Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η αερόβια άσκηση, όπως το περπάτημα, η ποδηλασία και η κολύμβηση, φαίνεται να είναι η πιο αποτελεσματική μορφή φυσικής δραστηριότητας για τη βελτίωση του πόνου, της λειτουργικότητας, της βάδισης και της ποιότητας ζωής σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος, σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας μελέτης.
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων, που προσβάλλει μία ή πολλαπλές αρθρώσεις, συνήθως όμως επηρεάζει περισσότερο τα γόνατα. Περίπου το 30% των ατόμων άνω των 45 ετών εκδηλώνουν οστεοαρθρίτιδα γόνατος, ενώ οι μισοί από αυτούς τους ασθενείς παρουσιάζουν σοβαρά κλινικά συμπτώματα.
Η οστεοαρθρίτιδα στα γόνατα χαρακτηρίζεται από την εκφύλιση και στη σταδιακή καταστροφή του αρθρικού χόνδρου της άρθρωσης του γόνατος. Εμφανίζεται συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες και καθώς εξελίσσεται οδηγεί σε χρόνιο πόνο, σε αναπηρία και σε σταδιακή υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.
Ο πόνος που προκαλείται από την οστεοαρθρίτιδα γόνατος μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη σωματική λειτουργία και την ποιότητα ζωής των ασθενών, ιδιαίτερα στα μεγαλύτερης ηλικίας.
Η αερόβια άσκηση προστατεύει τις αρθρώσεις
Η άσκηση είναι μια από τις κύριες θεραπείες για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, με σημαντικές επιδράσεις στην ανακούφιση του πόνου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η θεραπευτική άσκηση στοχεύει στην αύξηση της μυϊκής μάζας των κάτω άκρων, του νευροκινητικού ελέγχου και του εύρους κίνησης των αρθρώσεων. Αυτές οι αλλαγές με τη σειρά τους οδηγούν σε αυξημένη δύναμη των κάτω άκρων, ελαχιστοποιώντας τον πόνο και βελτιώνοντας τη σωματική λειτουργία.
Ερευνητική ομάδα θέλησε να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια διαφορετικών μορφών άσκησης ως θεραπευτικές παρεμβάσεις για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος.
Η μετα-ανάλυση βασίστηκε σε 217 τυχαιοποιημένες μελέτες που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 1990 και 2024, με 15.684 συμμετέχοντες, οι οποίες αξιολόγησαν 5 διαφορετικές μορφές άσκησης: αερόβια άσκηση, άσκηση ευλυγισίας, άσκηση νου-σώματος, νευροκινητική άσκηση, άσκηση ενδυνάμωσης.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι, μεταξύ όλων των μορφών άσκησης που μελετήθηκαν, η αερόβια άσκηση παρουσίασε σταθερά την υψηλότερη πιθανότητα να είναι η πιο αποτελεσματική μορφή φυσικής δραστηριότητας για τη βελτίωση του πόνου, της λειτουργικότητας, της βάδισης και της ποιότητας ζωής σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος.
Όπως διαπιστώθηκε, η αερόβια άσκηση:
• Μείωσε τον πόνο σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο διάστημα.
• Βελτίωσε τη λειτουργικότητα σε όλα τα χρονικά σημεία.
• Βελτίωσε την απόδοση βάδισης και την ποιότητα ζωής σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο επίπεδο.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι, οι ασκήσεις νου-σώματος, όπως η γιόγκα ή το τάι τσι, πιθανόν αυξάνουν σημαντικά τη βραχυπρόθεσμη λειτουργικότητα, οι νευροκινητικές ασκήσεις ενισχύουν τη βραχυπρόθεσμη απόδοση βάδισης και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης βελτιώνουν σημαντικά τη λειτουργικότητα στο μεσοπρόθεσμο στάδιο.
Η σημασία των ευρημάτων
Καμία από τις παρεμβάσεις άσκησης που αξιολογήθηκαν δεν συνδέθηκε με αυξημένα ανεπιθύμητα περιστατικά σε σύγκριση με τις ομάδες ελέγχου, γεγονός που υποδεικνύει ότι η άσκηση, γενικά, αποτελεί μια ασφαλή θεραπευτική επιλογή για τους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος.
Με βάση τα ευρήματα, οι ερευνητές προτείνουν την αερόβια άσκηση ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος, ιδίως όταν στόχος είναι η βελτίωση της λειτουργικότητας.
Η συστηματική ενσωμάτωσή της αερόβιας άσκησης στα προγράμματα αποκατάστασης θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση του πόνου, τη βελτίωση της κινητικότητας και τη διατήρηση της αυτονομίας των ασθενών.
Σε περιπτώσεις όπου η αερόβια δραστηριότητα δεν είναι εφικτή λόγω σωματικών περιορισμών, εναλλακτικές μορφές δομημένης φυσικής δραστηριότητας μπορεί να προσφέρουν σημαντικά οφέλη στους ασθενείς.
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό The BMJ.
