Ο Κώστας Λουράντος ως προσωπικότητα είναι χειμαρρώδης. Σε αυτή όμως τη συνέντευξη στο DailyPharmaNews την οποία παραχώρησε με αφορμή τη διεξαγωγή του 2^0ου HellasPharm το Σαββατοκύριακο 16 και 17 Μαρτίου, αφέθηκε να μιλήσει και να πει πράγματα που σίγουρα έχουν ενδιαφέρον και θα συζητηθούν.

Συνέντευξη στον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Κύριε Λουράντο, το HellasPharm κλείνει τα 20 χρόνια ζωής. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η διαδρομή;  

Το HellasPharm κλείνει τα 20 χρόνια ζωής και εγώ 25 χρόνια στην προεδρία του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής. Σε αυτά τα 20 χρόνια του HellasPharm νομίζω ότι έγινε κάτι το οποίο τότε, την πρώτη φορά που το δημιουργήσαμε οι ίδιοι δεν το πιστεύαμε.

Λέγαμε και θέλαμε ένα συνέδριο που να αφορά όλη την Ελλάδα αν και το διοργάνωνε ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Αττικής. Μας απασχολούσε πως θα μπορέσουμε να το καταστήσουμε ένα πανελλαδικό συνέδριο. Τα καταφέραμε.

Πολλά θέματα πέρασαν από το  HellasPharm. Άλλα πέρασαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, άλλα μπορέσαμε να τα αναδείξουμε και να τα κάνουμε περισσότερο υλοποιήσιμα. Σε κάθε περίπτωση το HellasPharm αποτελεί ένα σταθμό στην ιστορία του φαρμακευτικού κλάδου στη χώρα μας και κάθε χρόνο συρρέουν φαρμακοποιοί από ολόκληρη την Ελλάδα και δευτερευόντως από την Αττική, όσο παράξενο κι εάν φαίνεται αυτό για να συμμετάσχουν στην έκθεση και το συνέδριο. Πρόκειται για ένα σήμα κατατεθέν του φαρμακευτικού κόσμου.  

Πως θα γιορτάσετε φέτος την επέτειο των είκοσι χρόνων;

Κάτι το ιδιαίτερο δεν υπάρχει για την εικοσαετία. Απλώς επειδή η εικοσαετία τυχαίνει να συμπίπτει με χρονιά εκλογών αυτό θεωρώ ότι θα του προσδώσει μία ιδιαιτερότητα. Στις εκλογές πάντα κάποια κόμματα θυμούνται τους φαρμακοποιούς και βεβαίως τους ξεχνούν αμέσως μετά τις εκλογές.  

Πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα για τους φαρμακοποιούς μέσα σε όλα τα χρόνια. Πως αποτυπώνονται οι αλλαγές στον κλάδο μέσα από το συνέδριο σε ό,τι αφορά τη θεματολογία, το ενδιαφέρον των φαρμακοποιών, τη συμμετοχή των χορηγών, το κομμάτι των περιπτέρων;

Τα πρώτα χρόνια της προεδρίας μου, δηλαδή περίπου πέντε χρόνια πριν πραγματοποιηθεί το 1^ο HellasPharm, κάναμε πολλές ημερίδες κάθε μήνα σχεδόν είχαμε και μία ημερίδα- τις οποίες χρηματοδοτούσαν οι εταιρείες και αφορούσαν επιστημονικά θέματα. Είδαμε λοιπόν ότι ο κόσμος, οι φαρμακοποιοί συμμετείχαν πολύ και έτσι αποφασίσαμε να προχωρήσαμε και σ’ ένα συνέδριο που να έχει πανελλαδικής εμβέλεια και προχωρήσαμε να το οργανώσουμε. Είχαμε πάρα πολλούς φόβους πως θα πάει, εάν θα ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις. Μας απασχόλησε ποιοι θα είναι οι καλεσμένοι, για τι θα μιλήσουν, τι θα πουν, πόσα περίπτερα να έχουμε, πόσες εταιρείες θα έρθουν να το στηρίξουν οικονομικά. Υπήρχε ένα άγχος. Ξεκινήσαμε δειλά δειλά την προσπάθεια με θεματολογία που ήταν πάντα της εποχής. Θεωρώ ότι σήμερα δεν μπορούμε να κρίνουμε τη θεματολογία της τότε εποχής γιατί απλά δεν μπορούμε να κρίνουμε το παρελθόν με σημερινά δεδομένα. Και θα το αδικήσουμε και πιθανώς να μην εστιάσουμε σωστά. Πιστεύω ότι μιλάμε για εντελώς διαφορετικές καταστάσεις σε σχέση με σήμερα. Η συμμετοχή των εταιρειών υπήρχε και ερχόταν από όλους χωρίς κανέναν ενδοιασμό καθώς δεν υπήρχαν οικονομικά προβλήματα και όλοι ήθελαν να αναδείξουν τα νέα τους φάρμακα, νέα ορθοπεδικά προϊόντα, νέα καλλυντικά. Υπήρχε ευμάρεια και όπως αντιλαμβάνεστε ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Τώρα υπάρχει ένας πολύ σοβαρός οικονομικός προβληματισμός γύρω από τη συμμετοχή ή τη μη συμμετοχή, όπως τουλάχιστον το αντιλαμβανόμαστε. Κάνουμε αγώνα για να μπορέσουμε να συγκεντρώσουμε πάνω από εκατό εταιρείες που έχουμε βάλει ως στόχο κάθε χρόνο να συμμετέχουν στην Έκθεση. Τα θέματά μας προσπαθούμε να είναι επίκαιρα να τεκμηριώνονται σωστά και να μην είναι ξαναμασημένη τροφή γιατί δυστυχώς, όπως έχω από αρκετά συνέδρια, επαναλαμβανόμαστε συνεχώς οι φαρμακοποιοί και ειδικά οι πρόεδροι. Λέμε τα ίδια και τα ίδια και φεύγουμε με την ιδέα ότι τα είπαμε και ξαλαφρώσαμε ή τα είπαμε εμείς και να δούμε τι θα γίνει. Όμως μέχρι το επόμενο συνέδριο δεν κάνουμε απολύτως τίποτε και περιμένουμε να πούμε πάλι ακριβώς τα ίδια πράγματα για να ξανα-ξαλαφρώσουμε και να περιμένουμε το επόμενο και το επόμενο και πάει λέγοντας… Θεωρώ όμως ότι αυτό δεν είναι καλό. Πιστεύω ότι το συνέδριο πρέπει να στοχεύει στην επικαιρότητα, να στοχεύει στην επιστημονική κατάρτιση του κλάδου αλλά και στο εμπορικό κομμάτι του γιατί κακά τα ψέματα αυτά τα δύο πάνε μαζί και το ένα δεν το ξεχωρίζω από το άλλο. Ούτε κατάστημα είναι το φαρμακείο ούτε αμιγώς μόνο υγειονομικό κέντρο. Είναι και τα δύο.        

Είπατε πως πολλές φορές επαναλαμβάνεστε στα συνέδρια σας ως κλάδος. Έχετε στο μυαλό σας τι θα έπρεπε να γίνει, να αλλάξει; Υπάρχει συνεννόηση με τους φαρμακοποιούς – μέλη σας για τη θεματολογία των συνεδρίων;

Ακούστε. Θα το πω εάν και δεν θα έπρεπε. Εγώ ξεκίνησα να σκέφτομαι το συνέδριο ως κάτι το πολύ σημαντικό στην πορεία ενός κλάδου. Ένα συνέδριο ετήσιο στην πρωτεύουσα μιας χώρας είναι κάτι το πολύ σημαντικό και τα θέματα θα πρέπει να είναι θέματα τα οποία να αναδεικνύουν το πρόβλημα όχι μόνο του κλάδου αλλά του κλάδου σε σχέση με την κοινωνία. Να αναδεικνύουν και το πρόβλημα της κοινωνίας απέναντι στον κλάδο. Όμως κακά τα ψέματα άρχισε όλο αυτό να ξεθωριάζει και για πολλούς το συνέδριο αποτελεί ένα πανηγύρι. Θα έρθουμε να μιλήσουμε, να προβάλλουμε τις θέσεις μας, να φανούμε ότι εμείς τα ξέρουμε και οι άλλοι δεν τα ξέρουν, να κάνουμε και μία βόλτα από τα περίπτερα, να μαζέψουμε και κάποια δώρα και μετά, τη Δευτέρα να πάμε στο φαρμακείο μας να συνεχίσουμε την καθημερινότητά μας. δεν είναι έτσι όμως. Θα σας πω ότι πάρα πολλά πράγματα θα μπορούσα να είχαν προληφθεί ή να είχαν διορθωθεί εάν είχαμε πάρει σοβαρά κάποιες δηλώσεις, κάποιες θέσεις ορισμένων μέσα από τα συνέδρια. Έρχονται υπουργοί, βουλευτές, κόμματα. Έρχονται θεσμικοί παράγοντες, κορυφαίοι επιστήμονες και λένε κάποια πράγματα. Θα μπορούσαμε να τα αναδείξουμε. Θα μπορούσαμε να τα χρησιμοποιήσουμε.

Να πω ένα παράδειγμα. Σ’ ένα πρόσφατο HellasPharm  ήρθε ο κ. Σωτήρης Μπερσίμης, τότε πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ ο οποίος μας είπε ότι τα αναλώσιμα του σακχαρώδη διαβήτη θα είναι όπως τα συμφωνήσαμε και θα πληρώνονται το πολύ σε 60 μέρες. Έδωσε υποσχέσεις και για πολλά άλλα πράγματα και έφερε και έναν δικό του άνθρωπο για να μας μιλήσει και να εξηγήσει το πώς θα πρέπει να συνταγογραφούμε. Τίποτε δεν έγινε και εμείς δεν αντιδράσαμε. Εμείς θα έπρεπε να πάρουμε όλα αυτά που ειπώθηκαν, να τα βγάλουμε στον αέρα και να πούμε στον κ. Μπερσίμη: «κοίτα να δεις. Άλλα είπες στο συνέδριο και άλλα έκανες». Όμως κομματικοί λόγοι, παραταξιακοί λόγοι, λόγοι καθαρά συνδικαλιστικοί που δεν έχουν θέση με την επόμενη μέρα του κλάδου, δεν επέτρεψαν τέτοιου είδους αντιπαραθέσεις. Δεν είμαι αυτής της θέσης. Είμαι της άποψης ότι λέγεται ένα θέμα, αναλύεται, πάμε σ’ ένα άλλο και υλοποιείται αυτό. Έχω πάει σε 6-7 συνέδρια και λένε τα ίδια και τα ίδια και τα ίδια. Ειδικά αυτό το θέμα που είναι της μόδας για την επόμενη μέρα του φαρμακείου… Και δώστου ξανά για την επόμενη μέρα του φαρμακείου… Πότε θα είναι η επόμενη μέρα του φαρμακείου; Κάθε φορά μιλάμε για την επόμενη μέρα του φαρμακείου και για την επόμενη μέρα που θα φτάσουμε, θα μιλήσουμε για τη μεθεπόμενη μέρα. Και φυσικά κανείς δεν μιλάει για το παρόν. Δυστυχώς έτσι είναι.

Μπορεί να αλλάξει αυτό;

Όχι δεν μπορεί να αλλάξει γιατί όπως θα το βλέπετε και εσείς, η κοινωνία έχει ένα τεράστιο πρόβλημα που δεν επιτρέπει τη συλλογική προσπάθεια. Έχουμε φτάσει σ’ ένα σημείο να λέμε «ο σώζων εαυτόν, σωθήτω» και αυτό είναι κάτι που δυστυχώς έχει να κάνει τόσο πολύ με την καθημερινότητα. Δεν μπορούμε να προγραμματίσουμε το μέλλον. Να δώσω ένα παράδειγμα. Σήμερα το φαρμακείο δεν έχει ωράριο. Ανοίγει όποτε θέλει ο καθένας, δηλώνει όποτε θέλει διευρυμένος, σήμερα έτσι, αύριο αλλιώς, άλλοι εφημερεύουν, άλλοι δεν εφημερεύουν, άλλοι διανυκτερεύουν άλλοι δεν διανυκτερεύουν. Υπάρχει ένα χάος. Αυτό και μόνο το χάος που ανέφερα σε σχέση με τις εφημερίες επεκτείνεται και στην κοινωνία, επεκτείνεται και στις μεταξύ μας σχέσεις. Δεν έχουμε κάτι κοινό να ταυτιστούμε και να μπορέσουμε να δώσουμε μάχη γι’ αυτό το κοινό. Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Άρα πως θα μπορέσει ο οποιοσδήποτε να ανταπεξέλθει σε μία συλλογικότητα η οποία θα του προστατεύσει κάποια κεκτημένα ή καλύτερα –επειδή σήμερα είναι δύσκολο να μιλάμε για κεκτημένα- κάποια πράγματα που θα του βελτιώσουν τη ζωή; Κανείς. Διότι η καλυτέρευση της ζωής του απέναντί μου μπορεί να είναι η χειροτέρευση της δικής μου ή η χειροτέρευση της ζωής του απέναντι να σημαίνει για μένα καλυτέρευση της δικής μου ζωής. Έτσι εκλαμβάνεται. Με αυτή τη σκέψη και αυτή τη νοοτροπία δεν μπορεί κανείς να προχωρήσει σε θέματα πιο σοβαρά και πιο συλλογικά.                       

Τελικά όλα αυτά τα συνέδρια βοηθούν όσο θα έπρεπε τον κλάδο; Ποιες στιγμές του HellasPharm θα λέγατε ότι ήταν από τις πιο πετυχημένες όλα αυτά τα χρόνια και έπαιξαν ρόλο στον να πάνε με όποιον τρόπο μπροστά τον κλάδο;

Θα ξεχωρίσω ίσως την πρόσκληση του προέδρου του ΕΟΠΥΥ κ. Μπερσίμη που προανέφερα, όπου είπε πράγματα τα οποία δεν υλοποιήθηκαν ποτέ και που προσπαθήσαμε να βοηθήσουμε τους φαρμακοποιούς να μάθουν ό,τι χρειαζόταν για τη νέα ύλη που τότε είχαμε πάρει ως κλάδος και να τους πείσουμε ότι όλη αυτή η νέα ύλη ήταν δική μας και δεν την είχαμε τόσα χρόνια. Και βεβαίως δεν θα μπορούσε αυτή η ύλη να καρπούται από άλλους κλάδους, από εταιρείες και εμείς ουσιαστικά να μένουμε αμέτοχοι επειδή κάποιοι δεν μπορούσαν να τη δεχθούν.

Δεν είμαι από τους ανθρώπους που θεωρώ -και τότε το είχα πει- ότι επειδή δεν έχω κατσίκα πρέπει να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα. Αυτό λοιπόν που με είχε εντυπωσιάσει τότε ήταν ότι είχε έρθει πάρα πολύς κόσμος, πάρα πολλοί φαρμακοποιοί για να ακούσουν ακριβώς για τη νέα σύμβαση του ΕΟΠΥΥ κτλ. 

Να πάμε λίγο στα θέματα της επικαιρότητας. Είναι πρόσφατη η ψήφιση της τροπολογίας στο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως ιστορική επειδή αναγνωρίζει τη δυνατότητα των φαρμακοποιών να κάνουν εμβολιασμούς. Η αξιωματική αντιπολίτευση, παρόλο που είχε βάλει στο πρόγραμμά της για την υγεία ως εξαγγελία τη ρύθμιση αυτή, δεν ψήφισε το συγκεκριμένο άρθρο επικαλούμενη το ότι προέβλεπε την επαναφορά του δικαστικού στα πειθαρχικά συμβούλια, ένα αίτημα δικό σας. Ποια είναι η άποψή σας  για όλο αυτό;

Καταρχάς η Αξιωματική Αντιπολίτευση να είστε σίγουρος ότι εάν ήταν κυβέρνηση θα ψήφιζε διαφορετικά. Δεν ξέρω εάν η Κυβέρνηση ήταν Αξιωματική Αντιπολίτευση θα το ψήφιζε εκείνη. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα ένα – ένα.

Και ας ξεκινήσω από το δεύτερο. Έχω πει πάρα πολλές φορές και έχει αποδειχθεί ότι δεν φτάνει να είσαι τίμιος, πρέπει να φαίνεσαι και τίμιος. Δεν φτάνει να είσαι αδέκαστος, πρέπει να φαίνεσαι και αδέκαστος.

Ο κ. Μάκης Βορίδης λοιπόν δέχθηκε ένα αίτημα του κ. Κυριάκου Θεοδοσιάδη εν ονόματι του ότι δεν μπορούσαν οι Σύλλογοι να βρουν δικαστικούς για να στελεχώσουν τα Πειθαρχικά τους. Εγώ στην Αττική είχα πάντα δικαστικό και σχεδόν πάντα κάναμε Πειθαρχικά. Παρόλα αυτά ο κ. Βορίδης δέχτηκε χωρίς να μιλήσει σε κανέναν ένα αίτημα του κ. Θεοδοσιάδη που τότε ήταν πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και είπε ότι αντικαθιστάται ο δικαστής με τον πρόεδρο του κάθε Συλλόγου και στη θέση του προέδρου θα μπει ένα μέλος της Περιφέρειας. Μόλις το άκουσα έπεσα από τα σύννεφα.

Καταρχάς ο πρόεδρος πως θα κάνει το δικαστή; Γνωρίζοντας –επειδή κάθε Τετάρτη κάναμε Πειθαρχικά στον Αττικής και είχα τεράστια πείρα του Πειθαρχικού-  ήξερα ότι κατηγορητήρια τα οποία έγραφε και δικαστικός ακόμη πολλές φορές απορρίπτοντο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, της «δίκης» γιατί κάπου ένα «συν», ένα «πλην» ήταν διφορούμενο και ξαναγράφονταν σε επόμενη δίκη. Άρα κατηγορητήρια δεν μπορούσε να συντάξει ο πρόεδρος του Συλλόγου. Δεύτερον, πως θα μπορούσε ο πρόεδρος του Συλλόγου να κάνει και τον δικαστή όταν ο ίδιος παρέπεμπε και όφειλε να παραπέμψει έναν κατηγορούμενο συνάδελφό του; Δηλαδή με λίγα λόγια ερχόταν κάποιος για πειθαρχικό παράπτωμα. Όπως ο δικαστής έτσι και ο πρόεδρος που γινόταν τώρα δικαστής θα έπρεπε να παραπέμψει τον κατηγορούμενο στο Πειθαρχικό και να τον δικάσει κιόλας. Παραπέμπω και δικάζω το ίδιο άτομο; Δεν μπορεί να γίνει αυτό. Πουθενά. Άλλος παραπέμπει, άλλος δικάζει. Αν το παραπέμψει δικαστής θα τον δικάσει δικαστής αλλά εδώ μιλάμε για συνάδελφο. Και έλα και το ξεπερνάμε κι αυτό. Το τρίτο όμως; Έρχεται για σοβαρές υποθέσεις –και έχει συμβεί στην Αττική καθώς οι μισές υποθέσεις που έρχονται στο Πειθαρχικό είναι πολύ σοβαρές – ο κατηγορούμενος με έναν δικηγόρο από αυτούς που αναλαμβάνουν τα πάντα και ξέρουν τους νόμους απ’ έξω και σε τυλίγουν σε μία κόλλα χαρτί. Εγώ πως θα τον αντιμετωπίσω; Ως τι; Ως δικηγόρος; Ως δικαστής; Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με τη φαρμακευτική νομοθεσία. Έχουμε να κάνουμε και με το εμπορικό δίκαιο. Το επάγγελμά μας εμπλέκεται σε όλες τις νομοθεσίες. Συνεπώς πως θα δικάσουμε και τι θα δικάσουμε; Αλλά κι αν ακόμη μπορούμε και να αντιμετωπίσουμε και τον δικηγόρο ερχόμαστε στην απόφαση. Εάν βγάλουμε καταδικαστική απόφαση όλοι ή κάποιοι θα πουν ότι «κοίταξε, αντίπαλός του ήταν και του έριξε καμπάνα». Αν πάλι τον αθωώσουμε θα πουν «έλα ντε, το περίμενες; Δικός του είναι» ή «αντίπαλος είναι αλλά τώρα που τον αθώωσε θα είναι μαζί του». Αυτόματα λοιπόν υπάρχει η έξωθεν κακή μαρτυρία ότι μπορεί ο οποιοσδήποτε πρόεδρος να εκβιάζει, να ψηφοθηρεί, να κάνει οτιδήποτε για να κρατάει τη θέση του. αυτό εγώ δεν το δέχτηκα ποτέ και γι’ αυτό επί 3-4 χρόνια που άλλαξε και μέχρι τώρα υπήρχε αυτή η κατάσταση χωρίς δικαστή, εγώ δεν δίκασα ποτέ. Δεν έκανε κανένα Πειθαρχικό γιατί είπα ότι δεν θα δικάσω συνάδελφο κάνοντας τον δικαστή, ένα επάγγελμα με το οποίο δεν έχω καμία σχέση. Ούτε δικηγόρος είμαι ούτε δικαστής ούτε μπορώ να δικάσω ούτε μπορώ να αντιμετωπίζω δικηγόρους.            

Επομένως η ΝΔ αυτό το πράγμα το ήθελε ως αντιπολίτευση γιατί τα στελέχη της το ήθελαν για να μπορούν να ψηφοθηρίζουν και να κάνουν ό,τι άλλο έκαναν τόσο καιρό. Και έχω στοιχεία γι’ αυτό.

Ευτυχώς η σημερινή κυβέρνηση θεσμοθέτησε πάλι στη θέση του προέδρου του Πειθαρχικού να είναι δικαστικός.

Να πάω και στο άλλο θέμα, τους εμβολιασμούς. Εμείς κάνουμε ενέσεις εδώ και χρόνια, εμβολιάζουμε εδώ και χρόνια. Κανείς δεν μίλησε, κανείς δεν είπε τίποτα. Τι έγινε λοιπόν; Φέτος ολόκληρη η Ελλάδα εμβολιάστηκε στα φαρμακεία. Δεν έβγαλε άχνα κανείς. Ξαφνικά τώρα ξεσηκώθηκαν οι γιατροί για να λένε ότι κάνουμε αντιποίηση επαγγέλματος, ότι αυτό είναι ιατρική πράξη. Και εγώ ερωτώ: Τόσα χρόνια που κάνουμε αυτά τα εμβόλια που ήταν οι γιατροί; Δεν ήταν ιατρική πράξη; Δηλαδή η θεσμοθέτηση ενός πράγματος που γίνεται από παλιά την κάνει ιατρική πράξη και αιτία αντιδράσεων; Είναι καθαρά μία υποκρισία άνευ προηγουμένου που στοχεύει σε άλλα πράγματα. Προφανώς δεν έχει να κάνει με το θέμα του εμβολιασμού αλλά θέλουν να προλάβουν άλλες υπηρεσίες που θα θεσμοθετήσει πιθανώς η κυβέρνηση υπέρ των φαρμακοποιών. Όμως πρέπει να ξέρετε κάτι. Ότι οι υπηρεσίες που δίνονται από το φαρμακείο πάρα πολλές φορές δίνονται μετά και από εντολή και από τους γιατρούς.  Πόσες φορές ο γιατρός είπε «πήγαινε αγόρασε το εμβόλιο από το φαρμακείο και έλα να σου το κάνω»; Ξέρετε τι λένε; «Πήγαινε να το πάρεις και θα σου το κάνει ο φαρμακοποιός». Πόσοι πελάτες μου έρχονται και μου λένε «ο γιατρός είπε να πας στο φαρμακοποιός σου και να του ζητήσεις να σου παίρνει την πίεση κάθε μέρα, να τη γράφεις σε ένα χαρτί, να δούμε ο διάγραμμα για 15 μέρες και μετά ξαναέλα να σου γράψω τι φάρμακο να πάρεις»; Εκεί δεν μιλάμε για ιατρικές πράξεις; Έρχονται όμως στο φαρμακείο κατ’ εντολή των γιατρών. Η υποκρισία δεν ταιριάζει στους γιατρούς και στην πλειονότητά τους, όπως απέδειξε ο κ. Θανάσης Πέππας, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων, δεν λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο.

Και κάτι τελευταίο. Είναι προτιμότερο να συνεργάζονται οι υγειονομικοί κλάδοι. Εμείς δεν βάλλαμε ποτέ εναντίον των γιατρών. Εκείνοι λειτουργούν θεωρώντας ότι έχουν τα πάντα δικά τους. Αλλά δεν κάνουν τίποτα.         

Να γυρίσουμε λίγο στο θέμα των Πειθαρχικών. Η άλλη πλευρά ισχυρίζεται ότι στην πραγματικότητα η ύπαρξη δικαστικού δεν είναι απαραίτητη. Και επικαλούνται πρώτον το γεγονός ότι αφενός άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αντίστοιχα των φαρμακευτικών Συλλόγων (π.χ. Ιατρικοί Σύλλογοι) δεν έχουν δικαστές στα Πειθαρχικά τους, αφετέρου η απροθυμία των δικαστικών να μπουν σ' ένα πειθαρχικό φαρμακοποιών μπορεί να δημιουργήσει αφορμές για καθυστερήσεις ενώ μιλούν και για περιπτώσεις που τελικά η απόφαση ήταν αντίθετη από την άποψη του δικαστικού. Τι απαντάτε; 

Όπως σας είπα δικαστής δεν μπορεί να γίνει ο φαρμακοποιός και ειδικά όταν δικάζει συνάδελφό του. Δεν έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία. Το δεύτερο είναι ότι δεν έχει γνώσεις. Επίσης το επάγγελμα του φαρμακοποιού δεν είναι μόνο επιστημονικό. Είναι και εμπορικό. Δεν έχει να κάνει λοιπόν μόνο με τη φαρμακευτική δεοντολογία. Ακόμη και οι γιατροί όμως μου έχουν πει ότι θέλουν στα Πειθαρχικά τους να έχουν και δικαστή διότι έχει πολλές αποδειχθεί ότι ο εκάστοτε πρόεδρος μπορεί κάλλιστα να ευνοήσει ή να ,μην ευνοήσει κάποιον. Δεν ξέρω και δεν μπορώ να υπεισέλθω σε αυτό. Έτσι όμως μου είπαν.

Να σας πω όμως και το άλλο. Το Πειθαρχικό τι είναι; Ένα όργανο απονομής δικαιοσύνης. Μιλάνε για απροθυμία από τους δικαστικούς όμως εγώ αυτό δεν το έχω διαπιστώσει από πουθενά. Ποτέ δεν έμεινε ο Σύλλογός μας χωρίς δικαστικό. Εκλαμβάνεται ότι υπάρχει απροθυμία για να δημιουργήσουν κάποιοι καταστάσεις για να μπορούν να ελέγχουν τα Πειθαρχικά. Εγώ δεν θα ήθελα με τίποτα πρόεδρος να ελέγχει Πειθαρχικό. Είναι απαράδεκτο πρόεδρος να ελέγχει το Σύλλογο του και το Πειθαρχικό του Συλλόγου του.

Σε ό,τι αφορά το τελευταίο επιχείρημα, πράγματι υπάρχει αυτό. Εάν ο δικαστικός πει για κάποιον ότι είναι ένοχος και οι άλλοι πουν ότι είναι αθώος θα υπάρξει κατά πλειοψηφία αθώωση όμως ο δικαστικός θα έχει εκφράσει τη θέση του και μπορεί να υπάρξει παραπομπή του θέματος στο δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό.

Ξέρετε πόσες φορές με πήραν τηλέφωνο συνάδελφοι για να ζητήσουν επιείκεια; Ξέρετε τι έλεγα σε όλους; «Υπάρχει ο δικαστής. Αυτός είναι που οδηγεί το Πειθαρχικό με τις γνώσεις του. Δεν την ξέρω την υπόθεσή σας ούτε και θέλω να τη μάθω». Ποτέ δεν μάθαινα υποθέσεις του Πειθαρχικού από πριν. Ειλικρινά το ξέραν όλοι ότι ο Πρόεδρος πάει στο Πειθαρχικό απλά για να παραστεί, να πει την άποψή του ως πρόεδρος, αδέκαστος και δεν γνωρίσει τις υποθέσεις. Το είχα δηλώσει: «Δεν θα μου λέτε υποθέσεις. Δεν θέλω να είμαι υπέρ του ενός ή υπέρ του άλλου. Πήγαινα στο Πειθαρχικό, έβλεπα το Κλιμάκιο και τότε μάθαινα ποιοι παραπέμπονται». Σκεφτείτε τον άλλον που ως πρόεδρος τον έχει παραπέμψει και τον περιμένει στο Πειθαρχικό με την καρμανιόλα. Ε, δεν είναι σωστά πράγματα αυτά.    

Πόσο πίσω έχουν πάει υποθέσεις στον ΦΣΑ ελλείψει δικαστικών;

Τέσσερα χρόνια. Πάρα πολλές υποθέσεις που θα μπουν άμεσα προς εκδίκαση. Ήδη ο Νόμος που βάζει δικαστικό Πειθαρχικά μπήκε στο ΦΕΚ και ζητάμε από αύριο δικαστικό και προχωράμε αμέσως στην εκδίκασή των Πειθαρχικών παραπτωμάτων. 

Υπάρχουν σοβαρές περιπτώσεις παραγραφής λόγω μη εκδίκασής τους;

Όχι, δεν έχουμε κανένα τέτοιο θέμα. Οι μεγάλες υποθέσεις θα εκδικαστούν αμέσως.

Όταν μιλάτε για μεγάλες υποθέσεις σε τι αναφέρεστε;

Υποθέσεις κατευθυνόμενης συνταγογραφίας από κλινικές, υποθέσεις συνδιαλλαγής γιατρών – φαρμακοποιών, υποθέσεις όπως –εάν θυμάστε- αυτή με το πηγάδι. 

 Ένα από τα βασικά στοιχήματα στη διάρκεια της θητείας σας ήταν το στοίχημα της μεγαλύτερης συμμετοχής των ελλήνων φαρμακοποιών στα δρώμενα της Ευρώπης. Μάλιστα σε παλιότερα Hellas Pharm είχατε προσκαλέσει τον τότε πρόεδρο της PGEU. Εξακολουθείτε να βλέπετε ως σημαντική αυτήν επιλογή και πως βλέπετε τον τρόπο που αντιμετωπίζει το θέμα η σημερινή ηγεσία του κλάδου;

Πίστευα και πιστεύω πολύ στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας μας αλλά όχι τόσο σε αυτήν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θεωρώ ότι δεν μπορούμε να λείπουμε από την Ευρώπη αλλά θα πρέπει να συμμετάσχουμε για να αλλάξουμε την Ευρώπη, να την κάνουμε καλύτερη, τουλάχιστον να μην είναι όπως είναι.

Βεβαίως και άνοιξα το Σύλλογο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορώ να σας πω ότι όταν πρωτοπήγα στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Ελλάδα ήταν ανύπαρκτη στα όργανα των φαρμακοποιών. Και οι τρεις που πηγαίναμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικά ο Ηλίας ο Χαλιγιάννης που πήγαινε περισσότερο τον τελευταίο καιρό είχαμε συμβάλλει πάρα πολύ στο να αποκτήσει η χώρα μας αρκετά υψηλό έρεισμα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και στην Κομισιόν.

Ακούστε. Κάθε φορά που γυρίζαμε από την Ευρώπη εκδίδαμε ρεπόρτο. Τι είπαμε, τι κάναμε, πως ήταν τα πράγματα. Σε όλα τα επίπεδα. Και κάποιοι το περίμεναν. Κάθε φορά. Κάθε μήνα. Τώρα εδώ και δύο χρόνια δεν έχουμε δει ούτε ένα ρεπόρτο, ούτε μία αναφορά. Παλιά είχαμε προσφύγει στο Συμβούλιο Αναφορών της Ε.Ε. για το θέμα του ιδιοκτησιακού. Είχα μιλήσει προσωπικά, είχαμε κερδίσει τις εντυπώσεις όλων των βουλευτών απ’ όλες τις χώρες. Θυμάμαι ότι στην αρχή, όταν ξεκίνησα να μιλάω δεν κοίταγε κανείς πίσω, όπου ήμουν ψηλά πάνω. Σιγά σιγά όσο περνούσε η ώρα γυρίζαν όλοι το κεφάλι τους και επικροτούσαν ουσιαστικά αυτά τα οποία έλεγα για την Ελλάδα. Σήμερα υπάρχει μία τουριστική διάθεση. Να πηγαίνουμε στο εξωτερικό για να λέμε ότι πηγαίνουμε. Δεν έχω δει καμία αναφορά. Το αντίθετο έχουν την καλοσύνη οι φίλοι μου από το εξωτερικό να μου στέλνουν συνεχώς αναφορές και είμαι ενημερωμένος για τα πάντα που αφορούν στην Ευρώπη. Ακόμη και σήμερα ασχέτως εάν δεν πηγαίνω. Και μάλιστα με έχουν καλέσει και σε αρκετά συνέδρια όπου επίσης δεν πάω γιατί δεν θέλω οι εδώ του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου ότι τους παρακάμπτω. Δεν το θεωρώ σωστό.         

Έχοντας λοιπόν εικόνα τι θα λέγατε; Χάνουμε πράγματα;

Χάνουμε πράγματα και θα βρεθούμε προ εκπλήξεως κάποια στιγμή στο μέλλον. Σε πάρα πολλά θέματα έχοντας τη στήριξη και της Ισπανίας και κάποιων άλλων χωρών σε κάποιες περιπτώσεις είχαμε πάρα πολύ καλά αποτελέσματα σε θέματα τα οποία δεν θα μπορούσαν να περάσουν εάν δεν είχαμε έντονο διάλογο και συμμετοχή. Το να συμμετέχουμε στο Working Group της PGEU επί προεδρίας μου –και αυτό το καταφέραμε με δική μου εμμονή- ήταν πολύ σημαντικό. Όμως πηγαίναμε συνέχεια και καθόμασταν από το πρωί μέχρι το βράδυ και συζητούσαμε αυτά τα θέματα μαζί με τον Ηλία το Χαλιγιάννη στις συνεδριάσεις της PGEU μέσα. Πολλές φορές πήγαινα το πρωί και γύριζα το βράδυ για να μην επιβαρύνω το Σύλλογο. Και όταν είχαμε διήμερο πήγαινα μεσημέρι και έφευγα αμέσως μετά το μεσημέρι της επόμενης. Θέλω να πω ότι πηγαίναμε γιατί έπρεπε να πάμε για να εργαστούμε. Έπρεπε να πάμε για να εκπροσωπήσουμε τη χώρα μας και να πάρουμε ό,τι στοιχεία υπήρχαν για να τα παρουσιάσουμε εδώ.

Σήμερα η Ελλάδα έχει την Αντιπροεδρία της PGEU…      

Βλέπετε καμία διαφορά; Καταρχάς διεκδικούσαμε την Προεδρία. Και δεν είναι κάτι που το διεκδικείς ως χώρα. Τη διεκδικείς και ως άτομο. Ήμασταν φαβορί για την προεδρία. Τελικά δεν την πήραμε. Θυμάμαι ότι είχαμε συνεννοηθεί με την Ισπανία και με άλλες χώρες όπως την Ιταλία να κάνουμε ένα τόξο σε ό,τι αφορά τη φαρμακευτική περίθαλψη απέναντι στο τόξο του Βορρά που ήταν πολύ ισχυρά δεμένο. Έβλεπα με πολύ έκπληξη τις χώρες του Βορρά να ψηφίζει η μία την άλλη κάτι που δεν συνέβαινε στο νότο. Γι’ αυτό είπα και στην αρχή ότι θα πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα. Δεν πρέπει να μας βλέπουν αφ’ υψηλού οι Βόρειοι. Χρειάζεται ωστόσο κάτι που δυστυχώς δεν βλέπω. Μία συνέχεια. Για μένα ο κ. Χαλιγιάννης θα έπρεπε να συνεχίσει να πηγαίνει στην PGEU. Δεν ήταν σωστή η αντικατάστασή του από ανθρώπους που –όπως φαίνεται τουλάχιστον- δεν συμμετέχουν ουσιαστικά και δεν ασχολούνται. Απλώς πάνε για να πάνε.  

Κατά τη διάρκεια της θητείας σας ενώ είχατε μιλήσει για άνοιγμα σε ανθρώπους πέρα από παρατάξεις, κάτι το οποίο μάλιστα κάνατε ως κάποιο βαθμό, κατηγορηθήκατε στο τέλος από ορισμένους  για συγκεντρωτισμό στον τρόπο άσκησης της διοίκησης. Κάνοντας μία αποτίμηση της θητείας σας σήμερα τι θα λέγατε;

Ότι εάν έκανα και μία δεύτερη θητεία θα έκανα τα ίδια λάθη. Γιατί το λέω; Όταν αναλάβαμε τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο αφήσαμε τις επιτροπές, όπως ήταν. Δεν τις αλλάξαμε. Ό,τι παραλάβαμε, το συνεχίσαμε. Δεν ήρθαμε ως τιμωροί. Σεβαστήκαμε και τις άλλες παρατάξεις. Σε όλες τις Επιτροπές υπήρχαν όλες οι παρατάξεις. Τώρα υπάρχουν μόνο οι δύο παρατάξεις που αποτελούν το προεδρείο. Οι άλλες παρατάξεις της αντιπολίτευσης δεν υπάρχουν. Αυτό εμείς δεν το κάναμε. Άρα λοιπόν το ότι ήμασταν το πρώτο –νομίζω- προεδρείο των φαρμακοποιών στην Ελλάδα στο οποίο συμμετείχαν όλες οι παρατάξεις είναι από μόνο του κάτι το ιδιαίτερο. Ακόμη και από τη σημερινή διοίκηση συμμετείχε ο κ. Βαλτάς. Αυτό λοιπόν με έκανε να έχω μία ταλάντευση πάνω σε πολλούς πόλους την οποία δεν ήθελα να χαλάσω διότι θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει σεβασμός του ενός προς τον άλλο. Εάν αυτές οι πέντε παρατάξεις που διοικούσαμε άφηνα ο ένας πόλος να βάλλει εναντίον του άλλου, θα είχαμε τεράστιο πρόβλημα. Αυτό ήταν το στοίχημά μου και γι’ αυτό ήταν μία πολύ δύσκολη διοίκηση την οποία πετύχαμε μέχρι τέλους.

Συγκεντρωτισμός. Φυσικά. Τον έχω τον συγκεντρωτισμό. Σε αυτό που λέτε, έχετε δίκιο. Όμως αυτό προκύπτει από την πείρα μου. Εάν θέλεις να κάνεις κάτι πρέπει να το κάνεις εσύ και να το αφήνεις στους άλλους να το κάνουν, ειδικά εάν έχεις κάποιες ενδείξεις ότι δεν θα σου το κάνουν. Από τις Επιτροπές που έβαλα στον ΠΦΣ δεν θυμάμαι να λειτούργησε καμία. Όλοι ήθελαν να μπουν στις Επιτροπές αλλά άλλοι έτρεχαν. Εγώ, ο Αντιπρόεδρος, καμιά φορά και ο κ. Βαλτάς ως Αντιπρόεδρος. Συγκεκριμένα άτομα. Οι άλλοι ήταν μέλη των Επιτροπών αλλά… από την άλλη πλευρά είχα πολλά παραδείγματα που με οδηγούσαν να γίνομαι συγκεντρωτικός. Για παράδειγμα ένα καλοκαίρι ολόκληρο στον Φαρμακευτικό Σύλλογο Αττικής που έπρεπε να φύγω για 15 μέρες, είχα ζητήσει τότε να φτιάξουν το μηνιαίο μας περιοδικό –τότε το βγάζαμε- αλλά δεν το έφτιαξαν. Όταν γύρισα δεν υπήρχε. Ήταν η μοναδική φορά που δεν βγήκε. Τους είχα αφήσει εν λευκώ να κάνουν ό,τι νόμιζαν. Δεν έκαναν τίποτα. Και σήμερα που μιλάμε, πριν δύο εβδομάδες ζήτησα από κάποιους να κάνουν 2-3 πράγματα. Δεν έγινε τίποτε. Σήμερα αποφάσισα να το κάνω εγώ. Σε μία μέρα έγινε. Αναγκάζομαι να είμαι συγκεντρωτικός αν και είναι πολύ κουραστικό και δεν το θέλω πια. Άλλωστε είμαι σε μία ηλικία που δεν αντέχεται ο συγκεντρωτισμός. Μάλλον θα μου άρεσε να μην τον έχω.

Ξέρετε που ακουμπάω πάρα πολύ προσωπικά; Στην Κατερίνα τη Νιάρχου, τη Γραμματέα μου. Θεωρώ ότι εάν δεν υπήρχε θα είχα τρελαθεί.   

Πως βλέπετε τη σημερινή διοίκηση; Που πιστεύετε ότι τα πήγε καλά και που όχι; Ο κ. Βαλτάς ήταν μέλος και της δικής σας διοίκησης. Θεωρείτε ότι μπορεί να πετύχει πράγματα για τον κλάδο; Τι συμβουλή θα θέλατε να του δώσετε;

Να αρχίσω από το τελευταίο. Η συμβουλή που θα ήθελα να δώσω σε όλους και στον κ. Βαλτά αλλά και στον εαυτό μου παρόλο που είμαι σίγουρος ότι εγώ αυτή τη συμβουλή δεν μπορώ να την τηρήσω γιατί εντέλει ποτέ δεν την τήρησα, είναι να  προσέχει ποιους έχει γύρω του. Η επιλογή των συνεργατών αναδεικνύει το έργο σου. Εγώ εκεί έχω κάνει λάθη. Έχω επιλέξει λάθος ανθρώπους. Και το έχω κάνει όχι μία φορά. Άρα σε αυτό το θέμα επειδή ακριβώς έχω καταλάβει τη σημασία που έχουν οι συνεργάτες, δίνω τη συμβουλή να είναι κανείς πάρα πολύ προσεκτικός. Δυστυχώς όμως αυτό το μαθαίνεις μετά. Ο ανθρώπινος χαρακτήρας κρύβεται πολλές φορές. Και όταν πια είναι αργά μαθαίνεις ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος.

Ένα πολύ μεγάλο λάθος της σημερινής διοίκησης είναι ότι κανόνισε το προεδρείο στα γραφεία ενός κόμματος. Θεωρώ ότι ο συνδικαλισμός δεν πρέπει να έχει σχέση με τα κόμματα. Το να πάνε δύο παρατάξεις που τσακώνονται ποιος θα γίνει πρώτος πρόεδρος και ποιος δεύτερος και να μοιράζουν τη θητεία –το πρώτο μέρος στους μεν το δεύτερο στους δε- δεν νομίζω ότι είναι καλό για τον κλάδο ή εν πάσει περιπτώσει αξιοπρεπές για τον κλάδο. Θεωρώ πως η πρώτη παράταξη πρέπει να πάρει την προεδρία, η δεύτερη τη Γραμματεία και πάει λέγοντας εάν θέλουμε να κάνουμε διαπαραταξιακό προεδρείο. Εάν όμως θέλεις να κάνεις ένα μονοκομματικό προεδρείο στα γραφεία του κόμματός σου και τυχαίνει να είσαι ομογάλακτος, το κάνεις όμως αυτό θα ξαναπώ δεν είναι καλό.

Πάντως πρόσφατα ο κ. Βαλτάς μιλώντας στο DailyPharmaNews είπε ότι όλα έγιναν με διαφάνεια.       

Τι σημαίνει διαφάνεια; Πήγαν στα κομματικά γραφεία της Νέας Δημοκρατίας με τον κ. Θεόδωρο Αμπατζόγλου ο οποίος έπαιξε το ρόλο του διαμεσολαβητή. Αυτό είναι γνωστό. Αυτή είναι η αλήθεια. Τι διαφάνεια; Προφανώς το ότι υπόγραψαν ένα χαρτί είναι διαφάνεια. Αλλά διαφάνεια μεταξύ τους. Εγώ ποτέ δεν θα το έκανα αυτό. Ποτέ δεν θα πήγαινα σε κανένα κομματικό γραφείο για να κάνω προεδρείο ή για να πάρω μία θέση. Διότι παίρνοντας αυτή τη θέση με την ευλογία ενός κομματικού μηχανισμού γίνομαι και έρμαιο στα χέρια αυτού του μηχανισμού είτε θέλω είτε δεν θέλω. Ακόμη κι εάν δεν θέλω δίνω αυτήν την εντύπωση.  Αυτό είναι το ένα που για μένα είναι κακό.

Το δεύτερο που θέλω να πω είναι ότι έβαλλαν εναντίον μου όταν υπέγραψα μία σύμβαση για τα ιατροτεχνολογικά τη στιγμή που οι ίδιοι αποφάσισαν ότι πρέπει να την υπογράψω στις 27 Δεκεμβρίου του 2016, σ’ ένα διοικητικό συμβούλιο με τρις προϋποθέσεις. Αυτές οι τρεις προϋποθέσεις υπήρξαν πήγαμε και τον Ιανουάριο πήγαμε με τον κ. Σεραφείμ Ζήκα και την υπογράψαμε και ο κ. Ζήκας πανηγύριζε. Δεν είναι μαζί μου ο κ. Ζήκας, είναι με τον κ. Βαλτά. Είπαν λοιπόν μετά ότι αυτή η συμφωνία είναι επαίσχυντη, ότι είναι το ένα είναι το άλλο και ότι μόλις αναλάβουν τη διοίκηση θα την καταργήσουν, θα κάνουν, θα δείξουν. Δεν έκαναν τίποτε. Άρα τη δέχονται. Άρα είπαν ψέματα για να κερδίσουν μερικές ψήφους.

Αυτοί οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι τώρα που πάγωσε αυτό το θέμα, που δεν υπάρχει καμία ανατροπή παρά χειροτέρεψε η κατάσταση επειδή αποδέχτηκαν τα πάντα;   Εγώ στη θέση τους δεν θα αποδεχόμουν ό,τι έκανε ο κ. Μπερσίμης και τώρα ο νέος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ.  Πιθανώς να είχα καταγγείλει τη σύμβαση γιατί και με τα φάρμακα την είχα καταγγείλει πολλές φορές όταν ήταν αντισυμβατικός ο ΕΟΠΥΥ και χρωστούσε.

Σήμερα η κατάσταση δεν είναι όπως ήταν την εποχή της προεδρίας σας. Έχει βελτιωθεί.

Σε τι;

Στην καθημερινότητα, στις καθυστερήσεις, στα μπερδέματα…

Τότε που το κάναμε ξέραμε ότι θα υπάρχουν καθυστερήσεις διότι δεν είχε φτιαχτεί το η ηλεκτρονική βάση του ΕΟΠΥΥ και μας είχε πει ο κ. Μπερσίμης ότι θα φτιαχτεί σύντομα για να γίνονται οι εκκαθαρίσεις. Όμως η σύμβαση που υπέγραψα ήταν προέκταση της σύμβασης των φαρμάκων. Δεν ήταν νέα σύμβαση. Ό,τι ισχύει για τα φάρμακα ισχύει και για τα ιατροτεχνολογικά.

Υπήρχε η άποψη ότι θα έπρεπε να περιμένετε για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να λειτουργήσει σωστά η πλατφόρμα του ΕΟΠΥΥ…

Αυτή είναι μία άποψη αυτών που δεν ξέρουν αλλά ο κ. Ζήκας ξέρει. Υπήρχαν έτοιμα φαρμακεία που είχαν  και πιστοποίηση με ISO που θα ήθελαν να λειτουργήσουν με τη σύμβαση παίρνοντας ταυτοχρόνως και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη και τα φάρμακα για Σακχαρώδη Διαβήτη  γιατί προφανώς εάν είχαμε δεχτεί το ISO ο κόσμος θα πήγαινε σε αυτούς για να εξυπηρετηθεί συνολικά. Δεν θα πήγαινε αλλού για τα φάρμακα και αλλού για τα ιατροτεχνολογικά. Υπήρχαν λοιπόν 150 φαρμακεία έτοιμα. Έχετε την εντύπωση ότι εάν αυτά τα φαρμακεία έβγαιναν στον αέρα με την πιστοποίηση δεν θα υπήρχαν και άλλοι που θα ακολουθούσαν στο να πιστοποιηθούν με ISO με αποτέλεσμα να μείνουν απέξω όλοι οι υπόλοιποι που δεν θα μπορούσαν να πιστοποιηθούν;

Εμείς κάναμε μία επέκταση της σύμβασης των φαρμάκων αμέσως για να μπορούμε να λειτουργήσουμε από την 1^η Ιανουαρίου ώστε να μην προλάβουν αυτοί που ήταν έτοιμοι για να μπουν και τα καταφέραμε έτσι να μην είναι απαραίτητη προϋπόθεση το ISO. Εάν περιμέναμε και ISO θα έπρεπε να υπάρχει και άλλα προβλήματα.

 Πως βλέπετε τη σημερινή διοίκηση και αναφέρομαι στο έργο του κ. Θεοδοσιάδη; Που πιστεύετε ότι τα πήγε καλά και που όχι;

Είναι μία διαχείριση που έγινε. Ίσως δεν μπορούσε να κάνει και τίποτε άλλο.

Στον απολογισμό του ο κ. Θεοδοσιάδης αναφέρθηκε σε κάποια πράγματα που έγιναν επί προεδρίας του. Για παράδειγμα ένα θέμα στο οποίο αναφέρθηκε –και το οποίο θα μου επιτρέψετε να πω πως είναι σημαντικό- είναι πέτυχε την είσπραξη σημαντικών ποσών για τον ΠΦΣ Από τον πόρο του 0,4%.

Το 0,4% ήταν ένα θέμα που το πολεμήσαμε επί διοίκησής μου. Οι εταιρείες δεν έδιναν τα χρήματα που όφειλαν. Υπήρχαν, όπως είχαμε πει και τότε κάποιες δυσλειτουργίες στην κατάθεση των χρημάτων. Δεν διαφωνώ. Αυτό κάποια στιγμή θα γινόταν. Συμφωνώ όμως απολύτως ότι ήταν μία επιτυχία -ας το πούμε έτσι. Όμως η επιτυχία ή όχι ενός προεδρείου έχει να κάνει κυρίως με θέματα τα οποία άπτονται των βασικών ζητημάτων του κλάδου. Ζητημάτων της καθημερινότητας αλλά και ζητημάτων που έχουν να κάνουν με την έξωθεν καλή μαρτυρία και που δείχνουν τη δύναμη του κλάδου. Αν δεν σε φοβούνται, δεν σε υπολογίζουν. Αυτός είναι κανόνας. Εμένα με φοβόντουσαν. Έλεγαν «τρελός είναι, θα μας κάνει καμιά “κουτσουκέλα”». Αυτοί είναι λογικοί. Δεν είναι τρελοί σαν κι εμένα. Καμία αντίρρηση. Είναι πολύ δύσκολο να είναι κανείς τρελός με την έννοια ότι δεν πρέπει να είναι υπό ομηρία. Εγώ πρόεδρος υπό ομηρία δεν ήμουν ποτέ. Να ξέρω δηλαδή ότι σε λίγους μήνες θα πρέπει να στηρίξω έναν άλλο πρόεδρο, δεν θα το έκανα. Μία θητεία τριών ετών πρέπει να είναι μία θητεία τριών ετών και όχι μισή μισή.

Συγγνώμη που διακόπτω αλλά γιατί σ’ έναν κλάδο κάποιοι άνθρωποι να μην μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους και να προχωρήσουν μαζί σ’ ένα κοινό πρόγραμμα;

Κοινό πρόγραμμα δεν υπήρχε πάντως.

Υπήρχε ένα πρόγραμμα στο οποίο συμφώνησαν να υλοποιήσουν οι δύο παρατάξεις. Αυτό θα μπορούσε κανείς να το εκλάβει και ως ένα στοιχείο ωριμότητας. Ειδικά σε μία χώρα όπου, όπως είπατε έχουμε μάθει να μη συνεργαζόμαστε.

  Άλλο «συνεργασία». Ο κ. Βαλτάς για παράδειγμα. Μπορεί να κάνει πράγματα από τη θέση του προέδρου και όχι του αντιπροέδρου; Ο κ. Θεοδοσιάδης μπορεί να κάνει πράγματα μόνο από τη θέση του προέδρου και όχι ως απλό μέλος;

Τι σημαίνει να είσαι πρόεδρος στον Πανελλήνιο;

Τίποτα δεν σημαίνει για μένα. Εγώ ήμουν πρόεδρος. Τίποτα δεν σημαίνει.

Όταν οι άλλοι λένε ότι ήσασταν συγκεντρωτικός σημαίνει ότι έχετε τη δυνατότητα να κατευθύνετε…    

Να το πω διαφορετικά. Η προεδρία η δική μου με τη σημερινή είναι η μέρα με τη νύχτα διότι στην προεδρία τη δική μου ήταν πέντε παρατάξεις, ξένες μεταξύ τους. Δεν ξέρω εάν καταλαβαίνετε. Και δεν έπρεπε ο ένας να αισθάνεται χειρότερα σε σχέση με τον άλλο. Αναγκαστικά δεν μπορούσες να δώσουν σε κάποιον μία εξουσία και να μη δώσεις στον άλλο. Οπότε αυτομάτως έπρεπε να μπεις μπροστά εσύ. Αντιλαμβάνεστε τι θέλω να πω.

Βλέπω ξαφνικά ότι ο κ. Βαλτάς έκανε κάποιες δηλώσεις. Αυτά που θα κάνει τώρα δεν μπορούσε να τα κάνει με πρόεδρο τον κ. Θεοδοσιάδη; Περίμενε δηλαδή να έρθει η δική του σειρά για να τα κάνει; Ο κ. Θεοδοσιάδης τώρα θα στηρίξει τον κ. Βαλτά ή όχι; Στην πραγματικότητα, όχι με λόγια. Πριν ο κ. Βαλτάς στήριζε τον κ. Θεοδοσιάδη; Εγώ αυτό δεν το έχω δει, δεν το έχω διαπιστώσει. Αυτά τα πράγματα δεν είναι καλά για τον κλάδο. Δεν είδα ποτέ τον Πανελλήνιο να βγαίνει έξω με πυγμή.   Θυμάστε πόσες φορές με είδατε να φωνάζω; Παντού.    

Αναφερθείτε σε περιπτώσεις που θα περιμένατε μία άλλη αντίδραση του Πανελλήνιου.

Στο θέμα του ωραρίου βγαίνει ο υπουργός Ξανθός και λέει «κατόπιν συμφωνίας με τον Πανελλήνιο κάναμε αυτό το ωράριο και θα το δηλώνετε κάθε δύο μήνες». Μάλιστα βγήκε στη Βουλή ο κ. Ξανθός και είπε ότι αυτό έγινε με σύμφωνη γνώμη του Πανελλήνιου. Υπάρχει αυτή η δήλωση παντού. Δεν είδα κανέναν να βγαίνει και να λέει «τι λες ρε;» Έπρεπε την επόμενη μέρα να βγει ο Πανελλήνιος και να γίνει χαμός. Τουμπεκί! Πράγμα που σημαίνει ότι έγινε. Είναι αυτό χρηστή διοίκηση;

Στο θέμα του Πειθαρχικού. Είχαμε αποφασίσει στη Γενική Συνέλευση τότε που ήμουν εγώ πρόεδρος στον ΠΦΣ ότι θα πάμε να επαναφέρουμε τον δικαστικό και όποιος ήθελε ας μην τον αξιοποιούσε. Το αποφασίσαμε και το προτείναμε. Δεν έγινε τίποτε βέβαια. Αλλά το προτείναμε. Τώρα έρχεται ο κ. Θεοδοσιάδης και ενώ θέλει να το βάλει μέσα στην τροπολογία ο υπουργός πάει και του λέει «όχι, μην το κάνεις»! Μου το είπε ο ίδιος ο κ. Ξανθός. Δεν κατάλαβα. Γιατί;

Πάμε παρακάτω. Άλλο. Για την ΕΤΕΣΤΑ. Έρχεται στην τελευταία Γενική Συνέλευση, όταν ήμουν πρόεδρος εγώ και γίνεται θέμα να υπάρξει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Και βγαίνω και -παρόλο στο Διοικητικό Συμβούλιο είχα συμφωνήσει γιατί μου είπαν οι νομικοί ότι χρειάζεται, όταν μετά μου εξήγησαν καλύτερα – λέω ότι ήταν λάθος αυτό. Βγήκα λοιπόν μόνος μου προεκλογικά –προσέξτε, μόνος μου- και δεν με ενδιέφερε καθόλου η προεκλογική θέση των εκλεκτόρων καθώς δεν πάω να χαϊδέψω ούτε εκλέκτορες ούτε με ενδιαφέρει η άποψη του καθενός χωριστά, με ενδιαφέρει ο κλάδος. Και στον Πανελλήνιο μπορείς να κάνεις εύκολα μικροπολιτική και αυτή εφαρμόζεται τώρα και εφαρμοζόταν. Αυτήν δεν κατάλαβα εγώ. Λάθος δικό μου. Αλλά και να την καταλάβαινα πάλι τα ίδια θα ενεργούσα. Η μικροπολιτική είναι να κάνεις του καθένα το χατίρι γιατί από εκεί εκλέγεσαι και να μην κάνεις την πολιτική που θέλει ο κλάδος. Διότι στην περίπτωση της ΕΤΕΣΤΑ έγινε το εξής. Τους είπα «μην κάνετε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου γιατί με τα λεφτά που θα βάλετε στην ΕΤΕΣΤΑ μπορείτε να προσλάβετε υπάλληλο στο Σύλλογο. Δεν γίνεται αυτό. Η ΕΤΕΣΤΑ είναι ανώνυμος εταιρεία, δεν θα γίνει αύξηση». Έβαλα βέτο. Όλοι ήταν εναντίον μου. Προσέξτε. Όλοι. Τελικά έγιναν εκλογές και έμεινε το θέμα έτσι. Έρχεται στην πρώτη Γενική Συνέλευση στην προεδρία Θεοδοσιάδη το θέμα της ΕΤΕΣΤΑ. Εγώ επιμένω «μην κάνετε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην ΕΤΕΣΤΑ. Θα πάω στον Εισαγγελέα. Δεν μπορεί σε μία ανώνυμη εταιρεία που δεν υφίσταται βασικά, δεν έχει κέρδη, να κάνεις αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Περνάει να γίνει αύξηση. Τότε έρχεται η ανώνυμη επιστολή και μπαίνουν μέσα οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Φυσικά δεν τόλμησαν να κάνουν την αύξηση. Παραβίασαν την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης με την οποία εγώ διαφώνησα αλλά ελάχιστοι άλλοι διαφώνησαν. Αυτά τι είναι; Και έχω και άλλα παραδείγματα.     

Πάμε στον Φαρμακευτικό Σύλλογο Αττικής, στον οποίο είστε και πρόεδρος. Πως βλέπετε τη μέχρι τώρα θητεία σας; Έγιναν κάποια πράγματα από αυτά που είχατε στο μυαλό σας;

Όχι, δεν είμαι ικανοποιημένος. Σαφέστατα. Κυρίως από το γεγονός ότι αυτά τα τρία χρόνια έγιναν πολλά πράγματα που αφαίρεσαν πολλά κομμάτια από τη δύναμη του κλάδου και κατεξοχήν από τη δύναμη του Συλλόγου. Όπως είπα  και πριν, το ωράριο, οι συνταγές κτλ. Θεωρώ ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση εάν μετεξελιχθεί σε άυλη ηλεκτρονική συνταγογράφηση θα αφαιρέσει κι άλλο τη δύναμη των Συλλόγων που θα αρχίσουν πλέον να έχουν ένα διαχειριστικό ρόλο. Μα τότε δεν θα έχει ανάγκη από πρόεδρο αλλά από έναν διαχειριστή. Η συλλογικότητα καταρρέει. Ο Πρόεδρος θα μπορούσε να έχει μία πυγμή και μία θέση απέναντι σε όλα αυτά εάν και το Διοικητικό του Συμβούλιο μπορούσε να καταλάβει ορισμένα πράγματα. Όταν ένα Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από διαφορετικής νοοτροπίας άτομα – δε θα πω περισσότερα- τότε οι πράξεις του προέδρου είναι πάρα πολύ δύσκολες. Ό,τι και να θέλει δηλαδή, δεν μπορεί να το κάνει. Αλλιώς ήταν τα πράγματα πριν, αλλιώς είναι τώρα. Δεν υπάρχει καμία σχέση. Τώρα για παράδειγμα υπάρχουν ιδιώτες στα φαρμακεία. Αυτοί το είναι, που είναι; Θα έρθουν να ψηφίσουν; Γιατί να έρθουν; Να ψηφίσουν τον Λουράντο; Και γιατί να τον ψηφίσουν; Τι προσδοκούν από τον Σύλλογο; Υπάρχει προσδοκία από τον Σύλλογο;

Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε μία διαφορετική, καλύτερη δομή του Συλλόγου σε κάποια ευρωπαϊκά πρότυπα και οποία σκέφτομαι και πολύ σοβαρά μάλιστα έχοντας και την εμπειρία από την ενασχόλησή μου με τα ζητήματα της PGEU και την πείρα μου από αυτήν; Μπορούμε να τα εφαρμόσουμε ή μήπως ακόμη δεν είμαστε έτοιμοι;

Σχέδια, όπως;

Όπως το να αναλάβουν οι Σύλλογοι άλλα θέματα με τα οποία ακόμη δεν έχουν ασχοληθεί ή μάλλον ασχολούνται με αυτά ευκαιριακά. Για παράδειγμα, για μένα οι Σύλλογοι θα πρέπει να κινηθούν περισσότερο στο επιστημονικό επίπεδο όπως και στο εμπορικό. Θα πρέπει να κινηθούν περισσότερο στα θέματα νομικής στήριξης, λογιστικής στήριξης των μελών αλλά κυρίως στα θέματα της επιμόρφωσής τους. Όχι απλά με συνέδρια και με καταστάσεις του τύπου «άντε ελάτε να πάρετε ένα χαρτί πιστοποίησης». Αυτά τα χαρτιά της πιστοποίησης ποτέ μου δεν τα πίστευα. Θα πρέπει να υπάρξει ένα οργανωμένο σχέδιο συνεχούς επιμόρφωσης φαρμακοποιών ούτως ώστε να μπορούν να συμβάλλουν σε αυτό που λέμε «αξία του ατόμου στην κοινωνία». Να το πω διαφορετικά. Η κοινωνία δεν σε αποβάλλει όταν της είσαι χρήσιμος. Εάν για παράδειγμα οι φούρνοι δεν της είναι χρήσιμοι θα τους αποβάλλει και ο κόσμος θα παίρνει ψωμί από τα σούπερ μάρκετ. Εάν δεν είναι χρήσιμα τα μπακάλικα –τα θυμάστε;- θα τα αποβάλλει. Εάν δεν την είναι χρήσιμα τα φαρμακεία θα τα αποβάλλει. Πότε είναι χρήσιμοι οι φαρμακοποιοί; Όταν μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες. Αμισθί. Δεν έχει σημασία. Αυτό που ακούω πολλές φορές «να πληρωθούμε για τις υπηρεσίες» δεν το καταλαβαίνω. Τρίχες! Τις υπηρεσίες θα τις πληρωθείς από την αξία σου, από την εμπιστοσύνη που αναπτύσσεις στη σχέση σου με τους ανθρώπους στις οποίες τις προσφέρεις, από την εισροή του κόσμου στο φαρμακείο σου επειδή εσένα εμπιστεύεται. Εκεί θα αποκτήσουν αξία οι υπηρεσίες σου. Όχι χρηματικά. Ένα επιβάλλεις 50 λεπτά κόστος για τη μέτρηση της πίεσης δεν θα το πάρεις ποτέ. Εάν την εισπράξεις ο πελάτης θα πάει απέναντι σε εκείνος που δεν θα του τη χρεώσει. Οι υπηρεσίες πρέπει να μπουν στο φαρμακείο και να αρχίσουν πλέον τα μέλη να προσαρμόζονται σε αυτήν την πραγματικότητα. Τη διεκδίκησή μέσα από την απόκτηση μίας καθαρά επιστημονικής συνείδησης και μόρφωσης ώστε να δίνουν σωστές απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που τους τίθενται και να ξέρουν ότι σε κάποια από αυτά θα απαντούν «δεν ξέρω, αποταθείτε εκεί».  Είναι πολύ σημαντικό ο φαρμακοποιός να λέει «δεν ξέρω, πηγαίνετε εκεί».

Υπάρχει λοιπόν ένα σχέδιο που έχω σκεφτεί για την επόμενη μέρα –αν και δεν μου αρέσει αυτή η έκφραση, έχει γελοιοποιηθεί πλέον- να πω καλύτερα για τη σημερινή μέρα το οποίο με έκπληξη είδα ότι το έχουν σκεφτεί και κάποιοι άλλοι πρόεδροι φαρμακευτικών συλλόγων της περιφέρειας. Μάλιστα θεωρώ ότι θα είναι καλό να συνδυαστεί η προσπάθειά μας για να φτιάξουμε κάτι που να μπορεί να ανταποκριθεί σωστά στις απαιτήσεις των φαρμακοποιών καθώς δεν είναι μόνο το τι λέμε αλλά το πώς θα το κάνουμε και δεν είναι εύκολο να κάνεις κάτι όταν ξέρεις ότι ο φαρμακοποιός δεν έχει χρόνο αφού δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ.

Ήδη έχω εδώ και πολύ καιρό μία κουβέντα γι’ αυτό το σχέδιο με τρία Πανεπιστήμια του εξωτερικού και συνεργάζομαι συστηματικά για να τρέξει.

Πρόκειται για κάτι που προφανώς αφορά επιμόρφωση. Είναι κάτι λοιπόν που θα τρέξει;

Θα τρέξει λίαν συντόμως και το λέω αν και δεν το έχω φέρει καν στο διοικητικό μου συμβούλιο. Θα το φέρω. Είναι ένα μακρόπνοο σχέδιο το οποίο εδώ και ένα χρόνο το ετοιμάζω και μάλιστα μου έχει δώσει και μία πολύ μεγάλη ικανοποίηση. Μάλιστα θεωρώ ότι ίσως να αξίζει πιο πολύ ακόμη και από την προεδρία.  Στα μέσα Απριλίου έχω μία σημαντική συνάντηση γι’ αυτό το θέμα.                      

Πόσο εύκολο είναι να διοικείτε έναν σύλλογο όπου υπάρχει μεγάλη διαφορά στις ανάγκες των μελών του, με δεδομένο ότι υπάρχουν πολύ μεγάλα αλλά και πολλά μικρομεσαία φαρμακεία;

Είναι πολύ δύσκολο ειδικά για έναν τόσο μεγάλο Σύλλογο με 3.500 επιχειρήσεις – φαρμακεία, όπου υπάρχει τεράστια διαστρωμάτωση και που τα συμφέροντα του ενός δεν είναι όμοια με τα συμφέροντα του άλλου. Μεγάλα φαρμακεία, μικρά φαρμακεία, μικρομεσαία φαρμακεία, φαρμακεία σε στενά, σε πλατείες κτλ

Να φέρω ένα παράδειγμα. Φαρμακεία του κέντρου της Πλάκας. Θέλουν να ανοίξουν τα φαρμακεία τους τις Κυριακές. Εάν ανοίξουν αυτά θα ανοίξουν και τα υπόλοιπα δίπλα τους. Δεν είναι δυνατόν στον ένα δρόμο να είναι ανοικτά και στο άλλο να μην είναι και έτσι θα πάμε σε ανοικτά φαρμακεία και την Κυριακή που αυτό με το Βασιλικό Διάταγμα απαγορεύεται. Σήμερα. Δεν ξέρεις όμως τι μπορεί να συμβεί αύριο.

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν μεθοδεύσεις από κάποιους που κοιτάζουν αντί να βρουν κάποια καλά και να τα προχωρήσουν, να βρουν κάποιο λάθος για να το μεγιστοποιήσουν. Πρέπει να είσαι δηλαδή στην κυριολεξία αλάνθαστος γιατί η διαστρέβλωση, το να κάνει κανείς την τρίχα, τριχιά είναι πάρα πολύ εύκολο.

Ο συνδικαλισμός σήμερα δεν έχει σχέση με αυτό που ήταν παλιά. Συνδικαλισμός είναι να υπερασπίζεσαι τα συμφέροντα του κλάδου σου. Ποιων; Των μεγάλων φαρμακείων; Των μικρομεσαίων φαρμακείων, Των διευρυμένων φαρμακείων;   Των μικρών φαρμακείων της γειτονιάς; Ποιων;

Και βέβαια να έχεις προτεραιότητες. Ποιες προτεραιότητες; Καταρχήν για μένα θα έπρεπε να προχωρήσουμε στην οργάνωση των φαρμακείων στο πλαίσιο ενός ενιαίου ωραρίου, το οποίο, όπως φαίνεται οι λεβέντες των δανειστών δεν το σκέφτονται καν. Ένα ωράριο ξεχειλωμένο όπου ο καθένας ανοίγει και κλείνει όποτε θέλει και κοιτάζει να επιβιώσει. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι ο κλάδος δεν είναι συμπαγής. Ένα αυτό.

Δεύτερον. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να ανοίξει φαρμακείο. Παίρνει την άδεια από έναν φαρμακοποιό που δεν έχει που την κεφαλήν κλίνειν, μεταφέρεται στο κέντρο και ανοίγει ένα τεράστιο μαγαζί προσπαθώντας να φάει τους άλλους. Ούτε και αυτό είναι σωστό. Αλλά γίνεται.

Υπάρχει βεβαίως και ένα άλλο κακό. Η πολυιδιοκτησία των ίδιων των φαρμακοποιών. Κι αυτό είναι ένα τεράστιο κακό. Γιατί να υπάρχει ένας φαρμακοποιός που να έχει πολλά φαρμακεία;

Έτσι όπως βλέπω την κατάσταση δημιουργείται ένα περιβάλλον για να ζήσουν οι έχοντες και κατέχοντες, όχι μόνο σε χρήμα αλλά και σε δύναμη. Οι άλλοι θα γίνουν υπάλληλοι αυτών που θα επιζήσουν και θα έχουν τη δύναμη και το χρήμα. Αυτό το περιβάλλον λοιπόν δημιουργείται από δέκα – δεκαπέντε – είκοσι οικογένειες κάθε κράτους. Και αυτοί θα κοιτάξουν να επιβληθούν σε όλους τους άλλους. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τη νοοτροπία μου και εντελώς διαφορετικό από αυτό που μπορώ να αποδεχτώ είτε ως πρόεδρος είτε ως απλό μέλος.  

Η ηλικία σαφώς και δεν είναι ένας παράγοντας πάνω στον οποίο κάποιος να στηριχτεί για να διαχωρίσει ανθρώπους για την κινητικότητα, την αγάπη σε αυτό που κάνουν, τις ιδέες τους. Έχει όμως τη σημασία της στο ότι το μέλλον ανήκει και αφορά τους νεότερους σε ηλικία ανθρώπους, αφού αυτοί θα το βιώσουν στο πετσί τους. Πως βλέπετε τους νέους συναδέλφους σας και ιδιαίτερα εκείνους που ασχολούνται με το συνδικαλισμό;

Κάποτε κάποιος μου είπε ότι μπορείς να έχεις κάνει μία χρηστή διοίκηση πάρα πολλά χρόνια. Αν δεν αφήσεις σωστό αντικαταστάτη σου μετά, έχεις αποτύχει. Σε αυτό το σημείο είμαι. Είχα επενδύσει σε κάποια νεαρά άτομα. Πάρα πολύ σοβαρά. Αλλά είδα ότι με το που εξελέγην πρόεδρος στον ΠΦΣ  -και δεν εξελέγην μόνος, οι νέοι με βοήθησαν και εξελέγην- ξαφνικά θέλανε εμείς να κάνουμε αυτά που έκαναν οι προηγούμενοι από εμάς και τα οποία κατηγορούσαμε τότε. Είναι σαν να είμαστε μία ομάδα, να κατηγορούμε τους άλλους γι’ αυτά που κάνουν και όταν πάρουμε τη θέση τους να κάνουμε τα ίδια με αυτούς. Δεν το είχα δεχτεί αυτό. Από εκεί και πέρα άρχισε μία γκρίνια. Να λένε ότι δεν τους αξιοποιώ –τα ακούσαμε και αυτά- δεν τους ακούω κτλ. Με απογοήτευσαν διότι θα έπρεπε να ξέρουν οι νέοι ότι έχουν μία ζωή μπροστά τους και μπορούν μέσα από τις εμπειρίες τους στα κατώτερα επίπεδα να ανέβουν στα ψηλότερα. Εγώ εξελέγην στο ΦΣΑ ως απλό μέλος. Την επόμενη τριετία έγινα Γραμματέας, μετά Ταμίας, μετά Αντιπρόεδρος και μετά πήρα την προεδρία. Πέρασα από όλα τα σκαλιά κάνοντας μία πορεία που και ο ίδιος δεν φανταζόμουν.

Αλλά η απογοήτευση από ορισμένους νέους, όχι από όλους ήταν αυτή που με έκανε να προσέχω πολύ περισσότερο σε ποιους απευθύνομαι, σε ποιους ανοίγομαι, σε ποιους βασίζομαι. Και ξαφνικά διαπίστωσα ότι βασιζόμουν σε ανθρώπους που είχαν πολύ ψηλά την προσωπική τους φιλοδοξία. Απλώς ζητούσαν εδώ και τώρα κάτι που θα τους αναδείξει. Δεν συμφωνώ με αυτήν την τακτική. Είναι αυτό που λέμε «εάν είναι να ρθει, θε να ρθεί αλλιώς ας προσπεράσει. Δεν γεννηθήκαμε  όλοι για να γίνουμε πρόεδροι, δεν γεννηθήκαμε για να κερδίσουμε κάτι από την κοινωνία γιατί στο τέλος όλοι θα καταλήξουμε σ’ ένα τετράγωνο κάτω από τη γη και τελείωσε η ιστορία. Το θέμα είναι να περνάμε καλά, να έχουμε καλούς συνεργάτες, να μπορούμε να περπατάμε στο κόσμο και να λέμε «καλημέρα».

Και να πω και κάτι που δεν έχω πει αλλά ίσως να το έχετε ακούσει. Κάποτε κάναμε Δ.Σ. στον ΦΣΑ. Κάποια στιγμή χτυπά το τηλέφωνο. Ήταν ο κ. Αντώνης Σαμαράς, το 2012 νομίζω που γίνονταν εκλογές, λίγο πριν το Πάσχα. Μου είπε λοιπόν εάν ήθελα να περάσω από το γραφείο του επειγόντως «εδώ και τώρα». Πήρα τη γυναίκα μου και πήγαμε στο Γραφείο του. Εκεί μου έγινε πρόταση να κατέβω υποψήφιος στις επόμενες εκλογές και μάλιστα σε πολύ πολύ καλή θέση. Εξαιρετικά καλή θέση. Ενθουσιάστηκα γιατί ήταν κάτι που δεν το περίμενα. Ξέρετε, όταν κανείς παθαίνει ένα σοκ, λέει «ναι». Όταν όμως πήγα σπίτι μου, τότε έφερα στη μνήμη μου τις εκλογές που είχαμε κάνει στο ΦΣΑ, τους συναδέλφους που με έβγαζαν συνέχεια και με μεγάλο ποσοστό και έβλεπε ότι δεν θα μπορούσα να τους αντικρίσω μετά στα μάτια. Θα περνούσα έξω από το φαρμακείο τους και θα με έφτυναν. Θα έλεγαν «να αυτός που πάτησε πάνω σε εμάς για να γίνει βουλευτής ή υπουργός» –θα γινόμουν. Και την επόμενη μέρα είπα όχι. Το πρόβλημα μου ήταν το ότι το είπα σε μένα δεν πήγα να πω στον Σαμαρά όχι. Όταν μετά από ένα μήνα με πήρε τηλέφωνο και μου είπε ότι «τη Δευτέρα κατατίθενται οι τελικές υποψηφιότητες, φέρε τα χαρτιά σου να σε εντάξω» του είπα όχι. Με ρώτησε γιατί και του είπα το εξής: όλον αυτόν τον καιρό συνειδητοποίησα κάτι. Έδωσα μία μάχη στην Πλατεία Συντάγματος με τα χημικά -από τα οποία έχει βλαφτεί η υγεία μου, έχω πρόβλημα, το πολεμάω όμως. Εάν εσείς κύριε Σαμαρά αύριο κατεβάσετε ως Κυβέρνηση κάτι για τα φαρμακεία που είναι αντίθετο με αυτά για τα οποία εγώ αγωνίστηκα στην Πλατεία Συντάγματος και έφαγα τόσα πολλά χημικά. Τι θα πρέπει να κάνω;» Μου απάντησε πως εφόσον είσαι στην παράταξη θα πρέπει να το ψηφίσεις. Και τον ρώτησα.»Κι εάν δεν το ψηφίσω;». «Ε, τότε» μου απάντησε «θα φύγεις από την παράταξη». «Φεύγω λοιπόν από τώρα από την παράταξη» του απάντησα, «δεν χρειάζεται να έρθω για να φύγω». Και τότε μου είπε το εξής που το έχω πάντα στο μυαλό μου. «Με αφήνεις δηλαδή χωρίς φαρμακεία;».

Έπεσα από τα σύννεφα. Δηλαδή του απαντάω «με ήθελες για τα φαρμακεία;» «Φυσικά» μου απαντάει. Και τότε κατάλαβα αυτό που είπατε εσείς. Ότι η ηλικία και όλα αυτά τι ρόλο παίζουν; Το θέμα είναι να μην αφήσεις να σε χρησιμοποιεί ο άλλος για τους δικούς του σκοπούς. Δεν επιθυμώ να με χρησιμοποιήσει κανείς για να ανέβει στη θέση του προέδρου του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής. Δεν θέλω να με χρησιμοποιήσει κανείς κομματικά.

Επειδή η πολιτική είναι κάτι που ταράζεται μόνο από το πολιτικό κόστος, τα υπόλοιπα τα «γράφει». Τις διαμαρτυρίες τις γράφει εάν δεν υπάρχει πολιτικό κόστος. Αυτό που φοβάται είναι το πολιτικό κόστος. Εγώ επένδυσα εκεί και είχα δίκιο. Έντεκα χιλιάδες φαρμακεία, εκλογικά κέντρα και είχα δίκιο. Οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται εάν τα 11.000 φαρμακεία είναι υγειονομικά κέντρα. Χέστηκαν για να το πω πιο ωμά.

Τελικά έφερε αποτέλεσμα για τα φαρμακεία αυτό;

Έφερε. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έκανε αυτά που υποσχέθηκε στους φαρμακοποιούς. Δεν τους πείραξε όμως με την έννοια ότι δεν έκανε κάτι καινούργιο. Ό,τι έκανε είναι απόνερα της προηγούμενης κυβέρνησης τα οποία υλοποίησε αυτός. Θα μπορούσε να μην τα υλοποιήσει; Βεβαίως! Όμως έκανε τα φαρμακεία υγειονομικούς χώρους που μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας με τη βούλα, έδωσε κάποια πράγματα στους φαρμακοποιούς για να είναι χρήσιμοι στην κοινωνία. Ελάχιστα. Τα έδωσε όμως.