Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολος Βαλτάς σε δημόσια τοποθέτησή του σε εκδήλωση που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (Σ.Α.Φ.Ε.Ε.) με θέμα «CLAWBACK: Επιχειρηματική και Νομική Θεώρηση» αλλά και σε δηλώσεις του στο DailyPharmaNews ξεκαθάρισε ότι φαρμακοποιοί ως κλάδος «όσα έδωσαν, έδωσαν. Πόσο άλλο; Δεν αντέχουν πλέον».

Με άρθρο του στο DailyPharmaNews o πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Πέλλας κ. Πάνος Ζαρογουλίδης δίνει πολύ συγκεκριμένα στοιχεία για ποιο λόγο οι φαρμακοποιοί αισθάνονται ότι έχουν δώσει πολλά παραπάνω από αυτά που μπορούσαν στην εθνική διάσωση από την κρίση. Υποστηρίζει δε ότι θα πρέπει η πολιτεία επιτέλους να εξετάσει ένα πάγιο αίτημα του κλάδου που μπορεί να καταστήσει πράγματι τον φαρμακοποιό μέρος της λύσης του προβλήματος προσφέροντας και στην ίδια μεγαλύτερο περιθώριο να μετακινηθεί από την «εύκολη» ως μία προσωρινή αλλά καταστροφική και αδιέξοδη, όταν υιοθετείται ως μία μόνιμη «λύση», πολιτική των rebates.

Ακολουθεί το άρθρο του κ. Ζαρογουλίδη

Ψάχνοντας για δικαιοσύνη στα Rebates

Μέσα στη δύνη του οικονομικού κυκλώνα που έπληξε τη χώρα μας ο φαρμακευτικός κλάδος υπέστη  μια σειρά διαρθρωτικών μέτρων τα οποία έθεσαν σε σκληρή δοκιμασία όλους τους εμπλεκόμενους στο κανάλι διανομής και παραγωγής του φαρμάκου.

Αν συνυπολογίσει κανείς ότι η κοινωνική φαρμακευτική κάλυψη παγκοσμίως δοκιμάζεται ήδη από το υψηλό κόστος των νέων θεραπειών και την γήρανση του πληθυσμού που συνεπάγει αυξημένες ανάγκες θεραπείας, η θεσμοθέτηση των μέτρων πολλές φορές άδικων και αναποτελεσματικών οδήγησε στην επιβολή οριζόντιων μειώσεων και κλειστών προϋπολογισμών στις δαπάνες, μετατρέποντας αυτομάτως την πρόσβαση των πολιτών στο φάρμακο από αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα σε προνόμιο.

Στην προσπάθεια του το κράτος να παρέχει κοινωνική πολιτική προχώρησε στην μετακύλιση και διαίρεση του κόστους της στους εμπλεκόμενους παρόχους και παραγωγούς δίχως βαθιά μελέτη, βίαια και απόλυτα υιοθετώντας σχεδόν όλα τα δοκιμασμένα μέτρα τα οποία επί μέρους λειτουργούν στις χώρες της Ευρώπης.

Κατά το διάστημα αυτό στα φαρμακεία επιβλήθηκαν:

• αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης των φαρμάκων
• Θέσπιση Θετικής και Αρνητικής λίστας ως προς την αποζημίωση των φαρμάκων
• Διαχωρισμός των φαρμάκων σε φάρμακα υψηλού κόστους και μη
• Αρχική μείωση του ποσοστού κέρδους κατά πέντε μονάδες
• Περιορισμός της διακίνησης ΦΥΚ στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ
• Διαστρωμάτωση και περιορισμός του μεικτού κέρδους των φαρμακείων έτσι ώστε αυτό να φτάσει στο 15% επί της λιανικής τιμής [1] [2] με αποτέλεσμα την τελική σμίκρυνσή του κατά 37% σε σχέση με εκείνο του 2012 που ανερχόταν στο 23,8%
• Δημιουργία κλιμακωτών αυτόματων επιστροφών (rebates) μέχρι και 6% και ΣΥΝαθροιστικά επιπρόσθετη κλίμακα επιστροφών μέχρι 5% για τιμολόγια άνω των 35.000
• Δημιουργία αυτόματης επιστροφής 0,8% επί της λιανικής τιμής από τα φαρμακεία για κάθε τιμολογούμενο off patent φάρμακο προς τον ΕΟΠΥΥ

Ως αποτέλεσμα των περιοριστικών αυτών μέτρων τα φαρμακεία αντίκρυσαν σμίκρυνση του κύκλου εργασιών τους έως και 72% σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα λαμβάνοντας υπόψιν ότι στα αποκεντρωμένα φαρμακεία η διείσδυση των γενοσήμων έχει φτάσει στο 46%  πολύ περισσότερο από τον γενικό μέσο όρο του 29,6%.

Η αποψίλωση του ποσοστού κέρδους των φαρμακείων λαμβάνοντας υπόψιν και τη συμμετοχή των Rebates οδηγεί σε μείωση του ποσοστού κέρδους κατά 50% από την αρχή της κρίσης σε μία πίτα τρεις φορές μεγαλύτερη από το 1.828.939.842,54 ευρώ καθαρής αξίας (άνευ ΦΠΑ) της φαρμακευτικής δαπάνης σήμερα[3].

Από πλευράς ποσόστωσης κέρδους με βάση στοιχεία της EFPIA μετά από μελέτη 23 ευρωπαϊκών χωρών κατά μέσο όρο το 65.6% πήγε στους παραγωγούς, το 5,1% στους χονδρέμπορους, το 19,2% στους φαρμακοποιούς  και το 10, 1% στα κράτη. [4]

Στην Ελλάδα το καθεστώς αποκαλύπτεται διαφορετικό λαμβάνοντας υπόψιν ότι  για κάθε 100 ευρώ λιανικής αξίας και μόνο για τις 5 πρώτες κατηγορίες από τις 20 συνολικά που νομοθετικά έχουν καθοριστεί για τα περιθώρια κέρδους, το κέρδος της βιομηχανίας κυμαίνεται από 69,33% - 83% (Διάγραμμα 1).

Διάγραμμα 1 – Περιθώρια κέρδους των εμπλεκομένων στη διακίνηση του φαρμάκου ανά κρίκο στην αλυσίδα διανομής του φαρμάκου για τις πρώτες πέντε κατηγορίες κέρδους (αναγωγή σε λιανικές τιμές)

Μετά από όλα αυτά είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι τα φαρμακεία έδωσαν «κάτι παραπάνω απ΄ ό,τι τους αναλογούσε ως συμμετοχή»  στην εθνική διάσωση από την κρίση, λαμβάνοντας υπόψιν ότι με το πληρέστερο δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας παρέχουν ανεκτίμητης αξίας υπηρεσίες προς τους πολίτες, το δημόσιο και την ελληνική βιομηχανία ενώ πολλές φορές μέσα στον κυκλώνα της κρίσης λειτούργησαν ως «σανίδα σωτηρίας» για τους ασφαλισμένους.

Είναι ανώφελο να ψάχνει κανείς για δικαιοσύνη στα Rebates, ειδικά σε μια χώρα όπου η κατανομή των πόρων είναι λανθασμένη και η οικονομική  αξιολόγηση της θεραπείας ανύπαρκτη.    

Είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι η λύση στο πρόβλημα των φοροδρομικών Rebate αποτελεί η αύξηση διείσδυσης του ποσοστού γενοσήμων με παράλληλη αύξηση του περιθωρίου κέρδους ως bonus διακίνησης για τα φαρμακεία, ένα πάγιο αίτημα που παραμένει αναπάντητο από την αρχή της κρίσης, μία κίνηση όμως που θα μείωνε τα κόστη στο σύστημα και θα τόνωνε την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία!

Πάνος Ζαρογουλίδης,

Φαρμακοποιός, ΜΒΑ Διαμεσολαβητής

Πρόεδρος ΦΣ Πέλλας