Η τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI) πρόκειται να αναδιαμορφώσει το μέλλον της φαρμακευτικής, αλλά μόνο εάν ενσωματωθεί υπεύθυνα και ηθικά σύμφωνα με τη Διεθνή Φαρμακευτική Ομοσπονδία (FIP) η οποία προχώρησε την 1η Σεπτεμβρίου σε μια νέα Δήλωση Πολιτικής που αφορά αυτό το ζήτημα.
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
«Η τεχνητή νοημοσύνη μεταμορφώνει ήδη τον τρόπο εργασίας των φαρμακοποιών, από την αυτοματοποίηση καθημερινών εργασιών έως την υποστήριξη πιο προηγμένης κλινικής λήψης αποφάσεων και ακόμη και την επιτάχυνση της ανακάλυψης φαρμάκων», δήλωσε ο κ. Lars-Åke Söderlund, αντιπρόεδρος της FIP, πρόεδρος της Συμβουλευτικής Ομάδας Τεχνολογίας της FIP και συμπρόεδρος της επιτροπής πολιτικής. «Αυτή η δήλωση πολιτικής καθορίζει ένα όραμα για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της ΤΝ, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η ανθρώπινη κρίση, η επαγγελματική αυτονομία και οι σχέσεις εμπιστοσύνης που ορίζουν τη φαρμακευτική δεν τίθενται σε κίνδυνο».
Η δήλωση πολιτικής υπογραμμίζει πώς οι τεχνολογίες AI (π.χ. μηχανική μάθηση, γενετική AI, ρομποτική και προγνωστική ανάλυση) μπορούν να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα, να βελτιώσουν την ασφάλεια των φαρμάκων και να εξατομικεύσουν τη φροντίδα. Από τον εντοπισμό ασθενών που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μη συμμόρφωσης έως την παροχή υποστήριξης λήψης αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο και τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης χρόνιων παθήσεων, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει τους φαρμακοποιούς να λαμβάνουν καλύτερα ενημερωμένες αποφάσεις που ωφελούν τόσο τους ασθενείς όσο και τα συστήματα υγείας.
Ωστόσο, η FIP τονίζει ότι η εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης πρέπει να διέπεται από ισχυρή ρύθμιση και σαφή δεοντολογικά πλαίσια. Η πολιτική απαιτεί ισχυρές διασφαλίσεις για την προστασία του απορρήτου και της ασφάλειας των δεδομένων των ασθενών, την αντιμετώπιση της προκατάληψης και τη διασφάλιση της διαφάνειας, έτσι ώστε τα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης να συμπληρώνουν – αντί να αντικαθιστούν – την εμπειρογνωμοσύνη των φαρμακοποιών.
Η δήλωση πολιτικής της FIP υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της συνεργασίας και της εκπαίδευσης. Για να αξιοποιήσουν στο έπακρο την Τεχνητή Νοημοσύνη, οι φαρμακοποιοί πρέπει να έχουν τις δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση να εργάζονται με νέες τεχνολογίες. Αυτό περιλαμβάνει την ενσωμάτωση της παιδείας στην Τεχνητή Νοημοσύνη, της επιστήμης δεδομένων και των ψηφιακών δεξιοτήτων υγείας στην φαρμακευτική εκπαίδευση και τη συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη.
«Οι φαρμακοποιοί πρέπει να παραμείνουν υπεύθυνοι για τη φροντίδα και την ασφάλεια των ασθενών. Πρέπει να συμμετέχουμε στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την εποπτεία των εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης για να διασφαλίσουμε ότι είναι σχετικά, αξιόπιστα και εξυπηρετούν πραγματικά τα συμφέροντα των ασθενών», δήλωσε η Δρ Whitley Yi, συμπρόεδρος της επιτροπής πολιτικής.
Οι συστάσεις της FIP καθορίζουν σαφείς δράσεις για τις κυβερνήσεις, τις ρυθμιστικές αρχές, τους προγραμματιστές τεχνολογίας, τους εκπαιδευτικούς και τους φαρμακευτικούς οργανισμούς, ώστε να διασφαλιστεί ότι η υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι διαφανής, δίκαιη και βιώσιμη. Η ομοσπονδία δεσμεύεται επίσης να παρέχει ηγεσία και καθοδήγηση σε επαγγελματικά και ηθικά ζητήματα σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη, υποστηρίζοντας τους οργανισμούς-μέλη της με πόρους και εκπαίδευση και υποστηρίζοντας τον ζωτικό ρόλο των φαρμακοποιών σε ένα σύστημα υγείας που βασίζεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
