Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου

Σε 2η μετά το 2019 επικαιροποίηση διαγνωστικών κα θεραπευτικών πρωτοκόλλων για τη διενέργεια απεικονιστικών εξετάσεων προχωρεί η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία, με σκοπό να ελεγχθεί η άσκοπη συνταγογράφηση και παράλληλα να μειωθεί η χορηγούμενη δόση ακτινοβολίας. Τα πρωτόκολλα θα υποβληθούν στο υπουργείο υγείας για έγκριση εκ νέου τον Οκτώβριο με την ΕΑΕ να ευελπιστεί ότι αυτή τη φορά η Πολιτεία θα αγκαλιάσει την σημαντική αυτή επιστημονική προσπάθεια.

Όπως εξηγεί στο DailyPharmaNews ο πρόεδρος της ΕΑΕ Θάνος Χαλαζωνίτης, η άσκοπη συνταγογράφηση έχει ως αιτίες δημιουργίας της μεταξύ άλλων την αδυναμία εξοικείωσης με όλο το φάσμα των εξετάσεων από τους κλινικούς ιατρούς, την ολοένα αυξανόμενη άσκηση αμυντικής ιατρικής και το φαινόμενο της προκλητής ζήτησης. «Η πρόταση της ΕΑΕ περιλαμβάνει το σχεδιασμό πλατφόρμας συνταγογράφησης με φίλτρα ενδείξεων, η οποία θα επιτρέπει, ή θα προτείνει τον απεικονιστικό έλεγχο που θα πρέπει να συνταγογραφηθεί από τον κλινικό ιατρό με online δυνατότητα, βασισμένο σε επιστημονικά κριτήρια και με πρακτική υποστήριξη για τις δυνατές επιλογές απεικονιστικής μεθόδου, κατά περίπτωση (ιστορικού, κλινικών σημείων, παρακολούθησης πορείας νόσου, η θεραπευτικού σχήματος κ.λπ.)

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ακτινολογική Εταιρεία έχει δημιουργήσει από το έτος 2016, online διαδικτυακή πλατφόρμα (ESR iGuide), η οποία έχει ως στόχο να απαντήσει σε καθημερινά αιτήματα πρακτικής, αξιολογώντας κλινικά σενάρια, ενδείξεις και συστάσεις αναφορικά με την ορθή συνταγογράφηση απεικονιστικών εξετάσεων. Η ΕΑΕ συνεπώς προτείνει κάτι ανάλογο ενσωματωμένο, στην πλατφόρμα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ, με τα κατάλληλα φίλτρα περιορισμού, ή ακόμη και αποκλεισμού εξετάσεων χωρίς σαφή και τεκμηριωμένη ένδειξη, σύμφωνα με τα δικά της Πρωτόκολλα».

Κόφτης εξετάσεων πριν καν αυτές συνταγογραφηθούν

Με τον τρόπο αυτό, τονίζει ο κ. Χαλαζωνίτης, θα υπάρχει πλήρης αξιοποίηση των παρεχόμενων δυνατοτήτων και εκτιμάται ότι θα περιορισθεί η συνταγογράφηση σε ένα ποσοστό της τάξεως του 30%, κατά μέσον όρο. «Αυτονόητο είναι ότι ο κλειστός προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ, θα αντεπεξέλθει ευκολότερα στις πραγματικές πλέον απαιτήσεις των ολοένα αυξανόμενων και περισσότερων κατηγοριών απεικονιστικών εξετάσεων. Με άλλα λόγια θα υπάρχει «κόφτης» εξετάσεων πριν καν αυτές συνταγογραφηθούν, αντί του μέτρου του clawback, με το οποίο οι υπερβάσεις των δαπανών επιμερίζονται ως επιστροφή χρημάτων στους παρόχους απεικονιστικών εξετάσεων και αντί του μέτρου του rebate, της κλιμακωτής έκπτωσης επί του συνολικού τζίρου.

Εξυπακούεται ότι τα προτεινόμενα Πρωτόκολλα θα ανανεώνονται με ευθύνη της ΕΑΕ, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο σύμφωνα με τις τρέχουσες επιστημονικές, αλλά και τις τεχνολογικές εξελίξεις». Σύμφωνα με τον συντονιστή Διευθυντή Ακτινολογικού Εργαστηρίου, στο Γ.Ν.Α. "Αλεξάνδρα" και Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας, η παραπάνω πρόταση, έρχεται να ενισχύσει το ρόλο των Ιατρών Ακτινολόγων στη μελλοντική (όχι και τόσο μακρινή) έλευση και ενσωμάτωση στην κλινική πράξη αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίοι θα δύνανται να προτείνουν διαγνωστικές εξετάσεις στους κλινικούς Ιατρούς, δεδομένου ότι η αυτονομία και η εγκυρότητα των αλγορίθμων αυτών θα ορίζεται από τους πρώτους, ως τους πλέον αρμόδιους να αποφασίσουν για την ορθή απεικονιστική εξέταση.

Στο κενό η επικαιροποίηση των πρωτοκόλλων το 2019

Ο κ. Χαλαζωνίτης υπενθυμίζει ότι το 2019, τα εν λόγω Πρωτόκολλα είχαν πάλι επικαιροποιηθεί, σύμφωνα με την τότε βιβλιογραφία και παράλληλα έλαβαν έγκριση από Κεντρικό Εθνικό Συμβούλιο Υπηρεσιών Υγείας, μετά από σχετικό αίτημα της ΕΑΕ. «Δυστυχώς ουδείς αρμόδιος από το Υπουργείο Υγείας, ή άλλο σχετικό Φορέα (π.χ. ΗΔΙΚΑ), αξιοποίησε περαιτέρω το συγκεκριμένο έργο, το οποίο ήταν όχι μόνο πρωτοποριακό για το χρόνο που παρουσιάσθηκε, αλλά και το μοναδικό μεταξύ των λοιπών Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών.

Αντ’ αυτού ο ΕΟΠΠΥ επέβαλλε στους συμβεβλημένους εργαστηριακούς ιατρούς, «ποιοτικά» κριτήρια για εξετάσεις με αξονική και μαγνητική τομογραφία, τα οποία κατά βάση αποτελούν εμπορικά (και όχι επιστημονικά) κριτήρια και συνδέουν την αποζημίωση του εργαστηριακού ιατρού (ποιοτικό rebate) αυθαίρετα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού, αγνοώντας παντελώς την ποιότητα των εξετάσεων και κυρίως την αμοιβή του Ιατρού που γνωματεύει την εξέταση (την υπεραξία δηλαδή των γνώσεων και της εμπειρίας αυτού)».