Δημοσιεύτηκε (θέτοντας σε εφαρμογή τον σχετικό νόμο) η Κοινή Υπουργική Απόφαση (Αριθμ. Γ2α/οικ. 36395/2024 | ΦΕΚ 4109/Β/15-7-2024), των υπουργείων Εσωτερικών και Υγείας, που αναφέρει αναλυτικά τους όρους, τις προϋποθέσεις, τη διαδικασία και τις προδιαγραφές για την ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Φυσικού Τοκετού (Birth Centers), δημόσιων και ιδιωτικών.

• Τα Κέντρα Φυσικού Τοκετού θα λειτουργούν σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά διαθέτουν Μαιευτικό – Γυναικολογικό Τμήμα ή Τμήμα Μαιευτικών Επεμβάσεων, αντίστοιχα.
• Στα Κέντρα, θα μπορούν να γεννούν οι έγκυοι με τη βοήθεια μαιών, χωρίς την παροχή επισκληριδίου ή άλλου είδους αναισθησίας.
• Στα Κέντρα θα μπορούν θα γίνονται δεκτές έγκυοι, μετά από αίτησή τους και αφού η κατάστασή τους θα αξιολογείται από μαιευτική ομάδα και από Μαιευτήρα – Γυναικολόγο.

Η υπουργική απόφαση προβλέπει, επίσης, τη δημιουργία Ανεξάρτητων Κέντρων Φυσικού Τοκετού, από ιδιωτικούς φορείς, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ακολουθούν οι βασικές διατάξεις της ΚΥΑ:

1. Στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού (Birth Centers, χάριν συντομίας, αναφέρονται και ως «Κέντρα») παρέχονται ολοκληρωμένες υπηρεσίες προγεννητικής και περιγεννητικής φροντίδας σε υγιείς εγκύους, κατηγορίας χαμηλού και πιθανού κινδύνου, επιτόκους, λεχώνες, καθώς και σε νεογνά, στο πλαίσιο των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων του τμήματος Μαιευτικής της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας.
2. Υπηρεσίες φυσικού (μη παρεμβατικού) τοκετού δύνανται να παρέχονται αφενός εντός των κτηριακών συγκροτημάτων των νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) και του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» (Δημόσια Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν Μαιευτικό – Γυναικολογικό Τμήμα, και αφετέρου εντός των ιδιωτικών κλινικών (Ιδιωτικά Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν Τμήμα Μαιευτικών Επεμβάσεων.
3. Επιπλέον, υπηρεσίες μη παρεμβατικού τοκετού δύνανται να παρέχονται και από ιδιωτικούς φορείς (Ανεξάρτητα Κέντρα Φυσικού Τοκετού), ως φορείς Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που εποπτεύονται από την κατά τόπον αρμόδια Περιφέρεια και διασυνδέονται με τα δημόσια νοσοκομεία ή ιδιωτικές κλινικές.

Με την ΚΥΑ, διευκρινίζεται επίσης:

• Τα Κέντρα Φυσικού Τοκετού οργανώνονται και λειτουργούν με βάση το «Μαιοκεντρικό Μοντέλο Φροντίδας». Ο Μαιευτήρας ή η Μαία αποτελεί τον κύριο επαγγελματία υγείας, που έχει την ευθύνη, με βάση τις σύγχρονες γνώσεις και διεθνείς προδιαγραφές επί των ζητημάτων φυσικού (μη παρεμβατικού) τοκετού, για τον προγραμματισμό της εισαγωγής, την οργάνωση και την παροχή προς την έγκυο προγεννητικής ενημέρωσης,
• Στα Κέντρα, εφαρμόζονται αποκλειστικά πρακτικές που προσήκουν στον ανεπίπλεκτο τοκετό, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών της επισιοτομής και συρραφής περινέου, ενώ δεν παρέχεται επισκληρίδιος ή άλλου είδους αναισθησία στις επιτόκους.
• Ο αριθμός των γυναικών σε ενεργό τοκετό που γίνονται δεκτές σε δωμάτια τοκετών, σε οποιαδήποτε δεδομένη χρονική στιγμή, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των δωματίων τοκετού στο Κέντρο.
• Στα Δημόσια και Ιδιωτικά Κέντρα είναι διαθέσιμες όλες οι ιατρικές ειδικότητες, που προβλέπονται στο νοσοκομείο ή στην Ιδιωτική Κλινική, εάν χρειασθεί η παροχή ιατρικής συνδρομής στη μητέρα ή/και το νεογνό, σε περιπτώσεις επιπλοκών κατά την κύηση ή τον τοκετό.
• Στα Ανεξάρτητα Κέντρα, σε περιπτώσεις που κριθεί αυτό αναγκαίο ή κατόπιν επιθυμίας της γυναίκας, πραγματοποιείται άμεσα μεταφορά σε διασυνδεδεμένη, με το Κέντρο, υγειονομική μονάδα, για τη διενέργεια όλων των απαιτούμενων εξετάσεων, θεραπειών και εν γένει ιατρικών πράξεων.
• Μετά την έξοδο από το Κέντρο, η μεταγεννητική φροντίδα της λεχωίδας και του νεογνού μπορεί να συνδυάζεται και με το πρόγραμμα «Μαία κατ’ Οίκον», του άρθρου 39 του ν. 4999/2022. Άρθρο 3

Κριτήρια επιλεξιμότητας για την εισαγωγή και παραμονή στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού

Όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, οι γυναίκες γίνονται δεκτές για εισαγωγή σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού κατόπιν σχετικής αίτησής τους και αξιολόγησης της φυσικής και σωματικής τους κατάστασης από μαιευτική ομάδα και από μαιευτήρα -γυναικολόγο. Αναλόγως των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης, κατατάσσονται σε κατηγορίες κινδύνου: χαμηλό, πιθανό και υψηλό, σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης του Παραρτήματος 1 της ΚΥΑ.

Στην κατηγορία χαμηλού κινδύνου, εμπίπτουν οι έγκυοι, όπου το Κέντρο Φυσικού Τοκετού ενδείκνυνται και αποτελεί ασφαλή επιλογή για τη φροντίδα τους.

Στην κατηγορία πιθανού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυοι, όπου κρίνεται απαραίτητη, πριν από την εισαγωγή τους σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού, η αξιολόγησή τους.

Στην κατηγορία υψηλού κινδύνου, εμπίπτουν οι έγκυοι, όπου, για λόγους υγείας, αντενδείκνυται η εισαγωγή ή παραμονή στο Κέντρο Φυσικού Τοκετού και ο τοκετός θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός αίθουσας τοκετών οργανωμένου νοσοκομείου ή κλινικής.

Στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού, δύνανται καταρχήν να εισαχθούν υγιείς έγκυοι χαμηλού και πιθανού κινδύνου. Οι ενδείξεις αυτές θα πρέπει να υφίστανται τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, όσο και κατά τη λοχεία.

Εάν η κατηγορία κινδύνου της εγκύου/επιτόκου/λεχωίδας ή του νεογνού μεταβληθεί σε οποιαδήποτε στιγμή, θα πρέπει να ακολουθήσει καταγραφή του συμβάντος και να ενεργοποιηθεί το πρωτόκολλο μεταφοράς.