ΠΑΘΗΣΕΙΣ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Επιτυχής διάνοιξη σοβαρής στένωσης σε μηριαία φίστουλα νεφροπαθούς

Επιτυχής διάνοιξη σοβαρής στένωσης σε μηριαία φίστουλα νεφροπαθούς

Μία πρωτοποριακή επέμβαση που αφορά την επιτυχή διάνοιξη σοβαρής στένωσης σε μηριαία φίστουλα νεφροπαθούς ασθενούς με την τεχνική της διαδερμικής αγγειοπλαστικής πραγματοποιήθηκε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Πιο συγκεκριμένα, οι νεφροπαθείς, για να κάνουν αιμοκάθαρση (τεχνητό νεφρό), χρειάζονται φίστουλα (μια απευθείας επικοινωνία μεταξύ αρτηρίας και φλέβας στο χέρι) ή ένα αρτηριο – φλεβικό μόσχευμα. Αυτές είναι επεμβάσεις που πραγματοποιούν οι αγγειοχειρουργοί με τοπική, περιοχική ή γενική νάρκωση.

Μηριαία φίστουλα: Δίνει λύση όταν τα αγγεία των άνω άκρων δεν είναι προσπελάσιμα

Η μηριαία φίστουλα στο κάτω άκρο αποτελεί μία άριστη λύση σε νεφροπαθείς ασθενείς που δεν έχουν άλλη επιλογή για αιμοκάθαρση, λόγω αδυναμίας κατασκευής κλασσικής φίστουλας στα άνω άκρα.

Σύμφωνα με το Αγγειοχειρουργό, Νικόλαο Τσεκούρα*, η λύση αυτή προσφέρεται, συνήθως, ως τελευταία επιλογή αγγειακής προσπέλασης σε ασθενείς που η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω αδυναμίας σύνδεσής τους με τον τεχνητό νεφρό. Οι πρώτες επεμβάσεις αυτού του είδους, στην Ελλάδα, έχουν πραγματοποιηθεί από την ομάδα του αγγειοχειρουργού με απόλυτη επιτυχία.

Οι φίστουλες αυτές μπορεί να αποτελούν χειρουργικά, πολύ πιο πολύπλοκες επεμβάσεις, αλλά το χρονικό διάστημα που παραμένουν λειτουργικές είναι σημαντικά μεγαλύτερο από τις κλασσικές φίστουλες που κατασκευάζονται στα άνω άκρα. Εξαίρεση αποτελούν οι διαβητικοί ασθενείς, που όταν συνυπάρχει σοβαρή περιφερική αρτηριακή νόσος η διάρκεια ζωής της φίστουλας επηρεάζεται αρνητικά με αποτέλεσμα ο ασθενής αλλά και οι θεράποντες ιατροί να βρίσκονται μπροστά από ένα θεραπευτικό αδιέξοδο.

Η τεχνική που σώζει ζωές όταν υπάρχει θεραπευτικό αδιέξοδο

Μία ανάλογη περίπτωση ήταν αυτή στην οποία εφαρμόστηκε η πρωτοποριακή επέμβαση, που αναφέραμε προηγουμένως και αφορούσε την επιτυχή διάνοιξη σοβαρής στένωσης σε μηριαία φίστουλα νεφροπαθούς ασθενούς με την τεχνική της διαδερμικής αγγειοπλαστικής.

Μέσω αυτής της τεχνικής επετεύχθη επιμήκυνση της λειτουργικότητας της φίστουλας, σε διαβητική ασθενή, υπό τοπική αναισθησία, χωρίς τομές ή ράμματα και με τη χρήση ειδικού μπαλονιού.

Διαβητική, καπνίστρια και νεφροπαθής η πρώτη ασθενής

Αναλυτικότερα, η περίπτωση ασθενούς, που αντιμετωπίστηκε από την ομάδα του κ. Τσεκούρα, αφορούσε πάσχουσα με σακχαρώδη διαβήτη, χωρίς όμως για τη συγκεκριμένη ασθενή να υπάρχει η δυνατότητα κατασκευής κλασσικής φίστουλας στα άνω άκρα. Παρά το ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη και του καπνίσματος, αποφασίστηκε η λύση της μηριαίας φίστουλας ως η μόνη ελπίδα της ασθενούς  να μπορέσει να κρατηθεί στη ζωή με την αιμοκάθαρση.

«Η ασθενής, παρά τις έντονες παραινέσεις μας δεν κατάφερε να απεξαρτηθεί από τη συνήθεια του καπνίσματος. Παρά, λοιπόν, τη συνέχιση του καπνίσματος και το ιστορικό του διαβήτη η μηριαία φίστουλα παρέμεινε με άριστη λειτουργικότητα για δύο, περίπου, χρόνια (διπλάσιο, περίπου, χρόνο από το μέσο όρο των κλασσικών αγγειακών προσπελάσεων στα χέρια). Στον επανέλεγχο της διετίας, διαπιστώθηκε σοβαρή στένωση στη μηριαία φλέβα, αλλά και στη μηριαία αρτηρία που τροφοδοτούσε τη φίστουλα, λόγω εξέλιξης της περιφερικής αγγειοπάθειας στα πλαίσια του διαβήτη και της συνέχισης του καπνίσματος», εξηγεί ο αγγειοχειρουργός.

Το αποτέλεσμα της επέμβασης

Το πρόβλημα διορθώθηκε με ενδαγγειακή τεχνική, διαδερμικά, χωρίς τομές ή ανοιχτή επέμβαση, υπό τοπική αναισθησία και χορήγησης ελαφράς «μέθης». Η στένωση διορθώθηκε και η λειτουργικότητα της φίστουλας επανήλθε, άμεσα, σε άριστη κατάσταση με χρήση της φίστουλας για αιμοκάθαρση αμέσως μετά την επέμβαση.

Οι μηριαίες φίστουλες παρατείνουν τη ζωή των ασθενών που τις χρειάζονται

Η τακτική παρακολούθηση των ασθενών με μηριαία φίστουλα αποτελεί γεγονός ζωτικής σημασίας. Η παρακολούθηση αυτή και η σωστή ενδαγγειακή τεχνική, όταν απαιτηθεί, μπορεί να παρατείνει τη ζωή μιας μηριαίας φίστουλας, ακόμα και σε διαβητικούς ασθενείς με σοβαρή περιφερική αγγειοπάθεια.

* Νικόλαος Τσεκούρας, Αγγειοχειρουργός-Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Διευθυντής Γ' Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Metropolitan General