Σημαντική τοποθέτηση για τα θέματα που αφορούν στη βιωσιμότητα του συστήματος, την τιμολόγηση των φαρμάκων, την χρήση γενοσήμων αλλά και την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα και θεραπείες έκανε εχτές, κατά τη διάρκεια του 2^ου Evidence Based Healthcare Συνεδρίου,  που διοργάνωσε το DailyPharmaNews,  ο υπ. Υγείας Ανδρέας Ξανθός. Το Συνέδριο είχε σαν κεντρικό άξονα το θέμα «Φάρμακο και τιμολογιακή πολιτική. Η ευαίσθητη σχέση κόστους-αποτελέσματος-ασθενή».

Στο κείμενο που ακολουθεί θα διαβάσετε αναλυτικά τα όσα συμπεριέλαβε στον λόγο του ο υπουργός κ. Α. Ξανθός

«Αποτελεί μεγάλο θέμα το πλαίσιο της φαρμακευτικής πολιτικής και πόσο αυτό εξασφαλίζει την πρόσβαση των ασθενών στα αναγκαία φάρμακα αλλά και την συνολική βιωσιμότητα του συστήματος. Δυστυχώς ή ευτυχώς το φάρμακο βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιονομικής επιτροπής η οποία εντόπισε ότι ήταν ένα πεδίο ασυδοσίας, ανομικών συμπεριφορών και προβλημάτων, που οδήγησαν σε αναιτιολόγητη έκρηξη της δαπάνης την προηγούμενη δεκαετία.

Από αυτό το σημείο, φτάσαμε όλοι να έχουμε την ωριμότητα να συναινούμε στην ανάγκη να βρεθεί  μια νέα ισορροπία. Θεωρώ ότι αυτή την περίοδο υπήρξαν επιβαρύνσεις σε όλους τους εμπλεκόμενους και σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας αυτής που αφορά το φάρμακο. Επιβαρύνθηκε προφανώς και η βιομηχανία μέσα από τον μηχανισμό των κλειστών προϋπολογισμών και των αυξανόμενων επιστροφών αλλά ωφελήθηκαν πάρα πολύ και οι πολίτες, στην τσέπη των οποίων μετακυλίστηκε ένα μεγάλο μέρος από τη συμπίεση που υπήρξε στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη.

Νομίζω ότι με τη συνέργια όλων των εμπλεκομένων- και του κράτους και των ασθενών και της βιομηχανίας -υπήρξε μία άτυπη τριμερής χρηματοδότηση του συστήματος- καταφέραμε να διασφαλίσουμε το μείζον, να έχει πρόσβαση ο κόσμος στα αναγκαία φάρμακα και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Είτε αυτό αφορά φτηνά, αποτελεσματικά φάρμακα είτε καινούργια ακριβά, καινοτόμα φάρμακα. Σήμερα χωρίς διακρίσεις υλοποιείται η καθολική  και ισότιμη πρόσβαση των πολιτών στα αναγκαία φάρμακα. Αυτό είναι μεγάλη κατάκτηση της χώρας και επένδυση στην βελτίωση των δεικτών υγείας του πληθυσμού και στα υγειονομικά στάνταρτ. Είναι μία μεγάλη επένδυση στην αξιοπρέπεια και στην κοινωνική συνοχή».

Ποια θα είναι η επόμενη μέρα

«Το θέμα είναι τι κάνουμε την επόμενη μέρα, μετά την λήξη των μνημονίων και την έξοδο της χώρας από την σκληρή περίοδο της δημοσιονομικής ασφυξίας. Κατ’ αρχήν οφείλουμε να επιταχύνουμε τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Και νομίζω ότι αυτά σε βάθος χρόνου θα προκαλέσουν ένα σημαντικό και επιστημονικά τεκμηριωμένο έλεγχο της δαπάνης. Θεωρώ ότι τα βήματα είναι πλέον ορατά. Για πρώτη φορά έχουμε στη χώρα ένα μηχανισμό αξιολόγησης, ο οποίος έχει αξιολογήσει ήδη τις πρώτες δεκάδες νέων φαρμάκων. Έχουμε μηχανισμό διαπραγμάτευσης ο οποίος ήδη αρχίζει να πετυχαίνει συμφωνίες για προσιτές τιμές αποζημίωσης, με βάση τα δεδομένα του ασφαλιστικού συστήματος. Έχουμε για πρώτη φορά στη χώρα ενσωματώσει πρωτόκολλα στο σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης-το οποίο είναι σημαντικό εργαλείο αλλά από μόνο του δεν μεταβάλει δραματικά τη συνταγογράφηση, απλώς την καταγράφει και την επιτηρεί. Αν δεν έχει δηλαδή ενσωματωμένα θεραπευτικά Πρωτόκολλα, αξιόπιστα, τα οποία να οδηγούν μέσα από έναν θεραπευτικό αλγόριθμο στην καλύτερη και πιο ορθολογική επιλογή των φαρμάκων, δεν φτάνει μόνο το να έχουμε Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση. Και βεβαίως για πρώτη φορά στη χώρα οικοδομούνται σιγά, σιγά Μητρώα Ασθενών και άρα ξέρουμε ποιοι είναι οι πληθυσμοί στόχος στους οποίους θα απευθύνονται οι νέες σύγχρονες θεραπείες. Αυτό έχει δρομολογηθεί και νομίζω ότι οφείλουμε όλοι να πιέσουμε και να επιταχύνουμε τα βήματα αυτά».

Το μεγάλο θέμα της δαπάνης

«Το δεύτερο θέμα είναι το ζήτημα της δαπάνης. Είτε αυτό αφορά νοσοκομειακό, είτε εξωνοσοκομειακό φάρμακο. Αυτό όντως είναι σε πολύ οριακά επίπεδα που δεν μπορεί να καλύψει με ασφάλεια και με επάρκεια την πολιτική της καθολικής και ισότιμης πρόσβασης. Εκεί πρέπει να πάμε σε μία σταδιακή αναπροσαρμογή των ορίων. Ήδη ξεκινάμε από το 2019 με μία μικρή ενίσχυση αλλά νομίζω πολιτικά σημαντική, του κλειστού προϋπολογισμού για τα νοσοκομειακά φάρμακα του ΕΣΥ. Υπάρχουν τα Νοσοκομειακά του ΕΟΠΥΥ και υπάρχει και η δαπάνη του ιδιωτικού φαρμακείου που όντως διατηρείται περίπου σε ένα σταθερό επίπεδο, με μία μικρή προσαύξηση. Η μεγάλη αύξηση της δαπάνης προκύπτει από τα νέα ακριβά φάρμακα, που διακινούνται κυρίως από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και από τα φαρμακεία των νοσοκομείων».

Το νέο πλαίσιο τιμολόγησης και αποζημίωσης

«Συμφωνώ ότι πρέπει να ξεπεράσουμε την αποκλειστική επικέντρωση στο ζήτημα των τιμών. Αυτό ήταν μία εμμονή των θεσμών, των δανειστών της χώρας, που παρήγαγε πολλαπλές στρεβλώσεις. Φτάσαμε κι εμείς να βάζουμε διάφορα φρένα για να αποτρέψουμε την απότομη πτώση. Φτάσαμε να έχουμε τιμές off patent χαμηλότερες από τις τιμές των γενοσήμων. Τώρα είναι η ώρα μέσα από ένα νέο πλαίσιο να διορθώσουμε αυτές τις στρεβλώσεις. Θεωρώ ότι η πρόταση την οποία νομοθετήσαμε και που σε γενικές γραμμές διασφάλισε τη συναίνεση όλων των μερών και της φαρμακοβιομηχανίας, δίνει ένα σήμα ότι πάμε σε ένα πλαίσιο πιο βιώσιμο, σταθερό και προβλέψιμο και πιο ασφαλές και για την βιομηχανία αλλά κυρίως για τους ασθενείς. Οι ασθενείς έχουν βεβαίως πάντα την αγωνία εάν τα φάρμακα τα οποία λαμβάνουν  θα παραμείνουν στη χώρα. Υπήρξε ολόκληρη συζήτηση περί Grexit στα καινοτόμα φάρμακα και αυτό δεν επιβεβαιώθηκε. Έγιναν προσπάθειες από όλες τις πλευρές και από την πολιτεία και από την βιομηχανία. Το νέο πλαίσιο λοιπόν είναι πολύ πιο βιώσιμο και δημιουργεί μεγαλύτερη ασφάλεια σε όλους τους εμπλεκόμενους και κυρίως στους ασθενείς. Δεν είναι εύκολο όμως, για να είμαι απολύτως ειλικρινής η πολιτική συζήτηση που αφορά αυτά τα πράγματα ειδικά αυτή την περίοδο. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι γνωστή παρόλο ότι έχουμε θεσμοθετήσει μηχανισμούς κοινωνικού και πολιτικού διαλόγου-οφείλουμε να διασφαλίζουμε συναινέσεις, να υπάρχει σύγκλιση των πολιτικών δυνάμεων σε ορισμένους κρίσιμους στόχους για το φάρμακο. Έχουμε διακομματική επιτροπή στη Βουλή η οποία συζητά, καλούνται οι φορείς, η βιομηχανία, οι ασθενείς, οι φαρμακοποιοί, οι ακαδημαϊκοί και καταθέτουν τις απόψεις τους. Παρόλα αυτά δεν έχουμε ακόμη διασφαλίσει ότι το παραγόμενο αποτέλεσμα είναι όντως αυτό που χρειάζεται. Παρόλα τα προβλήματα όμως οφείλουμε να προχωρήσουμε στο νέο πλαίσιο τιμολόγησης, το οποίο θα συνοδεύεται και από ένα νέο πλαίσιο αποζημίωσης, που θα έχει στόχο να μειωθεί η θεσμοθετημένη συμμετοχή του ασθενή στο κόστος των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Να μην ξεχνάμε όμως και το 1,2 δις που είναι είτε συνταγογραφούμενα, είτε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που επιλέγει ή πρέπει να αγοράσει ο πολίτης και αυτή είναι μία πολύ σημαντική επιβάρυνση όλα τα χρόνια. Άρα πάμε σε ένα νέο πλαίσιο τιμολόγησης που συνοδεύεται από ένα νέο πλαίσιο αποζημίωσης που έχει στόχο την μειωμένη επιβάρυνση του πολίτη. Ειδικά για τα γενόσημα και δευτερευόντως για τα βιο-ομοειδή, εκτός από την προσπάθεια που πρέπει να κάνουμε για να βελτιωθεί η εικόνα της αξιοπιστίας τους, που είναι αδιαμφισβήτητη, απέναντι στην κοινωνία, στον πολίτη, στον ασθενή, ταυτόχρονα θα πρέπει και ο πολίτης να έχει θετικά οικονομικά κίνητρα».

Κίνητρα για την χρήση γενοσήμων

«Κάναμε παρέμβαση το φθινόπωρο για τους ασθενείς με χρόνια νοσήματα όπου η συμμετοχή τους είναι 10% και αν επιλέξουν γενόσημο η συμμετοχή τους μηδενίζεται. Σκεφτόμαστε κάτι παρόμοιο-μικρή μείωση της επιβάρυνσης-όταν επιλέγεται γενόσημο που είναι και στο 25% σε συγκεκριμένα νοσήματα. Σε συνδυασμό με τα προηγούμενα νομίζω ότι μπορούμε να πάμε σε ένα πιο βιώσιμο τοπίο το αμέσως επόμενο διάστημα».

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε με τη χορηγία της φαρμακευτικής AbbVie και με την ευγενική υποστήριξη των: Astellas Pharma, Elpen, Genesis Pharma, Janssen, Pfizer, Roche και Sanofi.

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα των: Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος, ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, Pharma Innovation Forum Greece, Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ, ΕΛΕΑΝΑ, Πανελλήνια Ομοσπονδία Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας, Σύλλογος Ασθενών Πνευμονικής Υπέρτασης, ΡευμαΖην και ΕΛΛΟΚ.