Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Θλίψη έχει προκαλέσει η είδηση ότι ένα βρέφος μόλις 15 μηνών έχασε την ζωή του στην Χαλκιδική από πνιγμονή μετά από κατανάλωση ξηρού καρπού. Σύμφωνα με το πόρισμα της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, ο θάνατος του παιδιού προκλήθηκε από πνιγμονή από κατανάλωση ξηρού καρπού και συγκεκριμένα από φιστίκια.
Το βρέφος, με καταγωγή από τη Σερβία, βρισκόταν σε διακοπές μαζί με την οικογένειά του σε παραλία της Σιθωνίας, στη Χαλικιδική. Κάποια στιγμή, χωρίς να το αντιληφθούν οι γονείς, το παιδί κατανάλωσε φιστίκια, με αποτέλεσμα λίγα λεπτά αργότερα να κλείσουν οι αεραγωγοί τουκαι να εκδηλώσει συμπτώματα πνιγμονής.
Το παιδί μεταφέρθηκε άμεσα από τους γονείς στο Κέντρο Υγείας Αγίου Νικολάου έχοντας ακόμα τις αισθήσεις του, όμως λόγω έλλειψης παιδιάτρου χρειάστηκε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο Πολυγύρου. Εκεί, παρά τις προσπάθειες των γιατρών και έχοντας χαθεί πολύτιμος χρόνος κατά την μεταφορά, το βρέφος δυστυχώς κατέληξε.
Πως καταλαβαίνουμε ότι το παιδί πνίγεται
Η πνιγμονή είναι ίσως η μεγαλύτερη ανησυχία κάθε γονιού, καθώς φοβάται ότι τις κρίσιμες στιγμές που το παιδί του θα πνίγεται δεν θα είναι σε θέση να το βοηθήσει, είτα από άγνοια είτε από πανικό.
Όπως εξηγεί η Παιδίατρος Όλγα Τζέτζη στο DailyPharmaNews, «η πνιγμονή είναι μια επείγουσα κατάσταση και οι γονείς που έχουν μικρά παιδιά και βρέφη θα πρέπει να είναι πάντα σε ετοιμότητα. Η πνιγμονή συμβαίνει όταν ένα παιδί καταπιεί ένα ξένο σώμα (τροφή, κάποιο μικρό εξάρτημα παιχνιδιού, κ.ά.), με αποτέλεσμα την απόφραξη του αναπνευστικού του. Η γνώση Πρώτων Βοηθειών και η έλλειψη πανικού είναι τα ισχυρά όπλα των γονιών για να σώσουν το παιδί τους σε περίπτωση πνιγμονής.
Επίσης, είναι σημαντικό οι γονείς να μπορούν να αναγνωρίσουν έγκαιρα τα συμπτώματα της πνιγμονής ώστε να δράσουν άμεσα. Τα κύρια συμπτώματα που δείχνουν ότι έχουμε πνιγμονή είναι όταν δούμε το παιδί ότι δεν μπορεί να αναπνεύσει, το πρόσωπο και τα χείλη του έχουν γίνει μελανά και έχει μειωμένο επίπεδο συνείδησης».
Αναγκαία η εκπαίδευση των γονιών από τον παιδίατρο
Η κ. Τζέτζη εστιάζει ιδιαίτερα στην εκπαίδευση των γονιών στις Πρώτες Βοήθειες, καθώς μπορεί να αποβεί σωτήρια την κρίσιμη στιγμή του πνιγμού. Όπως τονίζει, «η πνιγμονή στα παιδιά και τα βρέφη είναι μιαεξαιρετικά επείγουσακατάσταση, είναι επομένως αναγκαίο οι γονείς να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν- άμεσα!- ώστε να σώσουν την ζωή του παιδιού. Καθήκον του παιδιάτρου είναι να τους εκπαιδεύει και να τους δείχνει τις αναγκαίες Πρώτες Βοήθειες, τις οποίες θα πρέπει να εφαρμόζουν οι γονείς – χωρίς δισταγμό ή φόβο! – σε περίπτωση πνιγμονής».
Αναγκαία η στελέχωση των Κέντρων Υγείας με παιδιάτρους
Ο ρόλος του παιδιάτρου είναι καθοριστικός στις περιπτώσεις πνιγμονής των παιδιών. Όπως τονίζει η κ. Τζέτζη, «είναι καίριας σημασίας σε όλα τα Κέντρα Υγείας της χώρας μας να υπάρχει παιδίατρος, καθώς η παρουσία του εξασφαλίζει ότι θα δοθούν οι αναγκαίες πρώτες βοήθειες που έχει ανάγκη ένα παιδί και σε αρκετές περιπτώσεις, θα σωθούν ζωές. Η ανάγκη αυτή είναι ακόμη μεγαλύτερη τώρα το καλοκαίρι, καθώς έχουμε υψηλή αύξηση παιδιατρικών περιστατικών, λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης».
Οι Πρώτες Βοήθειες σε περίπτωση πνιγμονής
«Η πνιγμονή ενός παιδιού από τροφή είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να αντιμετωπίσει ένας γονιός. Συμβαίνει συχνότερα στα μικρά παιδιά και τα βρέφη γιατί ο αεραγωγός τους είναι μικρότερος από εκείνον των μεγαλύτερων παιδιών και των ενηλίκων», λέει στο DailyPharmaNews o διασώστης του ΕΚΑΒ Νίκος Γκούρτσας.
Όπως τονίζει, «πρόκειται για μια εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση, η οποία αν δεν αντιμετωπιστεί ταχύτατα από αυτούς που θα βρεθούν δίπλα στο παιδί ή το βρέφος την κρίσιμη στιγμή, η κατάληξη θα είναι μοιραία».
Τι πρέπει να κάνουμε όμως, εάν παρά τις προφυλάξεις που λαμβάνουμε σαν γονείς, βρεθούμε κάποια στιγμή αντιμέτωποι με αυτήν την επικίνδυνη κατάσταση; Ο κ. Γκούρτσας εξηγεί αναλυτικά ποιες είναι οι αναγκαίες ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση πνιγμονής ενός παιδιού ή βρέφους.
Αντιμετώπιση πνιγμονής στα παιδιά
• Εάν το παιδί βήχει, μην παρεμβαίνετε επιχειρώντας χτυπήματα στην πλάτη. Αποτελεσματικός θεωρείται ο βήχας που ακούγεται δυνατά και το παιδί μπορεί να μιλήσει, να κλάψει ή να πάρει αναπνοή πριν βήξει.
• Εάν το παιδί ΔΕΝ βήχει, εφαρμόστε έως 5 χτυπήματα στην πλάτη. Στα μεγαλύτερα παιδιά τα χτυπήματα στην πλάτη γίνονται όπως και στους ενήλικες. Στα μικρότερα μπορούμε να τα δώσουμε τοποθετώντας τα στα γόνατά μας με το κεφάλι τους χαμηλότερα από το υπόλοιπο σώμα.
• Εάν αυτό δεν έχει κάποιο αποτέλεσμα εφαρμόστε έως 5 κοιλιακές ωθήσεις. Αυτές γίνονται όπως ακριβώς και στους ενήλικες, εφαρμόζοντας βέβαια μικρότερη δύναμη, με την διαφορά ότι θα χρειαστεί να χαμηλώσετε ή να γονατίσετε πίσω από το παιδί έτσι ώστε να μπορέσετε να τοποθετήσετε τα χέρια σας στην κοιλιά του.
• Εάν το παιδί χάσει τις αισθήσεις του ξαπλώστε το ανάσκελα ανοίξτε το στόμα του και ελέγξτε εάν το ξένο σώμα είναι ορατό. Εφόσον το ξένο σώμα φαίνεται σχηματίστε το δάχτυλό σας σαν αγκίστρι και προσπαθήστε προσεκτικά από την άκρη να το αφαιρέσετε. Μην επιχειρήσετε μια τυφλή σάρωση του στόματος.
• Εάν το ξένο σώμα δεν φαίνεται εφαρμόστε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (συμπιέσεις και εμφυσήσεις) και ειδοποιήστε το ΕΚΑΒ.
Αντιμετώπιση πνιγμονής στα βρέφη
• Τοποθετήστε το βρέφος μπρούμυτα πάνω στο πήχη του χεριού σας με το κεφάλι χαμηλότερα. Κρατώντας με τα δάχτυλά σας το πηγούνι του, έτσι ώστε να υποστηρίζετε το κεφάλι, δώστε με τη βάση της παλάμης σας μέχρι 5 χτυπήματα ανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες.
• Εάν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα γυρίστε το βρέφος ανάσκελα πάνω στον πήχη του άλλου σας χεριού, υποστηρίζοντας συνεχώς με το χέρι σας το πίσω μέρος του κεφαλιού και διατηρώντας την κλίση προς τα κάτω. Εφαρμόστε μέχρι 5 θωρακικές ωθήσεις στο κέντρο του στήθους έτσι ώστε το στέρνο να υποχωρεί σε κάθε συμπίεση περίπου κατά το ένα τρίτο του βάθους του.
• Συνεχίστε εναλλάσσοντας 5 χτυπήματα στην πλάτη με 5 θωρακικές ωθήσεις μέχρι να απομακρυνθεί το ξένο σώμα. Αν αυτό δεν επιτευχθεί και το βρέφος χάσει τις αισθήσεις του ξαπλώστε το ανάσκελα, ανοίξτε το στόμα του και ελέγξτε εάν το ξένο σώμα είναι ορατό. Εάν το ξένο σώμα φαίνεται σχηματίστε το μικρό σας δάχτυλο σαν αγκίστρι και προσπαθήστε προσεκτικά από την άκρη να το αφαιρέσετε. Όπως ήδη προαναφέρθηκε μην επιχειρήσετε μια τυφλή σάρωση του στόματος.
• Εάν το ξένο σώμα δεν φαίνεται εφαρμόστε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (συμπιέσεις και εμφυσήσεις) και ειδοποιήστε αμέσως το ΕΚΑΒ».
