Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Και πάλι οι ελλείψεις φαρμάκων βρίσκονταν στην κορυφή των θεμάτων/προβλημάτων που απασχόλησαν τους φαρμακοποιούς στη Γηραιά Ήπειρο σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για το 2024 την οποία δημοσίευσε η Ένωση των Ευρωπαίων φαρμακοποιών (PGEU ) την Πέμπτη 19 Ιουνίου.
Ο Aris Prins, ως πρόεδρος της PGEU προλογίζοντας την έκθεση με τίτλο «Φαρμακοποιοί της κοινότητας: υπηρετώντας τους ασθενείς μέσα από τις υπηρεσίες του φαρμακείου» (“Community Pharmacists: serving patients through pharmacy services”) χαρακτήρισε το 2024 ως «καθοριστική χρονιά για τους κοινοτικούς φαρμακοποιούς στην Ευρώπη» επισημαίνοντας ότι «το επάγγελμά μας βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης κρίσιμων προκλήσεων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, ενισχύοντας τον ουσιαστικό του ρόλο στη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε φάρμακα και στην προστασία της δημόσιας υγείας».
Όπως ανέφερε «ένα από τα καθοριστικά ζητήματα της χρονιάς ήταν οι ελλείψεις φαρμάκων. Σε όλη την Ευρώπη, οι φαρμακοποιοί εργάστηκαν ακούραστα για να μετριάσουν τον αντίκτυπο των διακοπών εφοδιασμού, διασφαλίζοντας ότι οι ασθενείς συνεχίζουν να λαμβάνουν τις θεραπείες που χρειάζονται. Πέρυσι είδαμε την έναρξη της Συμμαχίας Κρίσιμων Φαρμάκων (Critical Medicines Alliance) και η PGEU συνέβαλε ενεργά στο έργο της Συμμαχίας, ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και παρέχει την προοπτική της φαρμακευτικής πρακτικής στις συζητήσεις των τεχνικών ομάδων εργασίας. Επιπλέον, έχουμε συνεργαστεί ενεργά με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που ζητούν αποτελεσματικές και βιώσιμες λύσεις για μια ισχυρότερη και πιο ανθεκτική αλυσίδα εφοδιασμού».
Αμέσως μετά τις ελλείψεις ο Prins αναφέρθηκε στις φαρμακευτικές υπηρεσίες οι οποίες, όπως είπε, «συνεχίζουν να εξελίσσονται, αποδεικνύοντας την προστιθέμενη αξία τους στα συ Prins στήματα υγειονομικής περίθαλψης που βρίσκονται υπό πίεση. Από τις εκστρατείες εμβολιασμού έως τη διαχείριση φαρμάκων και την παροχή συμβουλών σε ασθενείς, οι φαρμακοποιοί έχουν αναδειχθεί ως προσβάσιμοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης, μειώνοντας το βάρος σε άλλα μέρη του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης».
Σημαντικό έργο προσφέρουν οι φαρμακοποιοί της κοινότητας και στην αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής καθώς «παίζουν βασικό ρόλο στην προώθηση της υπεύθυνης χρήσης αντιβιοτικών και στην υποστήριξη στρατηγικών σε ολόκληρη την ΕΕ για τη διατήρηση της αποτελεσματικότητας αυτών των ζωτικών φαρμάκων».
Ένα άλλο πολύ σοβαρό ζήτημα για τους ευρωπαίους φαρμακοποιούς που έθιξε ο Prins ήταν οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού οι οποίες, όπως είπε, «παραμένουν μια πιεστική πρόκληση, όχι μόνο στη φαρμακευτική αλλά και σε όλα τα επαγγέλματα υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό έχει αναδείξει περαιτέρω την ανάγκη για διεπαγγελματική συνεργασία, διασφαλίζοντας ότι οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να συνεργάζονται αποτελεσματικά για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών. Η ενίσχυση των συνεργασιών σε ολόκληρο τον τομέα αποτελεί προτεραιότητα, ενισχύοντας την κοινή ευθύνη που έχουμε για τη διατήρηση υψηλής ποιότητας περίθαλψης των ασθενών. Αυτό ήταν ορατό κατά τη διάρκεια του Ετήσιου Συνεδρίου μας στο Άμστερνταμ, που διοργανώθηκε από κοινού με τους Ευρωπαίους γιατρούς (CPME), στο οποίο παρουσιάστηκε η συμβολή των γιατρών και των φαρμακοποιών στην αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων, ιατροτεχνολογικών προϊόντων και εργατικού δυναμικού στον τομέα της υγείας».
Δίνοντας ένα σίγμα σε σχέση με την πορεία του κλάδου στο μέλλον λέει ότι «κοιτάζοντας μπροστά, παραμένουμε αφοσιωμένοι στη διασφάλιση ότι οι φαρμακοποιοί θα συνεχίσουν να αναγνωρίζονται ως απαραίτητοι επαγγελματίες υγείας. Η συμβολή μας υπερβαίνει τη χορήγηση φαρμάκων — οι φαρμακοποιοί είναι έμπιστοι σύμβουλοι, υποστηρικτές της δημόσιας υγείας και βασικοί ενδιαφερόμενοι φορείς στη διασφάλιση της ασφαλούς και αποτελεσματικής χρήσης των φαρμάκων».
Σε σχέση με τον τίτλο της η ετήσια έκθεση της PGEU σημειώνει ότι η ζήτηση για καινοτόμες υπηρεσίες στην κοινοτική φαρμακευτική εντείνεται από τη γήρανση του πληθυσμού, τις αναδυόμενες απειλές για την υγεία, τις μεταβαλλόμενες προσδοκίες των ασθενών και τους περιορισμένους προϋπολογισμούς και έχει οδηγήσει τα νομοθετικά πλαίσια σε διάφορες χώρες προσαρμόζονται σταδιακά ώστε να επιτρέπουν στους φαρμακοποιούς να προσφέρουν ένα ευρύτερο φάσμα υπηρεσιών με επίκεντρο τον ασθενή
«Η πρακτική της κοινοτικής φαρμακευτικής έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, καλύπτοντας προοδευτικά τις ανάγκες υγείας των κοινωνιών και συνοδεύοντας την ανάπτυξη των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Εκτός από τον καθιερωμένο ρόλο τους στη χορήγηση φαρμάκων, οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο ως ζωτικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην πρωτοβάθμια περίθαλψη χάρη στην προνομιακή τους θέση στο κέντρο των κοινοτήτων για την παροχή φροντίδας και συμβουλευτικής. Η ζήτηση για καινοτόμες υπηρεσίες στην κοινοτική φαρμακευτική εντείνεται από τη γήρανση του πληθυσμού, τις αναδυόμενες απειλές για την υγεία, τις μεταβαλλόμενες προσδοκίες των ασθενών και τους περιορισμένους προϋπολογισμούς. Αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν μια επείγουσα ανάγκη για φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή και τονίζουν την ικανότητα του φαρμακοποιού να παρέχει υψηλής ποιότητας, οικονομικά αποδοτικές υπηρεσίες στην καρδιά των τοπικών κοινωνιών, μειώνοντας την πίεση στα τμήματα επειγόντων περιστατικών και τα νοσοκομεία. Τα νομοθετικά πλαίσια σε διάφορες χώρες προσαρμόζονται σταδιακά ώστε να επιτρέπουν στους φαρμακοποιούς να προσφέρουν ένα ευρύτερο φάσμα υπηρεσιών με επίκεντρο τον ασθενή, αξιοποιώντας την εμπειρογνωμοσύνη τους για βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας.
Οι παρεμβάσεις δημόσιας υγείας που βασίζονται στα φαρμακεία – που περιλαμβάνουν την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη ασθενειών και τη διαχείριση ασθενειών/φαρμάκων – καταδεικνύουν τη δέσμευση του τομέα στην επίτευξη του «τριπλού στόχου» της καλύτερης ποιότητας περίθαλψης, των καλύτερων αποτελεσμάτων υγείας και του χαμηλότερου κόστους. Παραδοσιακά, οι βασικές υπηρεσίες φαρμακείου περιλάμβαναν τη χορήγηση φαρμάκων, την παρασκευή φαρμάκων και την επείγουσα περίθαλψη (όπως η επείγουσα προμήθεια φαρμάκων), μαζί με τη διαχείριση φαρμάκων. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός προηγμένων υπηρεσιών, όπως ο εμβολιασμός, τα προγράμματα διακοπής του καπνίσματος, η διαχείριση χρόνιων ασθενειών και ο έγκαιρος έλεγχος/έλεγχος, έχουν γίνει αναπόσπαστα στοιχεία της πρακτικής της κοινοτικής φαρμακευτικής. Προσφέροντας αυτές τις προηγμένες υπηρεσίες, οι φαρμακοποιοί βελτιώνουν τις εμπειρίες και τα αποτελέσματα των ασθενών με πολλαπλούς τρόπους. Πρώτον, οι ασθενείς επωφελούνται από πιο βολική, άμεση πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας περίθαλψη – συχνά με εκτεταμένο ωράριο λειτουργίας. Αυτές οι υπηρεσίες μειώνουν τα εμπόδια στην υγειονομική περίθαλψη και παρέχουν έγκαιρες παρεμβάσεις, διευκολύνοντας την έγκαιρη ανίχνευση ασθενειών και την προληπτική διαχείριση των ασθενειών. Βελτιώνουν επίσης την τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής και ενισχύουν τις σχέσεις μεταξύ φαρμακοποιών και ασθενών, οδηγώντας σε πιο εξατομικευμένες συστάσεις και βελτιωμένη υγειονομική παιδεία. Το αποτέλεσμα είναι καλύτερη μακροπρόθεσμη υγεία, μειωμένες επιπλοκές και συνολική μείωση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης για τους ασθενείς και τα συστήματα.
Ευρωπαϊκά Δεδομένα Υγείας και τεχνητή νοημοσύνη
Σημαντική σε όλη αυτήν την προσπάθεια θα είναι, όπως επισήμανε η γενική γραμματέας της PGEU Ilaria Passarani, και η συμβολή των Ευρωπαϊκών Δεδομένων Υγείας και της τεχνητής νοημοσύνης με την ίδια να τονίζει ότι η PGEU δεσμεύεται να εξασφαλίσει τη βέλτιστη αξιοποίησή τους, σε συνδυασμό με την απαραίτητη διαφάνεια και ασφάλεια.
«Ο Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων Υγείας (EHDS) θα τεθεί επίσης σε πλήρη ισχύ το 2025 και η PGEU έχει δεσμευτεί να διασφαλίσει ότι τα κοινοτικά φαρμακεία βρίσκονται σε καλή θέση για να αξιοποιήσουν αυτόν τον νέο κανονισμό για καλύτερη ανταλλαγή δεδομένων και πιο εξατομικευμένη φροντίδα των ασθενών, διατηρώντας παράλληλα ισχυρές προστασίες για το απόρρητο και την ασφάλεια των δεδομένων των ασθενών. Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) παρουσιάζει επίσης μεγάλη προοπτική αλλά και σημαντικές προκλήσεις για την υγειονομική περίθαλψη τα επόμενα χρόνια. Καθώς οι τεχνολογίες ΤΝ συνεχίζουν να εξελίσσονται, η PGEU θα υποστηρίξει ένα κανονιστικό πλαίσιο που να διασφαλίζει τη διαφάνεια, την λογοδοσία και την ασφάλεια των ασθενών. Η ΤΝ έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει την παροχή υγειονομικής περίθαλψης και τα αποτελέσματα των ασθενών, αλλά η εφαρμογή της πρέπει να καθοδηγείται από ισχυρές ηθικές αρχές για τη διατήρηση της ακεραιότητας και της εμπιστοσύνης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης».
