Η έκθεση βασίζεται σε στοιχεία από μια διεθνή έρευνα και συνεντεύξεις με 22 οργανισμούς-μέλη της Διεθνούς Φαρμακευτικής Ομοσπονδίας (FIP) σε 21 χώρες.
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Μία νέα έκθεση για ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα, το ρόλο των φαρμακοποιών στην ενίσχυση της υγειονομικής παιδείας και της ενδυνάμωσης των ασθενών δημοσίευσε την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου η FIP με τα ευρήματά της να υπογραμμίζουν καινοτόμες στρατηγικές που εφαρμόζονται από φαρμακοποιούς για τη βελτίωση της κατανόησης του κοινού σχετικά με την υγεία, τα φάρμακα και την πρόληψη ασθενειών. Η έκθεση προσδιορίζει επίσης τους παράγοντες που διευκολύνουν αυτήν τη διαδικασία όπως και τα εμπόδια στις σχετικές πρωτοβουλίες με επικεφαλής τους φαρμακοποιούς, παρέχοντας συστάσεις για το πως αυτό το κομμάτι του ρόλου του φαρμακοποιού μπορεί να διευρυνθεί και να επηρεάσει την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Να σημειωθεί εδώ ότι ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος δίνει πλέον έμφαση σε αυτόν τον ρόλο. Μάλιστα μόλις πριν δύο μέρες ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολος Βαλτάς στην τοποθέτησή του σε στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Ο Ρόλος των Ιατρών και Φαρμακοποιών στο Περιβάλλον Υγείας της Ελλάδας: Συμμετοχή, Ευθύνη και Όραμα», στο πλαίσιο του 4ου Ετήσιου Συνεδρίου Healthworld (29-30 Σεπτεμβρίου) που διοργανώνει το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο αναφέρθηκε μεταξύ των άλλων και στις προσπάθειες του Συλλόγου από κοινού με τις ιατρικές επιστημονικές εταιρίες για να συμβάλλουν οι φαρμακοποιοί μαζί με τους γιατρούς στη διαχείριση της υπέρτασης, στη συμβουλευτική για το κάπνισμα αλλά και γενικά για τα χρόνια νοσήματα ξεκινώντας από την εκπαίδευση για το Alzheimer και σε βάθος χρόνου σε δράσεις ενημέρωσης του κοινού σχετικά με το σακχαρώδη διαβήτη, τη δυσλιπιδαιμία καθώς και την παχυσαρκία.
Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγε η FIP σε 149 φαρμακοποιούς από 52 χώρες που ανταποκρίθηκαν σε αυτήν -φαρμακοποιούς που είχαν κατά μέσο όρο 24 χρόνια στο επάγγελμα και στη μεγάλη τους πλειοψηφία εργάζονταν είτε σε φαρμακείο της κοινότητας (30,2%) είτε είχαν ακαδημαϊκή πορεία σε εκπαιδευτικό ίδρυμα (24,8%) με πρόσθετη αντιπροσώπευση από νοσοκομεία, ρυθμιστικούς οργανισμούς και κυβερνητικές θέσεις- τα τρία τέταρτα (72%) είχαν συμμετάσχει κατά το τελευταίο έτος σε πρωτοβουλίες που είχαν να κάνουν με τη δημόσια υγεία με θέματα κυρίως την ασφάλεια των φαρμάκων και τη συμμόρφωση των ασθενών στη φαρμακοθεραπεία, τα μεταδοτικά νοσήματα και τον εμβολιασμό και τη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων. Οι καμπάνιες στις οποίες συμμετείχαν ήταν συχνά καθοδηγούμενες από τον φαρμακοποιό ή κάποια φαρμακευτική ένωση με την πολιτεία να έχει μικρότερη συμμετοχή στη διοργάνωση τους.
Από τα βασικά ευρήματα της μελέτης προκύπτει ότι τα μεγαλύτερα εμπόδια στη συμμετοχή των φαρμακοποιών ήταν η έλλειψη κινήτρων ή αναγνώρισης της προσπάθειάς τους αυτής, τα προβλήματα έλλειψης χρόνου και η περιορισμένη υποστήριξη από φορείς.
Οι φαρμακοποιοί γενικά αναγνώρισαν την αξία αυτών των εκστρατειών που αφορούν θέματα δημόσιας υγείας που βελτιώνουν τα αποτελέσματα στην υγεία των πολιτών αλλά φάνηκαν διχασμένοι ως προς την εμπιστοσύνη στο αποτέλεσμα αυτών των στοχευμένων πληροφοριών για την υγεία και εξέφρασαν σκεπτικισμό για την αξία της εργασίας τους.
Σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων το 28% ανέφερε ότι τα χρησιμοποιούσαν συστηματικά, το 45% ευκαιριακά και το 27% καθόλου. Ως εμπόδια αναφέρθηκαν οι ψηφιακές γνώσεις των ασθενών, η ανεπάρκεια στην εκπαίδευση και στη στήριξή τους, τα προβλήματα στο χρόνο και η ανησυχία σε σχέση με την ιδιωτικότητα τους.
Αναγνωρίστηκαν πέντε ομάδες αναγκών στήριξης και εκπαίδευσης:
- Ανάπτυξη ικανοτήτων και γνώσεων που να αφορούν την υγειονομική παιδεία, τη χρόνια ασθένεια, τα ψηφιακά εργαλεία και το σχεδιασμό εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης
- Εργαλεία και εφόδια (πολύγλωσσο υλικό, υλικό βασισμένο σε δεδομένα, η ανάλογη υποδομή σε υλικό πληροφορικής)
- Αναγνώριση και καταξίωση αυτού του ρόλου του φαρμακοποιού (πιστοποιητικά, μονοπάτια συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης)
- Δομική και συστημική υποστήριξη (εξασφάλιση χρόνου, προσωπικού, οικονομικών πόρων)
- Συνεργασία και δίκτυα (διεπαγγελματική εκπαίδευση, συνεταιρισμοί, επαγγελματικές κοινότητες)
Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης μία ισχυρή επιθυμία ανάμεσα στους φαρμακοποιούς να συνεισφέρουν στη δημόσια υγεία αλλά αποκάλυψαν και συστηματικά, δομικά και σε σχέση με τη χρηματοδότηση τέτοιων προσπαθειών προβλήματα που περιορίζουν τον αντίκτυπό τους. Χρειάζονται ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για να ενισχύσουν το ρόλο των φαρμακοποιών στο να βελτιώσουν την υγειονομική παιδεία των πολιτών/ ασθενών και να συνεισφέρουν στην παγκόσμια καλυτέρευση της δημόσιας υγείας.
Η μελέτη δείχνει το σημαντικό ρόλο των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων σε αυτήν την προσπάθεια των φαρμακοποιών να ξεφύγουν από τον παραδοσιακό τους ρόλο να δίνουν στον ασθενή φάρμακα και να γίνουν εκπαιδευτές υγείας, κλινικοί σύμβουλοι και συνήγοροι για πιο υγιείς κοινότητες με το να βοηθούν τους πολίτες να αντιμετωπίζουν την παραπληροφόρηση στα θέματα υγείας και να διευρύνουν τις γνώσεις τους.
