Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη
Κοινές ψυχικές ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή, η κατάθλιψη και η οριακή διαταραχή προσωπικότητας δεν οφείλονται μόνο στην κληρονομικότητα αλλά εμφανίζονται πολύ συχνά και σε άτομα χωρίς γνωστό οικογενειακό ιστορικό, αποκαλύπτει μια νέα μελέτη.
Τα ευρήματα αμφισβητούν τις υποθέσεις σχετικά με τον ρόλο της κληρονομικότητας στην ψυχική υγεία και υποδηλώνουν ότι υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη αυτών των παθήσεων.
Ποιες ψυχικές παθήσεις εξετάστηκαν
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Aarhus, στη Δανία, θέλησε να διερευνήσει βαθύτερα σε ποιο βαθμό ισχύει η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι οι ψυχικές ασθένειες είναι κατά κύριο λόγο κληρονομικές.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μητρώα βασισμένα στον πληθυσμό της Δανίας για να συνδέσουν τα άτομα και την ψυχική τους υγεία σε ένα ευρύτερο οικογενειακό γενεαλογικό δέντρο. Συνολικά, στην μελέτη συμμετείχαν 1.486.132 γυναίκες και 1.562.451 άνδρες.
Οι ψυχικές διαταραχές που εξετάστηκανήταν η διαταραχή χρήσης ουσιών, η διαταραχή χρήσης αλκοόλ, η σχιζοφρένεια, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, οι διαταραχές της διάθεσης, η διπολική διαταραχή, οι μονογονεϊκές και οι υποτροπιάζουσες καταθλιπτικές διαταραχές (κατάθλιψη), η διαταραχή προσωπικότητας, η οριακή διαταραχή προσωπικότητας και η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας.
Τα ανατρεπτικά ευρήματα της μελέτης
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι τα άτομα με μέλη της οικογένειας που πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της ίδιας διαταραχής.
Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν με έκπληξη ότι, από την άποψη του γενικού πληθυσμού, οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές εμφανίστηκαν σε άτομα που δεν είχαν στενούς συγγενείς που έπασχαν από κάποια ψυχική νόσο.
Όπως διαπιστώθηκε, το 89% των ατόμων που είχαν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια δεν είχαν ιστορικό της διαταραχής σε στενούς συγγενείς. Παρόμοιο μοτίβο παρατηρήθηκε και στην περίπτωση της κατάθλιψης, καθώς διαπιστώθηκε ότι το 60% των ατόμων που έπασχαν από κατάθλιψη δεν είχαν συγγενείς με τη διαταραχή.
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, η μελέτη υπογραμμίζει ότι ενώ η γενετική μπορεί να επηρεάσει την προδιάθεση για ψυχικές ασθένειες, η πλειονότητα των περιπτώσεων εμφανίζεται ανεξάρτητα από τα οικογενειακά πρότυπα. Οι ψυχικές διαταραχές είναι ιδιαίτερα πολυγονιδιακές και συχνά προκύπτουν από πολλές μικρές γενετικές παραλλαγές και όχι αποκλειστικά από ένα μόνο γονίδιο «ασθένειας», με τη συμβολή συχνά ορισμένων περιβαλλοντικών παραγόντων.
«Συνήθως, όταν οι άνθρωποι έχουν κάποιον συγγενή με ψυχική νόσο ανησυχούν ότι κινδυνεύουν και οι ίδιοι να νοσήσουν. Η μελέτη μας δείχνει ξεκάθαρα ότι όλοι μας διατρέχουμε κίνδυνο να αναπτύξουμε ψυχική ασθένεια, ανεξάρτητα από την κληρονομικότητα», λέει ο καθηγητής Carsten Bøcker Pedersen, συν-συγγραφέας της μελέτης.
Σύμφωνα με τους ερευνητές,πρόκειται για ανατρεπτικά ευρήματα που παρέχουν νέες γνώσεις για την κατανόηση των ψυχικών ασθενειών πέρα από τη γενετική κληρονομικότητα. Τα αποτελέσματα αυτά υπογραμμίζουν την πολυπλοκότητα των προβλημάτων ψυχικής υγείας και υποδεικνύουν περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς ή άλλους βιολογικούς παράγοντες ως πιθανούς επιβαρυντικούς παράγοντες.
Πηγή: The Lancet Psychiatry
