Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η σαρκοπενία είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προοδευτική και γενικευμένη απώλεια της μυϊκής μάζας και της μυϊκής δύναμης σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Παρά το γεγονός ότι για πολλά χρόνια θεωρούνταν φυσιολογικό επακόλουθο της γήρανσης, σήμερα αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή πάθηση με σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
Εκτιμάται ότι, ο μέσος άνθρωπος χάνει το 30% της μυϊκής του μάζας μέχρι τα 60 έτη, ενώ αυτή η απώλεια μυών εξελίσσεται με ταχύτερο ρυθμό γύρω στην ηλικία των 75 ετών.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περίπου ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός ηλικίας άνω των 80 ετών θεωρείται ότι πάσχει από απώλεια μυϊκής μάζας και έκπτωση της φυσικής απόδοσης.
Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι περισσότερα από 20 εκατομμύρια άτομα πάσχουν από σαρκοπενία, ένας αριθμός ο οποίος αναμένεται να αυξηθεί κατά 64% τα επόμενα χρόνια, ξεπερνώντας τα 33 εκατομμύρια άτομα έως το 2045.
Η σαρκοπενία – ειδικά όταν συνυπάρχει με την οστεοπόρωση – σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο πτώσεων, καταγμάτων, νοσηλείας, αναπηρίας και θνησιμότητας και έχει σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητα, επηρεάζοντας την αυτονομία και την ποιότητα ζωής των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας.
Τα αίτια της σαρκοπενίας
Η ανάπτυξη της σαρκοπενίας είναι σύνθετη και πολυπαραγοντική. Κυριότερα αίτια θεωρούνται η μεγαλύτερη ηλικία, η γήρανση των κινητικών νευρώνων, η μεταβολή των πρωτεϊνών στον οργανισμό, η καθιστική ζωή, ο υποσιτισμός, η ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης και βιταμίνης D, ορισμένα χρόνια νοσήματα (σακχαρώδης διαβήτης, καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια νεφρική νόσος, καρκίνος) και οι ορμονικές αλλαγές.
Στην ανάπτυξή της οστεοπενίας συμβάλλουν επίσης διάφοροι άλλοι παράγοντες όπως η χρόνια φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες, καθώς και παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, αλκοόλ, κ.ά.).
Επιπλέον, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και η καθιστική ζωή έχει διαπιστωθεί ότι συμβάλλουν σημαντικά στην οστεοπενία.
Πως εκδηλώνεται η σαρκοπενία
Η σαρκοπενία εκδηλώνεται με μια σειρά από χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως:
• Γενικευμένη μυϊκή αδυναμία.
• Απώλεια μυϊκής μάζας.
• Δυσκολία ισορροπίας.
• Δυσκολία στη βάδιση και στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων.
• Αυξημένος κίνδυνος πτώσεων και καταγμάτων.
Μέτρα πρόληψης της σαρκοπενίας
Παρόλο που η σαρκοπενία αποτελεί ένα φυσικό μέρος της γήρανσης, υπάρχουν τρόποι να προληφθεί ή να επιβραδυνθεί η εξέλιξή της.
Η σωματική δραστηριότητα και η βελτίωση της διατροφικής κατάστασης μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου και να μειώσουν τα συμπτώματα.
Το προτείνεται από τους ειδικούς
• ‘Ασκηση: Η προπόνηση με αντιστάσεις (βάρη, λάστιχα, ασκήσεις με το βάρος σώματος) έχει αποδειχθεί ως η πιο αποτελεσματική παρέμβαση για την αύξηση της μυϊκής μάζας και δύναμης. Επίσης, η αερόβια άσκηση και οι ασκήσεις ισορροπίας συμβάλλουν αποτελεσματικά στην πρόληψη των πτώσεων.
• Διατροφή: Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λαχανικά, τα φρούτα και το πράσινο τσάι ασκούν αντιοξειδωτική δράση και δρουν ευεργετικά στις περιπτώσεις σαρκοπενίας και μυϊκή αδυναμίας.
Αναγκαία επίσης είναι η επαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης, βιταμίνης Β, D και Ε, ασβεστίου, μαγνησίου, σεληνίου, σιδήρου, ψευδάργυρου, ωμέγα-3 λιπαρών και αντιοξειδωτικών.
Επιπλέον, η έγκαιρη διάγνωση, η τακτική ιατρική παρακολούθηση, η αντιμετώπιση των χρόνιων παθήσεων και σε ορισμένες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή ή η χορήγηση συμπληρωμάτων μπορούν να βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων με σαρκοπενία.
