Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Η Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού– World Breastfeeding Week (WBW) έχει καθιερωθεί από την Παγκόσμια Συμμαχία Δράσης για τον Μητρικό Θηλασμό (World Alliance for Breastfeeding Action – WABA) και εορτάζεται από το 1992 κάθε χρόνο στις 1-7 Αυγούστου. Στη χώρα μας η Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού εορτάζεται κάθε χρόνο στις 1-7 Νοεμβρίου. Η εν λόγω δράση υποστηρίζεται από τη UNICEF, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τη Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) και από τα Υπουργεία Υγείας σε πολλές χώρες. Αποτελεί μια εκστρατεία η οποία αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και των επαγγελματιών υγείας σε θέματα που σχετίζονται με τον μητρικό θηλασμό και την προαγωγή του, στοχεύοντας στην επίτευξη του στόχου που έχει θέσει ο ΠΟΥ για αποκλειστικό μητρικό θηλασμό στο 50% των βρεφών έως το 2025.
Διαβάζοντας κανείς τη σχετική εγκύκλιο που ανάρτησε το Υπουργείο Υγείας στις 29 Οκτωβρίου με θέμα ακριβώς την Παγκόσμια Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού, θα διαπιστώσει ότι υπάρχει ένα κομμάτι που αναφέρεται στη συσχέτιση του μητρικού θηλασμού και της παιδικής παχυσαρκίας.
Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Επιτήρησης της Παιδικής Παχυσαρκίας (Childhood Obesity Surveillance Initiative – COSI) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), αναφέρει η εγκύκλιος, «ο ελλιπής θηλασμός βρεφών συνδέεται με την υπερβαρότητα και την παιδική παχυσαρκία. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά που δεν είχαν θηλάσει ποτέ ή/και είχαν θηλάσει λιγότερο από έξι μήνες σε σύγκριση με παιδιά που θήλασαν για περισσότερο από έξι μήνες είχαν υψηλότερες πιθανότητες να είναι υπέρβαρα ή https://www.who.int/europe/initiatives/who-european-childhood-obesity-surveillance-initiative-(cosi) παχύσαρκα. Δυστυχώς η Ελλάδα έχει πολύ χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά το θηλασμό των βρεφών και μικρών παιδιών».
Με δεδομένο ότι σύντομα ξεκινάει μία ακόμη δωρεάν προληπτική δράση «Προλαμβάνω», για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στον ενήλικο πληθυσμό στην οποία θα συμμετέχουν και τα φαρμακεία που το επιθυμούν αλλά και με τη λογική ότι ούτως ή άλλως η Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού απευθύνεται και στους επαγγελματίες υγείας που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού είναι χρήσιμη μία σύντομη αναφορά στο ρόλο του φαρμακοποιού στην προώθηση του μητρικού θηλασμού.
Οι φαρμακοποιοί λοιπόν εξαιτίας του ότι είναι ειδικοί στο φάρμακο γνωρίζουν καλά τα θέματα που σχετίζονται με την ασφάλεια των χορηγούμενων φαρμάκων κατά τη διάρκεια του θηλασμού, το θέμα ωστόσο είναι ότι πέρα από την ασφάλεια των φαρμάκων χρειάζονται ευρύτερες γνώσεις για τον θηλασμό, τη διαδικασία, τα προβλήματα. Επίσης σημαντικό είναι να αξιολογούνται σωστά οι πηγές της πληροφόρησης που τελικά φτάνουν στη θηλάζουσα μητέρα ώστε να προστατεύεται από παραπληροφόρηση και οτιδήποτε θα μπορούσε να την οδηγήσει να διακόψει χωρίς λόγο τον θηλασμό.
Υπάρχει επίσης μια πολύ μικρή ποικιλία προϊόντων που σχετίζονται με τον θηλασμό και ο φαρμακοποιός μπορεί να λειτουργήσει συμβουλευτικά στην επιλογή αλλά και τη χρήση τους.
Σε αυτό το κομμάτι βεβαίως υπάρχει σκεπτικισμός σχετικά με την ανεξαρτησία στην επιλογή των φαρμακευτικών προϊόντων λόγω χορηγιών από φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες παρασκευασμάτων. Ο κύριος στόχος τους είναι το κέρδος. Επομένως, θα πρέπει κανείς να έχει στο μυαλό του ότι μπορεί να υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων στο να «διαγιγνώσκει» ή να προτείνει κανείς συγκεκριμένες λύσεις θηλασμού που περιλαμβάνουν την αγορά προϊόντων (όπως προστατευτικά θηλών, αγορά/ενοικίαση θήλαστρων κ.λπ.)».
Ένα ακόμη ζήτημα με το ρόλο του φαρμακοποιού στην προώθηση του μητρικού θηλασμού είναι ότι πολλοί συνδέουν – κακώς- τον φαρμακοποιό με τη θεραπεία ασθενών κι επομένως από τη στιγμή που ο θηλασμός δεν είναι ασθένεια, μία γυναίκα μπορεί να μην επέλεγε τον φαρμακοποιό ως πηγή πληροφόρησης και συμβουλών γι’ αυτό το θέμα.
Ακόμη όμως και για πληροφορίες σχετικά με τη χρήση φαρμάκων κατά τη διάρκεια του μητρικού θηλασμού υπάρχουν δύο ζητήματα σημαντικά που πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν. Το πρώτο έχει να κάνει με το ποιες πηγές πληροφοριών είναι διαθέσιμες για τους φαρμακοποιούς και πώς εκείνοι μπορούν να ερμηνεύσουν αυτές τις πληροφορίες και το δεύτερο με το ποιες πηγές πληροφοριών έχει ήδη χρησιμοποιήσει η μητέρα και πώς η ίδια τις έχει ερμηνεύσει.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι υπέρ της υποστήριξης του θηλασμού από επαγγελματίες υγείας καθώς βρίσκονται σε καλή θέση για να παρέχουν υποστήριξη, ωστόσο, όπως επισημαίνει υπάρχουν κενά στις γνώσεις και τις δεξιότητες, γεγονός που τους οδηγεί να μην έχουν αυτοπεποίθηση. Κάνει επίσης λόγο για οργανωτικές προκλήσεις στην υγειονομική περίθαλψη, μιλά για την ανάγκη για φροντίδα με επίκεντρο το άτομο, αναφέρεται στη σημασία που παίζει το μάρκετινγκ εμπορίας γάλακτος αγελάδας σε όλη αυτήν την προσπάθεια προώθησης της μητρικού θηλασμού. Τονίζει την ανάγκη εκπαίδευσης σε ό,τι αφορά το μητρικό γάλα και την αξία του σε όλα τα προγράμματα υγειονομικής περίθαλψης, κάνει λόγο για μεταπτυχιακή εκπαίδευση που επικεντρώνεται κυρίως σε μαίες, συμβούλους γαλουχίας, νοσηλευτές… λιγότερο για άλλα επαγγέλματα καθώς και για διεπαγγελματική εκπαίδευση.
Το Υπουργείο Υγείας πάντως στην εγκύκλιό του καταλήγει στο ότι για την ευρεία διάδοση του μηνύματος της φετινής Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού, συστήνει τη χρήση του σχετικού ενημερωτικού υλικού σε χώρους υπηρεσιών υγείας και άλλους χώρους όπου μπορεί να προαχθεί ο μητρικός θηλασμός. Παράλληλα, προτείνει την χρήση σχετικού υλικού που έχει παραχθεί από το Υπουργείο Υγείας και βρίσκεται διαθέσιμο στον επίσημο ιστότοπό του ΕΔΏ
