O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (Ε.Μ.Α) ενέκρινε το atezolizumab* σε συνδυασμό με nab – πακλιταξέλη ως αρχική θεραπεία ενηλίκων ασθενών με PD-L1-θετικό μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού.

Πρόκειται για την πρώτη ανοσοθεραπεία που λαμβάνει έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού, μία νόσο με μεγάλο θεραπευτικό κενό μέχρι σήμερα.

«Η έγκριση αυτή είναι ένα σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση αυτής της επιθετικής μορφής της νόσου, που εμφανίζει ταχεία εξέλιξη και μικρότερη συνολική επιβίωση των ασθενών σε σύγκριση με άλλους τύπους καρκίνου του μαστού», δήλωσε ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρίστος Παπαδημητρίου.

Ο συγκεκριμένος υπότυπος αντιπροσωπεύει περίπου το 15% όλων των καρκίνων του μαστού και είναι πιο συχνός σε γυναίκες κάτω των 50 ετών σε σύγκριση με άλλες μορφές της νόσου. Χαρακτηρίζεται από την έλλειψη έκφρασης των υποδοχέων οιστρογόνου, προγεστερόνης και του HER-2.

Η απόφαση του ΕΜΑ βασίστηκε στα δεδομένα της μελέτης φάσης ΙΙΙ IMpassion130, που έδειξε ότι το atezolizumab σε συνδυασμό με nab – πακλιταξέλη στον πληθυσμό των ασθενών με PD-L1-θετική νόσο μείωσε στατιστικά σημαντικά κατά 38% τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου (PFS) συγκριτικά με τη χημειοθεραπεία μόνο. Παράλληλα, έδειξε αριθμητικά σημαντική βελτίωση της συνολικής επιβίωσης (OS) κατά επτά μήνες  (25.0 έναντι 18.0 μήνες).

Το atezolizumab*

Είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσδένεται στην πρωτεΐνη PD-L1, η οποία εκφράζεται στα καρκινικά κύτταρα και στα διηθούντα τον όγκο ανοσοκύτταρα, εμποδίζοντας την αλληλεπίδρασή της με τους υποδοχείς PD-1 και B7.1. Με την πρόσδεση στον PD-L1, το atezolizumab μπορεί να αποκαταστήσει τη δραστηριότητα των Τ-κυττάρων. Το atezolizumab δύναται να χρησιμοποιηθεί ως κύριος παράγοντας σε συνδυασμούς αντικαρκινικών ανοσοθεραπειών, στοχευμένων φαρμάκων και χημειοθεραπειών. Η ανάπτυξη του atezolizumab και του κλινικού του προγράμματος βασίζεται στην καλύτερη κατανόηση του πώς το ανοσοποιητικό σύστημα αλληλοεπιδρά με τους όγκους και πώς η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς καταπολεμά αποτελεσματικότερα τον καρκίνο.

Το atezolizumab έχει λάβει έγκριση στις ΗΠΑ, στην ΕΕ και σε χώρες ανά τον κόσμο, είτε μόνο του είτε σε συνδυασμό με στοχευμένες θεραπείες και/ή χημειοθεραπείες σε διάφορες μορφές μη μικροκυτταρικού και μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, σε συγκεκριμένους τύπους μεταστατικού ουροθηλιακού καρκίνου και σε PD-L1-θετικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού.

Η μελέτη IMpassion130

Είναι μια πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά-τυφλή μελέτη Φάσης ΙΙΙ που αξιολογεί την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και τη φαρμακοκινητική του atezolizumab σε συνδυασμό με nab – πακλιταξέλη σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο σε συνδυασμό με nab – πακλιταξέλη σε ασθενείς με ανεγχείρητο τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού που δεν έχουν λάβει προηγούμενη συστηματική θεραπεία για μεταστατικό καρκίνο του μαστού.

Τα αποτελέσματα της μελέτης κατέδειξαν ότι το atezolizumab σε συνδυασμό με nab – πακλιταξέλη μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου (επιβίωση χωρίς εξέλιξη, PFS) κατά 38% συγκριτικά με θεραπεία μόνο με nab – πακλιταξέλη (μέση PFS = 7.5 έναντι 5 μήνες, p <0.0001) σε ασθενείς που ήταν θετικοί για την έκφραση PD-L1 στα ανοσοκύτταρα που διεισδύουν στον όγκο. Ο συνδυασμός του atezolizumab έδειξε κλινικά σημαντική βελτίωση της συνολικής επιβίωσης (OS) επτά μηνών έναντι της θεραπείας μόνο με nab – πακλιταξέλη στον θετικό για PD-L1 πληθυσμό (μέση OS = 25.0 έναντι 18.0 μήνες). Τα αποτελέσματα της OS στον PD-L1- θετικό πληθυσμό δεν ελέγχθηκαν επισήμως εξαιτίας του ιεραρχικού σχεδιασμού της μελέτης, καθώς η στατιστική σημαντικότητα δεν επετεύχθη για την OS στον πληθυσμό με πρόθεση για θεραπεία (μέση OS = 21.0 έναντι 18.7 μήνες, p = 0,078). Η μελέτη θα συνεχιστεί μέχρι την επόμενη προγραμματισμένη ανάλυση. Η έκφραση του PD-L1 αξιολογήθηκε με το διαγνωστικό τεστ VENTANA PD-L1 (SP142).

Η ασφάλεια του atezolizumab σε συνδυασμό με nab – πακλιταξέλη εμφανίστηκε σύμφωνη με τα προφίλ ασφάλειας των μεμονωμένων φαρμάκων της μελέτης ή τη συγκεκριμένη νόσο και δεν αναγνωρίστηκαν νέα σήματα ασφάλειας με το συνδυασμό. Η πλειονότητα των πιο συχνών ανεπιθύμητων ενεργειών (ΑΕ) ήταν βαθμού 1 και 2 με παρόμοια ποσοστά μεταξύ των σκελών της μελέτης (αλωπεκία, κόπωση, ναυτία και διάρροια). Οι πιο συχνές ΑΕ βαθμού 3-4 ήταν ουδετοροπενία, περιφερική νευροπάθεια, κόπωση και αναιμία.

*Το φάρμακο αυτό τελεί υπό συμπληρωματική παρακολούθηση. Αυτό θα επιτρέψει το γρήγορο προσδιορισμό νέων πληροφοριών ασφαλείας.