Η κατάθλιψη στην τρίτη ηλικία είναι παράγοντας αυξημένου κινδύνου για να οδηγηθεί κάποιος στην άνοια, σύμφωνα με τις επιστημονικές απόψεις που ακούστηκαν σήμερα στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής.

Αντικείμενο της συνεδρίασης ήταν η ενημέρωση των βουλευτών για την πορεία υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Άνοια και τη νόσο Alzheimer.

Στην Επιτροπή είχαν κληθεί επιστήμονες και το Εθνικό Παρατηρητήριο για την Άνοια και τη νόσο Alzheimer, που θεσμοθετήθηκε με το ν. 4316/2014, επί υπουργίας Βορίδη. Το 2016 η Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής ενέκρινε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης.

Η άνοια σε αριθμούς

Τα στοιχεία, που παρουσιάστηκαν εχτές στη Βουλή, δείχνουν μεγάλη αύξηση της άνοιας παγκοσμίως, η οποία συνδέεται με την αύξηση του μέσου όρου ζωής.

Εκτιμάται ότι το 2050 τα άτομα με άνοια, παγκοσμίως, θα φτάσουν τα 152.000.000. 

Ως προς την οικονομική διάσταση της άνοιας, σύμφωνα με υπολογισμούς της Alzheimer Disease International, το 2018 το παγκόσμιο κόστος της άνοιας ήταν 1 τρισ. δολάρια ΗΠΑ και το 2030 θα φτάσει τα 2 τρισ. δολάρια

Το 5% των ανθρώπων, που βρίσκονται σε ηλικία άνω των 65 ετών, παθαίνουν άνοια. Στην Ελλάδα, σήμερα, οι άνθρωποι με άνοια υπολογίζονται στους 200.000. Το κόστος της άνοιας στην Ελλάδα ανέρχεται σε 3 δισ. ευρώ ετησίως και περιλαμβάνει τόσο το υγειονομικό κόστος -το νοσηλευτικό, ιατρικό, φαρμακευτικό- όσο και το μέσο κόστος, που είναι το κόστος των οικογενειών για τη φροντίδα των ατόμων με άνοια.

Μεταξύ άλλων, στη συνεδρίαση ελέχθη ότι η άνοια είναι ο γενικός όρος. Εκπίπτουν, καταστρέφονται οι νοητικές λειτουργίες. Μνήμη, λόγος, προσανατολισμός στο χώρο και στο χρόνο, αναγνώριση των αντικειμένων και των ανθρώπων, κατάλληλη συμπεριφορά. Η πιο συχνή μορφή άνοιας, 60%- 70% του συνόλου των περιστατικών, είναι η νόσος Alzheimer. Ο κυριότερος παράγων αύξησης του αριθμού των ατόμων με άνοια είναι η αύξηση του μέσου όρου ζωής, του προσδόκιμου επιβίωσης.

Το Εθνικό Παρατηρητήριο

Το 2015 ιδρύθηκε το Εθνικό Παρατηρητήριο για την Άνοια. Το 2016 εγκρίθηκε από την Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής το Εθνικό Σχέδιο Δράσης που περιλαμβάνει οργανωμένες, χρονικά τοποθετημένες και κοστολογημένες προτάσεις για όλους τους τομείς που αφορούν την άνοια. Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου ξεκίνησε το 2018. Πρώτος άξονας είναι η δημιουργία εθνικού αρχείου για άτομα με άνοια.

Σε προτεραιότητα είναι και τα κέντρα ημερήσιας φροντίδας σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, τα κέντρα, δηλαδή, που θα μπορούν να φιλοξενούν για κάποιες ώρες την ημέρα άτομα με άνοια προκειμένου να έχουν φροντίδα από επαγγελματίες υγείας. Παράλληλα, στόχος είναι και η λειτουργία περισσότερων ιατρείων μνήμης στα νοσοκομεία της περιφέρειας και στα κέντρα ημέρας.

Η πρόληψη

Ως προς το ζήτημα της πρόληψης, είναι χαρακτηριστικά τα όσα δήλωσε στην Επιτροπή της Βουλής ο Αντώνης Πολίτης, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Η άνοια δεν έχει θεραπεία. Συνεπώς, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι να αναπτύξουμε μηχανισμούς πρόληψης και μηχανισμούς πρόληψης παράγοντος κινδύνου. Οι κίνδυνοι που έχουμε αυτή τη στιγμή, και μπορούμε να τροποποιήσουμε, είναι η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η βαρηκοΐα και η κατάθλιψη της τρίτης ηλικίας. Να ξέρετε, ότι η κατάθλιψη της τρίτης ηλικίας είναι ένας παράγοντας κινδύνου, υψηλός, υψηλότατος, και οι ασθενείς που βαδίζουν προς την κατάθλιψη στην τρίτη ηλικία, δυστυχώς, είναι υψηλού κινδύνου, ώστε να περάσουν στην άνοια», εξήγησε ο κ. Πολίτης.

«Πληρεξούσιος υγείας»

Η Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής ενημερώθηκε εξάλλου ότι Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή επεξεργάζεται σχέδιο νόμου για την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με άνοια και των φροντιστών. Όπως έγινε γνωστό, επίσης, για πρώτη φορά, θα θεσμοθετηθεί στην Ελλάδα ο «Πληρεξούσιος Υγείας». Βασική κατεύθυνση είναι πως εκείνος που πάσχει μπορεί να ορίσει ένα άτομο, το οποίο, θα λαμβάνει αποφάσεις, αν χρειαστεί σχετικά με τα ζητήματα της υγείας του.