Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Οι καλοκαιρινοί μήνες, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, κάνουν τα πόδια μας ευάλωτα σε μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις.
Ο Ποδίατρος Ελευθέριος Στυλιανέλλης εξηγεί στο DailyPharmaNews ποια είναι τα ποια συχνά προβλήματα των ποδιών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και πως μπορούμε να τα διαχειριστούμε.
Η καλοκαιρινή περίοδος χαρακτηρίζεται από περιβαλλοντικές συνθήκες που ευνοούν την εμφάνιση ή επιδείνωση ποικίλων δερματολογικών, μυκητιασικών και ορθοπεδικών παθήσεων των ποδιών. Η αυξημένη θερμοκρασία, η υγρασία, η παρατεταμένη χρήση ακατάλληλων υποδημάτων και η συχνή έκθεση σε κοινόχρηστους χώρους (παραλίες, πισίνες, αποδυτήρια) αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες.
Τα πιο συχνά προβλήματα των ποδιών το καλοκαίρι
Οι πιο κοινές παθήσεις των ποδιών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι:
• Δερματομυκητιάσεις (Ονυχομυκητίαση–Tinea pedis). Η oνυχομυκητίαση αποτελεί την πιο συχνή μυκητιασική λοίμωξη των κάτω άκρων, με αυξημένη επίπτωση το καλοκαίρι λόγω θερμότητας και υγρασίας, ιδιαίτερα σε ασθενείς με υπεριδρωσία ή χρήση μη διαπνέοντος υποδήματος. Οι δερματόφυτοι του γένους Trichophyton (κυρίως T. rubrum) είναι οι συχνότεροι αιτιολογικοί παράγοντες.
Θεραπευτική προσέγγιση: Τοπική αντιμυκητιασική αγωγή με ιμιδαζόλες ή αλλυλαμίνες για ήπια έως μέτρια περιστατικά και συστηματική θεραπεία (terbinafine ή itraconazole από του στόματος) σε περιπτώσεις εκτεταμένης ή υποτροπιάζουσας λοίμωξης ή σε εμπλοκή των ονύχων. Προληπτικά, διατήρηση του δέρματος ξηρού, χρήση βαμβακερών καλτσών, απολύμανση υποδημάτων και αποφυγή ξυπόλητης βάδισης σε κοινόχρηστους χώρους.
• Ραγάδες και υπερκερατώσεις πτέρνας. Η υπερκεράτωση του πέλματος και ιδιαίτερα της πτέρνας συχνά επιδεινώνεται το καλοκαίρι, λόγω της αφυδάτωσης του δέρματος και της μηχανικής φόρτισης από υποδήματα χωρίς ορθοπεδική υποστήριξη.
Αντιμετώπιση: Τοπική εφαρμογή κερατολυτικών ουσιών (ουρία 20-40%, σαλικυλικό οξύ) και ενυδατικών σκευασμάτων, αφαίρεση των υπερκερατωσικών στιβάδων από εξειδικευμένο ποδίατρο κα διόρθωση υποδηματικής υποστήριξης με χρήση ορθοπεδικών πελμάτων, όπου ενδείκνυται.
• Φυσαλιδώδεις αλλοιώσεις – Κάλοι – Τύλοι. Η τριβή από μη εργονομικά ή νέα καλοκαιρινά υποδήματα προκαλεί συχνά μηχανικούς τραυματισμούς, που εκδηλώνονται ως φουσκάλες ή τύλοι σε περιοχές αυξημένης πίεσης.
Διαχείριση: Τοπική αντισηψία και αποφυγή διάνοιξης των φυσαλίδων, εκτός αν υπάρχει ένδειξη επιμόλυνσης, εφαρμογή προστατευτικών επιθεμάτων και τροποποίηση υποδημάτων και αφαίρεση τύλων και κάλων με εξειδικευμένες τεχνικές αποκόλλησης από ποδίατρο, υπό άσηπτες συνθήκες.
• Ηλιακά εγκαύματα ραχιαίας επιφάνειας ποδιών. Το δέρμα των ποδιών είναι ευάλωτο σε ηλιακό έγκαυμα λόγω της λεπτής του υφής και της συχνής έκθεσης χωρίς αντηλιακή προστασία.
Προφύλαξη και θεραπεία: Χρήση αντηλιακού με SPF ≥30, επαναλαμβανόμενη εφαρμογή κάθε 2 ώρες ή μετά από εφίδρωση/κολύμβηση και εφαρμογή ενυδατικών και επουλωτικών σκευασμάτων με πανθενόλη ή αλόη μετά την έκθεση. Σε εγκαύματα β΄ βαθμού, απαιτείται ιατρική αξιολόγηση και πιθανή αντιβιοτική κάλυψη.
• Οίδημα κάτω άκρων και φλεβική στασιμότητα. Η θερμότητα προκαλεί αγγειοδιαστολή και μειωμένη φλεβική επιστροφή, με αποτέλεσμα τη δημιουργία οιδήματος, ιδιαίτερα σε ασθενείς με φλεβική ανεπάρκεια ή σε άτομα με ορθοστασία.
Αντιμετώπιση: Χρήση καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης (class I ή II), πάντα με ιατρική ένδειξη, ανύψωση κάτω άκρων, άσκηση και υδροθεραπεία και φρμακολογική αγωγή με βενζοτονικά (διοσμίνη, εσπεριδίνη) σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
Η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση των θερινών παθήσεων των κάτω άκρων είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Η συνεργασία ποδιάτρου, δερματολόγου και ορθοπεδικού, όπου απαιτείται, διασφαλίζει την ολοκληρωμένη διαχείριση των περιστατικών. Η τεκμηριωμένη παροχή οδηγιών πρόληψης και η εκπαίδευση του κοινού μπορούν να μειώσουν σημαντικά τη νοσηρότητα κατά τη θερινή περίοδο.
