Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Μια νέα σουηδική μελέτη εντόπισε έναν απρόσμενο «ένοχο» για την ταχύτερη εξέλιξη της άνοιας: τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (ΦΝΕ). Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, τα άτομα που έχουν διαγνωστεί και με άνοια και με ΦΝΕ εμφανίζουν ταχύτερη γνωστική έκπτωση.
Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει διαταραχές που προκαλούν χρόνια φλεγμονή του γαστρεντερικού συστήματος. Οι δύο πιο κοινές μορφές της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου είναι η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.
O άξονας «εντέρου–εγκεφάλου»
Η σχέση ανάμεσα στο έντερο και τον εγκέφαλο έχει απασχολήσει έντονα την επιστημονική κοινότητα τα τελευταία χρόνια. Ο λεγόμενος άξονας «εντέρου–εγκεφάλου» αποτελεί ένα δίκτυο αμφίδρομης επικοινωνίας.
Όταν υπάρχει χρόνια φλεγμονή στο πεπτικό σύστημα, μπορεί να προκληθεί συστηματική φλεγμονή και στον εγκέφαλο, με πιθανές συνέπειες στη μνήμη και τη σκέψη. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα είναι ελάχιστα τα δεδομένα σχετικά με το αν η ΦΝΕ μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξη της άνοιας.
Ερευνητική ομάδα από το Ινστιτούτο Karolinska θέλησε να εξετάσει εάν η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου επιταχύνει τη γνωστική έκπτωση σε ασθενείς που έχουν ήδη διαγνωστεί με άνοια.
Η έρευνα βασίστηκε σε στοιχεία του Σουηδικού Μητρώου Γνωστικών Διαταραχών & Άνοιας (SveDem) και περιλάμβανε περισσότερα από 1.200 άτομα. Από αυτούς, οι 111 είχαν διαγνωστεί και με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
Για να μετρήσουν τις αλλαγές στη γνωστική λειτουργία, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη βαθμολογία Mini-Mental State Examination (MMSE). Πρόκειται για μια τυποποιημένη εξέταση που αποτελείται από 11 εργασίες, με μέγιστη βαθμολογία τις 30 μονάδες.
Η MMSE χρησιμοποιείται ευρέως από επαγγελματίες υγείας για την αξιολόγηση της μνήμης, της προσοχής, των γλωσσικών δεξιοτήτων και άλλων πτυχών της γνωστικής απόδοσης, ιδιαίτερα όταν υπάρχει υποψία άνοιας. Τα άτομα χωρίς άνοια συνήθως βαθμολογούνται μεταξύ 25 και 30 μονάδες, ενώ τα άτομα με άνοια συνήθως βαθμολογούνται κάτω από τις 24 μονάδες.
Η ΦΝΕ επιδεινώνει τη γνωστική λειτουργία σε άτομα με άνοια
Τα ευρήματα αποκάλυψαν μια σημαντική σύνδεση ανάμεσα στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και την εξέλιξη της άνοιας. Όπως διαπιστώθηκε, τα άτομα και με τις δύο διαγνώσεις έχασαν σχεδόν έναν επιπλέον βαθμό στο γνωστικό τεστ MMSE ετησίως σε σύγκριση με εκείνα που έπασχαν μόνο από άνοια. Η γνωστική επιδείνωση ήταν ακόμη πιο έντονη μετά τη διάγνωση της ΦΝΕ, γεγονός που δείχνει ότι η φλεγμονή στο έντερο μπορεί να επιταχύνει την πορεία της άνοιας.
«Από τα ευρήματα διαπιστώσαμε ότι το επίπεδο γνωστικής έκπτωσης ήταν συγκρίσιμο με τη διαφορά που παρατηρείται μεταξύ των ατόμων με άνοια που λαμβάνουν το φάρμακο για τη νόσο Αλτσχάιμερ, donanemab, και εκείνων που δεν το λαμβάνουν. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα αν θέλουμε να κατανοήσουμε πώς οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου επηρεάζουν τον εγκέφαλο και αν η θεραπεία της ΦΝΕ μπορεί να επιβραδύνει τη γνωστική παρακμή», δήλωσε ο Δρ. Hong X, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας
Τι σημαίνει αυτό για τους ασθενείς
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι η ΦΝΕ – και η συστηματική φλεγμονή που προκαλεί – μπορεί να συμβάλλουν σε ταχύτερη επιδείνωση της γνωστικής λειτουργίας.
Για τους ασθενείς με άνοια, η αποτελεσματική διαχείριση της ΦΝΕ με φαρμακευτική αγωγή, διατροφική υποστήριξη και, σε ορισμένες περιπτώσεις με χειρουργείο, θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής, επιβραδύνοντας έτσι την εξέλιξη της άνοιας.
Με πληροφορίες από το επιστημονικό περιοδικό Gut και το Ινστιτούτο Karolinska.
