσω αυτή η επιχειρηματολογία από το περιβάλλον του υπουργού Υγείας των ΗΠΑ, ο οποίος είναι γνωστός για τις αντιεμβολιαστικές του απόψεις, στα χρόνια που κάναμε τα πρώτα εμβόλια για τον κοκκύτη (τα ολοκυτταρικά), που προκαλούσαν υψηλό πυρετό και είχαν σημειωθεί κάποια περιστατικά με σπασμούς. Σήμερα, χορηγούμε το ακυτταρικό εμβόλιο, το οποίο δεν προκαλεί πυρετικούς σπασμούς. Οι πυρετικοί σπασμοί μπορεί να εκδηλωθούν σε παιδιά ακόμα και όταν κάνουν πυρετό λόγω κάποιας ίωσης. Μην τους συγχέουμε με τα εμβόλια.
Διεθνώς, υπάρχουν βάσεις που παρατηρούν και καταγράφουν όλες τις πιθανές αντιδράσεις εμβολίων. Δεν υπάρχουν ανησυχητικές καταγραφές.
Χορηγούμε, εδώ και δεκαετίες, οι Παιδίατροι συνδυαστικά εμβόλια και δεν έχουμε παρατηρήσει να προκαλείται καμία αρνητική αντίδραση στα παιδιά, ούτε πυρετικοί σπασμοί. Δεν υπάρχουν ανάλογες καταγραφές και αναφορές ούτε στα Παιδιατρικά Συνέδρια είτε στη χώρα μας είτε διεθνώς», καταλήγει ο κ. Νταλούκας.
