Το θέμα της διακίνησης των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους είναι ένα ζήτημα που έχει συζητηθεί αρκετά, ενδιαφέρει πολύ ασθενείς και φροντιστές, όπως επίσης γιατρούς και φαρμακοποιούς και βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των κομμάτων στο πρόγραμμά τους για την υγεία, ενόψει των εθνικών εκλογών, όποτε αυτές γίνουν.

Ο κ. Γιάννης Καραφύλλης, Supply Chain & Procurement expert έχει καταθέσει στο προσωπικό του blog κάποιες σκέψεις και προτάσεις για το θέμα τις οποίες το DailyPharmaNews κρίνει σκόπιμο να παρουσιάσει.

Στο άρθρο του ο κ. Καραφύλλης αναφέρει τα εξής:

Η λειτουργία των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ όλο και συχνότερα αποδεικνύεται ανάλγητη απέναντι σε  συνανθρώπους μας με σοβαρά προβλήματα υγείας, ηλικιωμένα και  με αντικειμενικές δυσκολίες στην μετακίνηση.

Η εικόνα με ασθενείς να προσέρχονται από τα ξημερώματα, με κρύο και με ζέστη, να στέκονται όρθιοι επί ώρες ενώ πάσχουν από σοβαρές παθήσεις (σκλήρυνση κατά πλάκας, καρκίνο,..) και μετά από πολύωρη αναμονή να πληροφορούνται ότι δεν υπάρχει το αναγκαίο σε αυτούς φάρμακο ή τους λείπει κάποιο δικαιολογητικό, δεν τιμά κανέναν. Και το χειρότερο είναι όταν πρέπει να πάρουν 3 διαφορετικά φάρμακα πιθανόν αυτά να υπάρχουν σε διαφορετικά φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.

Πολλές φορές την παραλαβή τους επωμίζονται άλλα άτομα του οικογενειακού τους περιβάλλοντος που χάνουν πολλές εργατοώρες και παραγωγικό χρόνο.

Κάποιοι αναρωτιόνται αν αξιολόγησε κανείς το σύστημα με το λειτουργικό του κόστος έστω χωρίς την ταλαιπωρία και τις χαμένες εργατοώρες και αν τελικά προκύπτει κάποιο όφελος για το σύστημα υγείας.

Επίσης πως μπορεί κάποιος να έχει αποφασίσει ότι ένας ασθενής με πολλά και σημαντικά προβλήματα  έχει την δυνατότητα (σωματική, οικονομική και ψυχική) να πηγαίνει από το φαρμακείο της Αλεξάνδρας, σε αυτό στην Ομόνοια, στην Καλλιθέα και να καταλήγει στου Αμαρουσίου για να πάρει όσα φάρμακα του είναι αναγκαία για τις δύσκολες και σπάνιες παθήσεις που έχει;

Η πραγματικότητα είναι ότι ξεκίνησε το 2014 μια προσπάθεια για να μην ταλαιπωρούνται αυτοί οι ασθενείς όταν η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ προσκάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεργαστούν και να συνεισφέρουν για να διασφαλιστεί η πρόσβασή τους στις ενδεδειγμένες για αυτούς θεραπείες. Κάποιες εταιρείες ανταποκρίθηκαν, κάποιες όχι και κάποιοι φορείς εναντιώθηκαν επικαλούμενοι τη νομοθεσία, ζητώντας να πάψει η διανομή κατ΄ οίκον και να διαθέτουν οι ίδιοι τα φάρμακα υψηλού κόστους.

Ο ΕΟΠΥΥ από τον Οκτώβριο του 2014 προσφέρει τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους να λάβουν τα φάρμακα υψηλού κόστους κατ´ οίκον μέσω των ΕΛΤΑ, αλλά με δική τους χρέωση. Μια διαδικασία που από ότι φαίνεται δεν απέδωσε όσο έπρεπε λόγω του υψηλού κόστους (26€) όσο και λόγω των αντιδράσεων των φορέων. Κατά καιρούς και μόνο όταν το θέμα παίρνει διαστάσεις από τις  έντονες διαμαρτυρίες των ασθενών εξαγγέλλεται μια επιτροπή και μια προτεινόμενη λύση. Μόνο που είναι εμφανής η προσπάθεια να κερδηθεί χρόνος αλλά όχι να λυθεί το πρόβλημα.

Στις αρχές Φεβρουαρίου ο ΕΟΠΥΥ εξήγγειλε ότι το  πρόγραμμα της δωρεάν διανομής κατ´ οίκον των λεγόμενων ακριβών φαρμάκων που χορηγούνται σε ασθενείς με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας αναμένεται να ξεκινήσει στο τέλος του μήνα (σ.σ. Μαρτίου) με πιλοτική εφαρμογή, σε περιοχή της χώρας που θα καλύπτει συγκεκριμένα κριτήρια όπως η απόσταση από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ αλλά και οι ιδιαίτερες, αυξημένες ανάγκες των ασφαλισμένων που θα εξυπηρετούνται.

Όμως μόλις στις 28 Μαρτίου ο ΕΟΠΥΥ συγκρότησε ομάδα εργασίας με αντικείμενο την πιλοτική εφαρμογή της κατ’ οίκον παράδοσης φαρμάκων υψηλού κόστους από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ: i) επιλογή φαρμάκου-ασθένειας, ii) καταγραφή διαδικασίας εκτέλεσης συνταγών στο κεντρικό φαρμακείο και αποστολή κατ’ οίκον.

Για το πότε θα πρέπει να παραδοθεί η πρόταση της μη αμειβόμενης ομάδας εργασίας δεν γίνεται καμία μνεία. Πολύ δε περισσότερο ο οργανισμός δεν έχει πραγματοποιήσει τον σχετικό διαγωνισμό στο χώρο των πιστοποιημένων εταιριών που θα αναλάβουν τις κατ’ οίκον διανομές, όπως επικαλείται, για τη συγκεκριμένη υπηρεσία παρά μόνο για τις διακινήσεις των ακριβών φαρμάκων μεταξύ των φαρμακείων του πανελλαδικά.
Για να καταγραφούν οι ασθενείς, οι οποίοι λαμβάνουν ακριβά φάρμακα, δεν απαιτούνται επιτροπές  αφού η τεχνολογία το επιτρέπει να γίνει ηλεκτρονικά μέσα σε λίγα λεπτά και να ελεγχθεί άμεσα. Μπορούν να καταγραφούν οι ασθενείς ανά ασθένεια και ανά ταχυδρομικό κώδικα και να γίνεται η παράδοση με έναν από τους παρακάνω τρόπους ανάλογα ποιον έχει επιλέξει ο ίδιος του.

Σε χώρες που έχουν ηλεκτρονική συνταγογράφηση (π.χ Εσθονία) ο γιατρός από το 2016  συνταγογραφεί το φάρμακο και το στέλνει στο φαρμακείο όταν υπολογίσει ότι η προηγούμενη συσκευασία του ασθενούς τελειώνει. Ταυτόχρονα, ο ασθενής λαμβάνει ένα μήνυμα στο κινητό του τηλέφωνο ότι πρέπει να πάει στο φαρμακείο να παραλάβει την επόμενη συσκευασία. Με την ταυτότητά του πηγαίνει και την παραλαμβάνει.

Ποιοι είναι οι τρόποι που μπορεί να γίνει η διάθεση των συγκεκριμένων φαρμάκων στους ασθενείς:

–Παράδοση μέσω των ιδιωτικών φαρμακοποιών οι οποίοι θα ήταν πρόθυμοι να αναλάβουν τη διακίνηση των φαρμάκων υψηλού κόστους με ένα μικρότερο περιθώριο κέρδους .

-Παράδοση κατ’ οίκον από την εταιρεία που διαθέτει το σκεύασμα.

Σε πρόταση που είχε γίνει παλαιότερα από τον πρόεδρο του  ΣΦΕΕ η εταιρεία που διακινεί ακριβά σκευάσματα να τα  παραδίδει στο σπίτι των ασθενών με σοβαρές ή χρόνιες παθήσεις, ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ κ. Μπερσίμης ζήτησε τη συμφωνία όλων των φαρμακευτικών εταιρειών. Αυτή όμως η συλλογική δέσμευση δεν υπήρξε. Θα μπορούσε πάντως να υλοποιηθεί για όσες εταιρείες δεσμεύονταν και ο ασθενής έδινε τη συγκατάθεση του. Ακόμη και κάποιες εταιρείες να το υλοποιούσαν αρχικά θα μειωνόταν ο όγκος των διακινουμένων φαρμάκων από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και θα υπήρχε μικρότερος όγκος διακινουμένων φαρμάκων και ασθενών σε αυτά.

– Παράδοση κατ’ οίκον από την εταιρεία ταχυμεταφορών που θα πληρει τις οδηγίες και τους κανονισμούς της ευρωπαϊκής ένωσης για τη διακίνηση φαρμάκων.

Ήδη ο ΕΟΠΥΥ διακινεί πανελλαδικά τα ακριβά φάρμακα μέσω μιας εταιρείας (ΕΛΤΑ) για τις δικές του εσωτερικές ανάγκες. Την ίδια υπηρεσία διαφημίζουν ότι την παρέχουν και άλλες εταιρείες ταχυμεταφορών.

Θα πρέπει όμως στους όρους να συμπεριλαμβάνονται οι απαιτήσεις για τη διακίνηση φαρμάκων και όχι ως ένα εμπορικό προϊόν, όπως γίνεται σήμερα, όπου ζητείται ΜΟΝΟ μια τιμή ανά κιλό και η αποζημίωση σε περίπτωση καταστροφής ή απώλειας του φαρμάκου.

-Παραλαβή από τους ίδιους τους ασθενείς από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ

Μπορούν λοιπόν άμεσα οι ασθενείς που προμηθεύονται τα φάρμακα τους από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ να ξεκινήσουν να τα λαμβάνουν με πολλούς τρόπους χωρίς να ταλαιπωρούνται, χωρίς κόστος τόσο για τους ίδιους όσο και για τους συγγενείς τους , χωρίς πόνο και κυρίως με αξιοπρέπεια, με πολλούς εναλλακτικούς τρόπους, χωρίς μεγάλο κόστος για τον ΕΟΠΥΥ (μικρότερο από το σημερινό) και με ενημέρωση για τη πορεία του φάρμακο τους στο κινητό!!

* Οι λύσεις υπάρχουν όταν δεν γίνεται προσπάθεια να κερδηθεί χρόνος από κάποιους και κάποιοι δεν κοιτάνε να πιστωθούν οι ίδιοι την επιτυχία του αυτονόητου όπως γράφτηκε προ μηνός για το συγκεκριμένο θέμα.