Οι εντυπωσιακές υποσχέσεις των φαρμάκων απώλειας βάρους, όπως αυτές παρουσιάζονται στις μεγάλες κλινικές δοκιμές, ίσως χρειάζονται ένα «φιλτράρισμα» όταν μεταφέρονται στην καθημερινή, πραγματική ζωή. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα μιας νέας, σημαντικής μελέτης που έρχεται να ρίξει φως στις προσδοκίες των ασθενών.
Ρούλα Σκουρογιάννη
Η Μεγάλη Εικόνα: Διαφορές μεταξύ κλινικών δοκιμών και πραγματικών συνθηκών
Μία εκτενής μελέτη, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα (Τρίτη 10 Ιουνίου 2025) στο επιστημονικό περιοδικό Obesity*, ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 8.000 ασθενείς που λάμβαναν δημοφιλή ενέσιμα φάρμακα για την απώλεια βάρους, με δραστική είτε τη σεμαγλουτίδη είτε την τιρζεπατίδη. Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: η μέση απώλεια βάρους που παρατηρήθηκε σε αυτές τις πραγματικές συνθήκες ήταν σημαντικά μικρότερη σε σχέση με τα δεδομένα των αρχικών, στενά παρακολουθούμενων κλινικών δοκιμών που οδήγησαν στην έγκριση των σκευασμάτων.
Γιατί αυτή η απόκλιση;
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν δύο βασικούς λόγους: οι ασθενείς στην πραγματική ζωή λάμβαναν χαμηλότερες δόσεις συντήρησης και, το σημαντικότερο, διέκοπταν τη θεραπεία συχνότερα από τους συμμετέχοντες στις κλινικές δοκιμές. Αυτοί οι παράγοντες, όπως επισημαίνεται, εξηγούν σε μεγάλο βαθμό τη μειωμένη αποτελεσματικότητα.
Τα αριθμητικά δεδομένα: Πόσο βάρος χάνεται πράγματι;
Η μελέτη επικεντρώθηκε σε ασθενείς με κλινικά σοβαρή παχυσαρκία (δείκτη μάζας σώματος άνω του 39), οι οποίοι ξεκίνησαν τη θεραπεία μεταξύ 2021 και 2023. Τα ποσοστά διακοπής της αγωγής είναι ενδεικτικά:
- 20% των ασθενών διέκοψαν τα φάρμακα εντός 3 μηνών από την έναρξη.
- 32% διέκοψαν τη θεραπεία μεταξύ 3 και 12 μηνών.
Όσον αφορά την απώλεια βάρους:
- Μετά από ένα χρόνο, όσοι διέκοψαν τη θεραπεία νωρίς έχασαν κατά μέσο όρο 3,6% του σωματικού τους βάρους.
- Όσοι διέκοψαν αργότερα, έχασαν 6,8%.
- Αντιθέτως, όσοι δεν διέκοψαν τη θεραπεία παρουσίασαν μέση απώλεια βάρους της τάξης του 12%.
Αυτά τα νούμερα έρχονται σε αντίθεση με τις αρχικές, καθοριστικές κλινικές δοκιμές, όπου οι ασθενείς έχασαν περίπου 15% έως 20% του σωματικού τους βάρους.
Δόσεις και Αποτελεσματικότητα: Μια κρίσιμη σχέση
Ένα αξιοσημείωτο εύρημα ήταν ότι πάνω από το 80% των συμμετεχόντων στην πραγματική μελέτη λάμβαναν δόσεις συντήρησης ίσες ή μικρότερες από 1 χιλιοστόγραμμο για τη σεμαγλουτίδη και ίσες ή μικρότερες από 7,5 χιλιοστόγραμμα για την τιρζεπατίδη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι όσοι δεν διέκοψαν τη θεραπεία και λάμβαναν υψηλότερες δόσεις συντήρησης είχαν απώλειες βάρους που πλησίαζαν περισσότερο τα κλινικά αποτελέσματα: 13,7% με σεμαγλουτίδη και 18,0% με τιρζεπατίδη. Αυτό υποδηλώνει ότι η σωστή και συνεχιζόμενη δοσολογία είναι κρίσιμη για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων.
Πρόληψη σακχαρώδη διαβήτη: Ένα σημαντικό όφελος
Η μελέτη εξέτασε επίσης την επίδραση των φαρμάκων σε ασθενείς με προδιαβήτη, δεδομένου ότι αυτή η κατηγορία φαρμάκων αναπτύχθηκε αρχικά για τον διαβήτη τύπου 2. Περίπου το 17% των συμμετεχόντων είχαν προδιαβήτη.
Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά για όσους συνέχισαν τη θεραπεία:
- 33% όσων διέκοψαν νωρίς πέτυχαν φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου.
- 41% όσων διέκοψαν αργά πέτυχαν φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου.
- Το εντυπωσιακό 67,9% όσων συνέχισαν τη θεραπεία είδαν τα επίπεδα σακχάρου τους να επιστρέφουν σε φυσιολογικά επίπεδα.
«Στη μελέτη μας, η πλειονότητα των ασθενών με προδιαβήτη παρουσίασε φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα όταν συνέχισε τη θεραπεία της», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης, Hamlet Gasoyan από την Cleveland Clinic. «Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μία από τις πιο κοινές επιπλοκές της παχυσαρκίας, επομένως η πρόληψη του διαβήτη είναι ζωτικής σημασίας. Αυτή η μελέτη υπογραμμίζει ότι η διακοπή της θεραπείας, ειδικά νωρίς, επηρεάζει αρνητικά τόσο το βάρος όσο και τα αποτελέσματα του γλυκαιμικού ελέγχου».
Οι λόγοι της διακοπής: Πρακτικά εμπόδια
Τέλος, η μελέτη ανέδειξε τους πιο κοινούς λόγους για τους οποίους οι ασθενείς διέκοπταν τη θεραπεία. Αυτοί περιλάμβαναν:
- Το υψηλό κόστος των φαρμάκων.
- Θέματα κάλυψης από τις ασφάλειες.
- Παρενέργειες.
- Ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά.
Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για ρεαλιστικές προσδοκίες τόσο από τους ασθενείς όσο και από τους επαγγελματίες υγείας, καθώς και την αντιμετώπιση των πρακτικών εμποδίων που δυσχεραίνουν τη συνεχή και αποτελεσματική χρήση αυτών των φαρμάκων. Η διατήρηση της θεραπείας φαίνεται να είναι ο βασικός παράγοντας για την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων, τόσο στην απώλεια βάρους όσο και στον γλυκαιμικό έλεγχο.
Περισσότερα δεδομένα για τη μελέτη είναι διαθέσιμα στον σύνδεσμο: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/oby.24331?lctg=63e121d07a7ced439a0e2587&utm_campaign=Health-Rounds&utm_medium=Newsletter&utm_source=Sailthru&utm_term=061025
