Καλύτερη υγεία σημαίνει πιο δυνατή οικονομία
Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου
Τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας αντιμετωπίζουν σήμερα πρωτόγνωρες προκλήσεις, ειδικά λόγω της αυξημένης ζήτησης για σύνθετη και δαπανηρή υγειονομική φροντίδα. Οι δημογραφικές αλλαγές με την συνεχή γήρανση του πληθυσμού, η αύξηση των χρονίως νοσούντων, οι περιορισμένοι πόροι στην πρόληψη, αλλά και απειλές όπως η μικροβιακή αντοχή και η κλιματική αλλαγή, οδηγούν στην αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες υγείας και νέες θεραπείες. Η δε πανδημία της COVID-19 ώθησε τα συστήματα υγείας στα όριά τους, αποκαλύπτοντας και επιδεινώνοντας σοβαρά υποκείμενα προβλήματα και ελλείψεις, προερχόμενα από την υποχρηματοδότηση και τις στρεβλώσεις δεκαετιών.
«Ωστόσο, παρά αυτές τις προκλήσεις, η φαρμακοβιομηχανία (EFPIA και ΣΦΕΕ) είναι αισιόδοξη για ένα πιο υγιές μέλλον για την Ευρώπη. Αρκεί τώρα να χρησιμοποιήσουμε τα διδάγματα από την πανδημία και να προτεραιοποιήσουμε την υγεία σε πολιτικό και δημόσιο επίπεδο, ανοίγοντας το δρόμο για να ενδυναμώσουμε τα συστήματα υγείας».
Η επισήμανση ανήκει στον πρόεδρο του ΣΦΕΕ κ. Ολύμπιο Παπαδημητρίου, ο οποίος σε συνέντευξη του στο DailyPharmaNews, τονίζει ότι η διασφάλιση του μέλλοντος των συστημάτων υγείας ξεκινά με τη χρηματοδότησή τους, ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες των χωρών. Οι κυβερνήσεις, αναφέρει, δεν πρέπει πλέον να θεωρούν τις δαπάνες για την υγεία ως κόστος ή στόχο για βραχυπρόθεσμο περιορισμό του κόστους, αλλά ως κοινωνική επένδυση, τόσο στην ευημερία των πολιτών, όσο και στο οικονομικό μας μέλλον. «Η καλύτερη υγεία οδηγεί την ευημερία. Οι υγιέστεροι άνθρωποι απολαμβάνουν περισσότερο και πιο παραγωγική εργασιακή ζωή, συνεισφέρουν στην οικονομία, ενώ καταναλώνουν λιγότερες δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη. Συνολικά, για κάθε ευρώ που δαπανάται για τη δημόσια υγεία σε χώρες υψηλού εισοδήματος υπολογίζεται ότι επιστρέφονται 14 ευρώ στην οικονομία. Αυτό το όφελος διπλασιάζεται για τις υγειονομικές δαπάνες σε εθνικό επίπεδο κάθε χώρας. Η επένδυση, συνεπώς, στο σύστημα υγείας χτίζει τις βάσεις για ισχυρότερη και πιο βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, η οποία με τη σειρά της υποστηρίζει την καλύτερη παροχή υγειονομικής περίθαλψης».
Στην Ελλάδα η Πολιτεία ξοδεύει πολύ λιγότερα χρήματα για το φάρμακο, συγκριτικά με τη Νότια και Δυτική Ευρώπη
Δυστυχώς, το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης της δημόσιας υγείας είναι πολύ μεγάλο στη χώρα μας, λέει ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ για να συμπληρώσει στην συνέχεια ότι, στην Ελλάδα η Πολιτεία ξοδεύει πολύ λιγότερα χρήματα για το φάρμακο, συγκριτικά με τις χώρες τόσο της Νότιας, όσο και της Δυτικής Ευρώπης. Και η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη δεν επαρκεί να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού της χώρας.
Ως αποτέλεσμα, οι φαρμακευτικές εταιρίες καλύπτουν την υπέρβαση της δαπάνης, πληρώνοντας υπέρογκα ποσά σε επιστροφές (clawback & rebates), οι οποίες, μάλιστα, είναι διαρκώς αυξανόμενες, χωρίς όριο και χωρίς καμία προβλεψιμότητα.
Η Πολιτεία, υπογραμμίζει ο κ. Παπαδημητρίου, θα πρέπει να επανεξετάσει τη χρηματοδότηση του συστήματος, επισημαίνοντας ότι με την πανδημία της COVID-19, όλες οι Κυβερνήσεις ανά τον κόσμο αναθεωρούν τα κονδύλια για τη Δημόσια Υγεία. «Αυτή η επένδυση θα πρέπει να επικεντρωθεί σε πέντε προτεραιότητες ενδυνάμωσης: Ανθρωποκεντρικότητα (ή ασθενοκεντρικότητα), Αποτελεσματικότητα, Ενδυνάμωση του Εργατικού Δυναμικού, Αποδοτικότητα και Ανθεκτικότητα. Ενδυνάμωση των συστημάτων υγείας σημαίνει, επίσης, ότι υιοθετούμε τα μετασχηματιστικά εργαλεία που χρειαζόμαστε – δηλαδή την ψηφιοποίηση και την καινοτομία που δημιουργεί αξία για τους ασθενείς, τα συστήματα υγείας και την κοινωνία στο σύνολό της».
Η ανθρωποκεντρικότητα θα πρέπει να είναι η κινητήρια δύναμη σε όλο το φάσμα του συστήματος υγείας
Κινητήριος δύναμη των μελλοντικών συστημάτων υγείας θα πρέπει να είναι η ανθρωποκεντρικότητα, παρέχοντας στους ασθενείς ολοκληρωμένη και συνεχόμενη υγειονομική φροντίδα και ενδυναμώνοντάς τους, ώστε να είναι ενεργοί εταίροι και συνεργάτες. Η αρχή ότι η υγειονομική περίθαλψη πρέπει να έχει επίκεντρο τον ασθενή ή τον άνθρωπο ακούγεται απλή και απολαμβάνει υψηλού επιπέδου πολιτική υποστήριξη. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί στα συστήματα υγείας, ούτε στο σύνολό τους, ούτε με ολοκληρωμένο τρόπο. «Εμείς στη φαρμακοβιομηχανία έχουμε δεσμευτεί να αναπτύξουμε θεραπείες που να καλύπτουν τις ανάγκες των ασθενών και πιστεύουμε ότι τα συστήματα υγείας μπορούν να λειτουργήσουν σε πλήρη ισχύ, μόνο εάν όλα τα στοιχεία τους προσανατολίζονται στην ικανοποίηση των αναγκών των ασθενών, στη βελτίωση της υγείας τους και της καθημερινότητάς τους. Επίσης, επιδιώκουμε μια σταθερή επικοινωνία και σχέση αμοιβαίου σεβασμού και πνεύματος συνεργασίας με τους Συλλόγους Ασθενών και στο πλαίσιο αυτό δουλεύουμε και στο ΣΦΕΕ Patients Think Tank. Η ανθρωποκεντρικότητα θα πρέπει να είναι η κινητήρια δύναμη σε όλο το φάσμα του συστήματος υγείας».
Στην καρδιά μας οι ασθενείς, στο μυαλό μας οι εκβάσεις
Στη φαρμακοβιομηχανία πιστεύουμε ότι τα συστήματα υγείας θα πρέπει να διαθέσουν όλους τους πόρους τους στην παροχή καλύτερων εκβάσεων – μεγιστοποιώντας έτσι την αξία. Αυτό δεν αφορά μόνο ορισμένες υπηρεσίες, τομείς θεραπείας, ομάδες ασθενών και φάρμακα: θα πρέπει να εφαρμόζεται ως βασική αρχή σε ολόκληρο το σύστημα υγείας, λέει ο κ. Παπαδημητρίου.
«Ο κλάδος μας έχει δεσμευτεί να μεγιστοποιήσει την αξία των καινοτομιών που φέρνει στους ασθενείς, στα συστήματα υγείας και στην κοινωνία και υποστηρίζουμε σθεναρά τη μετάβαση στη φροντίδα με βάση τις εκβάσεις. (σ.σ. εκβάσεις ορίζονται τα αποτελέσματα της φροντίδας, όσον αφορά την υγεία των ασθενών σε βάθος χρόνου)».
Στην Ελλάδα ο ΣΦΕΕ και οι εταιρίες μέλη του δουλεύουν σε αυτήν την κατεύθυνση και μάλιστα έχουν προτείνει και την πληρωμή/αποζημίωση βάσει εκβάσεων, όπως γίνεται σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η προσέγγιση αυτή, σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου, ενισχύει την αποτελεσματικότητα των συστημάτων υγείας, αφού επιτρέπει τη διάθεση πόρων για την επίτευξη της καλύτερης υγειονομικής έκβασης σε σχέση με το κόστος (δηλαδή από φροντίδα χαμηλής αξίας σε φροντίδα υψηλής αξίας) και δυνητικά θα εξοικονομήσει πόρους αλλού, βελτιώνοντας έτσι μακροπρόθεσμα και τη βιωσιμότητα του ίδιου του συστήματος υγείας.
Η ΕΕ θα χρειαστεί 11 εκατομμύρια νέους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας
Η πανδημία της COVID-19 τόνισε τη σημαντική συμβολή των υγειονομικών στην κοινωνία. Η υγεία είναι ο μεγαλύτερος τομέας απασχόλησης στην Ευρώπη και η ΕΕ θα χρειαστεί 11 εκατομμύρια νέους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες, δηλώνει ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ. «Τώρα είναι η ώρα για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης να επενδύσουν και να ενδυναμώσουν τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Πιστεύουμε ότι το εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας πρέπει να ενδυναμωθεί με νέες δεξιότητες, εργαλεία και καινοτομίες που θα τους βοηθήσουν να επιτύχουν τη μέγιστη δυνατή αξία για τους ασθενείς και για το σύστημα υγείας. Η συμβολή των εταιρειών μελών του ΣΦΕΕ στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των εργαζομένων στο χώρο της υγείας, είναι ιδιαίτερα σημαντική, και προσφέρεται στους επαγγελματίες υγείας μέσα από Συνέδρια και εκπαιδευτικές συναντήσεις, αλλά και με την συμμετοχή τους σε κλινικές μελέτες».
Αποδοτικότερα συστήματα υγείας με βάση την αξία για τους ασθενείς
Τα συστήματα υγείας εκτιμάται ότι σπαταλούν έως και το 20% των δαπανών σε παρεμβάσεις που δεν βελτιώνουν ουσιαστικά τα αποτελέσματα της υγείας. «Εμείς υποστηρίζουμε μεγαλύτερες επενδύσεις στην υγεία, αλλά η αυξημένη χρηματοδότηση θα πρέπει να συνδυαστεί με δράσεις για τη μείωση της σπατάλης -όπου υπάρχει- και της αναποτελεσματικότητας. Τα μελλοντικά συστήματα υγείας πρέπει να γίνουν πιο αποτελεσματικά, αλλά και πιο αποδοτικά. Οι πόροι θα πρέπει να διατίθενται στην φροντίδα υψηλής αξίας και στην πρόληψη, ενώ παράλληλα τα αποτελέσματα και οι δαπάνες να ελέγχονται και να αξιολογούνται ολιστικά. Ο ΣΦΕΕ διαχρονικά τονίζει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ολοκληρωθούν οι δομικές μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν, όπως πχ μητρώα ασθενών, θεραπευτικά πρωτόκολλα κοκ, αλλά και να ελεγχθούν οι υπερβάσεις σε όλους τους τομείς μέσω της πλήρους ψηφιοποίησης και καταγραφής όλων των ιατρικών πράξεων και δεδομένων».
Το κατάλληλο φάρμακο στον κατάλληλο ασθενή την κατάλληλη ώρα
Η πανδημία της COVID-19 υπογράμμισε την ανάγκη για τα κράτη μέλη της ΕΕ – μεμονωμένα και συλλογικά –να κάνουν τα συστήματα υγείας τους πιο ανθεκτικά και να προετοιμαστούν κατάλληλα για την καλύτερη διαχείριση τόσο των άμεσων όσο και των έμμεσων επιπτώσεων πανδημιών και άλλων κρίσεων, υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ. Και εξηγεί: «Ενδεικτικά, τα συστήματα υγείας θα πρέπει να επενδύσουν στην ψηφιακή τεχνολογία, σε μοντέλα πρόβλεψης της ζήτησης, στην υποστήριξη του υγειονομικού δυναμικού, στις αλυσίδες εφοδιασμού, στην καινοτομία, στην ενίσχυση των κλινικών μελετών και βέβαια στη συνεργασία χωρών, Κυβερνήσεων και όλων των εμπλεκόμενων φορέων της υγείας. Η φαρμακοβιομηχανία δεσμεύεται να συνεχίσει την Έρευνα και Ανάπτυξη για νέες καινοτόμες θεραπείες που σώζουν ανθρώπινες ζωές και βελτιώνουν την καθημερινότητα των ασθενών και των οικογενειών τους και καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και Κυβερνήσεις σε συνεργασία, ώστε το κατάλληλο φάρμακο να φτάνει στον κατάλληλο ασθενή, την κατάλληλη ώρα».
