Μια παγκόσμια μελέτη που εξέτασε πάνω από 88.000 ενήλικες, αποκαλύπτει ότι συνήθειες κακού ύπνου —όπως το να μην έχεις σταθερή ώρα που να πηγαίνεις για ύπνο ή να έχεις διαταραγμένους κιρκάδιους ρυθμούς— συνδέονται με δραματικά αυξημένους κινδύνους για δεκάδες ασθένειες. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο “καλός ύπνος” πρέπει πλέον να ορίζεται όχι μόνο από τη διάρκεια αλλά και από την τακτικότητα, καθώς οι βιολογικοί μηχανισμοί μπορεί να εξηγούν τις ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ ύπνου και ασθενειών.
Η πρωτοποριακή διεθνής μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Health Data Science, ανέλυσε αντικειμενικά δεδομένα ύπνου από 88.461 ενήλικες, στην πλατφόρμα UK Biobank, και βρήκε σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ χαρακτηριστικών ύπνου και 172 ασθενειών. Η έρευνα, με επικεφαλής ομάδες από το Πανεπιστήμιο Πεκίνου και το Army Medical University, αναδεικνύει τη σημασία της συνέπειας στον ύπνο —όπως η σταθερή ώρα ύπνου και η σταθερότητα του κιρκάδιου ρυθμού— ως κρίσιμη παράμετρο του κινδύνου ασθενειών, η οποία μέχρι τώρα δεν αξιολογούνταν επαρκώς.
Με βάση δεδομένα από actigraphy διάρκειας κατά μέσο όρο 6,8 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 92 ασθένειες είχαν πάνω από 20% του κινδύνου τους να οφείλεται σε ανώμαλη συμπεριφορά ύπνου. Σημαντικό είναι επίσης ότι η μελέτη αμφισβητεί προηγούμενες θεωρίες πως ο πολύωρος ύπνος (9+ ώρες) είναι επιβλαβής: όταν μετρήθηκε αντικειμενικά, αυτή η σύνδεση εμφανίστηκε μόνο για μία ασθένεια. Το σφάλμα πιθανόν προέρχεται από λανθασμένη ταξινόμηση: το 21,67% αυτού που δηλώνουν ότι κοιμούνται πολύ στην πραγματικότητα κοιμόταν λιγότερο από 6 ώρες—συνήθως περνούν περισσότερο χρόνο στο κρεβάτι παρά σε βαθύ ύπνο.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη σημασία της συνέπειας στον ύπνο», δήλωσε ο καθηγητής Shengfeng Wang, επικεφαλής της μελέτης. «Ήρθε η ώρα να διευρύνουμε τον ορισμό του καλού ύπνου: δεν είναι μόνο πόσο κοιμάσαι, αλλά και πότε».
Η ομάδα επαλήθευσε αρκετές συσχετίσεις σε πληθυσμούς των ΗΠΑ και αναγνώρισε τις φλεγμονώδεις οδούς ως πιθανή βιολογική σύνδεση. Στο μέλλον, σχεδιάζουν να εξετάσουν κατά πόσο παρεμβάσεις στον ύπνο μπορούν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα χρόνιων ασθενειών.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στη σχετική μελέτη:
Yimeng Wang, Qiaorui Wen, Siwen Luo, Lijuan Tang, Siyan Zhan, Jia Cao, Shengfeng Wang, Qing Chen. Phenome-wide Analysis of Diseases in Relation to Objectively Measured Sleep Traits and Comparison with Subjective Sleep Traits in 88,461 Adults. Health Data Science, 2025; 5 DOI: 10.34133/hds.0161
