Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Δύο μέρες πριν τη Γενική Συνέλευση των φαρμακοποιών για το θέμα της επιστροφής των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους στα φαρμακεία, υπάρχει ένα αλαλούμ σε ό,τι αφορά την πληροφόρηση γύρω από το σοβαρό αυτό ζήτημα.

Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος μόλις χθες το απόγευμα προχώρησε σε επίσημη ενημέρωση των τοπικών Συλλόγων για την όλη διαδικασία, παρά το γεγονός ότι η συνάντηση που είχε με τον υπουργό Υγείας κ. Βασίλη Κικίλια έγινε την προηγούμενη εβδομάδα. Αποτέλεσμα ήταν όλο αυτό το διάστημα να ακούγονται διάφορα κυρίως μέσα από το FACEBOOK και τα blogs των φαρμακοποιών χωρίς ωστόσο κανείς με βεβαιότητα να γνωρίζει τι γίνεται.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρόεδρος του ΠΦΣ κ. Απόστολος Βαλτάς μιλώντας στο συνέδριο του ΣΥΦΑΚ στην Κρήτη την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου έκανε λόγο για 57 ΦΥΚ που συζητείται να διακινούνται μέσα από τα φαρμακεία ενώ στη χθεσινή ανακοίνωση ο αριθμός αυτός ανέβηκε στα 59 φάρμακα. Επίσης ο κ. Βαλτάς μίλησε για αντικαρκινικά φάρμακα και φάρμακα κατά της σκλήρυνσης κατά πλάκας ενώ από site έγινε λόγος και για φάρμακα κατά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Το θέμα ωστόσο φαίνεται πως είναι πιο σοβαρό. Το DailyPharamaNews προσπαθώντας να βρει το τι συμβαίνει επικοινώνησε αρχικά με την πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα κ. Αθανασία Παππά με σκοπό να δει εάν υπάρχει κάποια σχετική ενημέρωση προς τους ασθενείς για τα φάρμακα υψηλού κόστους που τους αφορούν και ακούγεται ότι συμπεριλαμβάνονται στα 59 φάρμακα που αναφέρει ο ΠΦΣ.

Η κ. Παππά ήταν ξεκάθαρη. Δεν υπάρχει καμία απολύτως ενημέρωση. Έχει μείνει με τα όσα άκουσε για το θέμα από τον πρόεδρο του ΠΦΣ κ. Βαλτά και μάλιστα αισθάνεται ότι οι ρευματοπαθείς έχουν αδικηθεί. «Φυσικά και θα θέλαμε ενημέρωση, φυσικά και θα θέλαμε να μας εξηγήσουν για ποιο λόγο έγινε η συγκεκριμένη επιλογή να πάνε πρώτα τα φάρμακα για τον καρκίνο και την σκλήρυνση κατά πλάκας στα φαρμακεία και για ποιο ρόλο δεν πάνε στα φαρμακεία και τα φάρμακα υψηλού κόστους για τους ρευματοπαθείς. Θα έχουμε ασθενείς δύο ταχυτήτων; Οι μεν τα χρειάζονται και οι δε δεν τα χρειάζονται; Οι ασθενείς μας, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε είναι ασθενείς που είναι και αυτοί στην περιφέρεια, που δύσκολα προσεγγίζουν το φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ, οπότε θα ήταν μία μεγάλη διευκόλυνση, τα φάρμακά μας υψηλού κόστους να πάνε κι αυτά στα φαρμακεία της γειτονιάς ώστε να μην έχουμε ασθενείς δύο ταχυτήτων. Όλοι οι ασθενείς που τα έχουν ανάγκη θα πρέπει να μπορούν να έχουν εύκολη πρόσβαση στα ακριβά φάρμακα. Εμείς έχουμε στείλει ήδη επιστολή προς το υπουργείο ενημερώνοντάς το γι΄ αυτό που θα θέλαμε, τα φάρμακα υψηλού κόστους να γυρίσουν στα φαρμακεία της γειτονιάς και να μη διακινούνται μέσω εταιρειών courier. Περιμένουμε λοιπόν να δούμε τι θα αποφασίσει ο Πανελλήνιος φαρμακευτικός Σύλλογος σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας για να κινηθούμε μετά και εμείς ανάλογα. Εμείς θέλουμε να μάθουμε ποια είναι αυτά τα 59 φάρμακα και εάν διαχωρίζονται και πως οι παθήσεις. Με την ενημέρωση που έχουμε από τα ΜΜΕ -καθώς δεν υπάρχει καμία απολύτως ενημέρωση για να μπορέσουμε και εμείς με τη σειρά μας να ενημερώσουμε σωστά τους ασθενείς, τα μέλη μας, ειδικά εκείνους που βρίσκονται στην περιφέρεια -δεν θεωρούμε καθόλου δίκαιο αυτό που γίνεται. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις και πως επιλέχτηκαν αυτά τα 57 ή 59 φάρμακα υψηλού κόστους να διατίθενται μέσω των ιδιωτικών φαρμακείων και όχι τα υπόλοιπα;»

Σ’ ένα τέτοιο ερώτημα προφανώς και θα πρέπει να απαντήσουν οι αρμόδιοι φορείς. Ποιοι όμως είναι αυτοί;

Στο ερώτημα αυτό απάντησε μιλώντας στο DailyPharmaNews ο κ. Δημήτρης Κούβελας, Καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας ΑΠΘ, πρόεδρος της Επιτροπής Θετικής Λίστας. Η απάντησή του δημιουργεί έντονο προβληματισμό για τον τρόπο λειτουργίας του κράτους σε τόσο σοβαρά για τους ασθενείς θέματα υγείας.

«Για να πάει ένα φάρμακο στον ασθενή μέσω του φαρμακείου πρέπει ουσιαστικά να θεωρηθεί από την Επιτροπή Αξιολόγησης ότι συγκεντρώνει τα κλινικά χαρακτηριστικά ασφάλειας καθώς και να θεωρηθεί η επίπτωσή του στον προϋπολογισμό φαρμάκου. Και για τα δύο αυτά πράγματα υπεύθυνη είναι η Επιτροπή Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας και πιο συγκεκριμένα η Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (ΕΑΑΦΑΧ). Ε, λοιπόν εμείς δεν έχουμε ιδέα!».

Μάλιστα παρατήρησε ότι «παρόλο που βρέθηκα στο συνέδριο των φαρμακοποιών (σ.σ. στο συνέδριο του ΣΥΦΑΚ, σο Ηράκλειο της Κρήτης) δεν ρωτήθηκα ποτέ για το συγκεκριμένο ζήτημα και ανάλογα αιτήματα δεν έφτασαν ποτέ σε εμάς ούτε από τους φαρμακοποιούς ούτε από τις φαρμακοβιομηχανίες ούτε από το υπουργείο. Επομένως από ποιους λαμβάνονται οι αποφάσεις; Από τους φαρμακοποιούς οι οποίοι ως επαγγελματίες δεν είναι αντικειμενικά αρμόδιοι να ξέρουν την κλινική σημασία ενός φαρμάκου αλλά μόνο το κομμάτι της ασφάλειας; Επιπλέον δεν υπάρχει καμία αντικειμενική θεώρηση για τις επιπτώσεις στον προϋπολογισμό γιατί η Επιτροπή είναι αυτή που μπορεί να ζητήσει και να πάρει στοιχεία από τον ΕΟΠΥΥ και την ΗΔΙΚΑ. Με τι στοιχεία έγιναν οι μελέτες για την κλινική επίπτωση, την ασφάλεια και την επίπτωση στον προϋπολογισμό αυτών των φαρμάκων; Γιατί να διακινούνται αυτά τα συγκεκριμένα μέσω των φαρμακείων και όχι κάποια άλλα που μπορεί να είναι ασφαλέστερα και πιθανώς οικονομικότερα; Ποιο είναι το αρμόδιο όργανο που λαμβάνει τόσο σοβαρές αποφάσεις τόσο για την ασφάλεια των ασθενών όσο και για τον προϋπολογισμό; Δεν έχει ιδέα η ΕΑΑΦΑΧ, δεν έχει ιδέα ο ΕΟΦ, δεν έχει ιδέα ο ΕΟΠΥΥ, δεν έχει ιδέα η ΗΔΙΚΑ. Ρωτήθηκε η ΕΡΕ, ρωτήθηκε η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας; Ποιος ρωτήθηκε; Είναι πολλές οι Επιτροπές που θα μπορούσαν να έχουν λόγο αλλά η βασική Επιτροπή είναι η ΕΑΑΦΑΧ. Εμείς είμαστε αυτοί που δίνουν εντολή και προς την επιτροπή πρωτοκόλλων».

Με αφορμή αυτήν την επικοινωνία το DailyPharmaNews ζήτησε από τον Καθηγητή να πει τη γνώμη του και για το ρόλο των φαρμακοποιών στη όλη διαδικασία. Απάντησε ότι «για κάποια από αυτά τα φάρμακα ο φαρμακοποιός θα πρέπει να έχει γνώσεις γιατί έχουν τεχνικές ιδιαιτερότητες. Πρέπει να μπορεί να συμβουλεύσει τον ασθενή. Ας πούμε στην ομογενοποίηση, κάποια είναι σκόνη και θα πρέπει να διαλυθούν. Πρέπει να έχει εκπαιδευτεί. Πρέπει να ξέρει πόση ώρα ένα φάρμακο μπορεί να μείνει εκτός ψυγείου. Είναι κλινικές λεπτομέρειες που ούτε ο κλινικός γιατρός τις ξέρει ούτε ο φαρμακοποιός, κανένας. Θα πρέπει να υπάρξει κάποιο πρωτόκολλο και πάνω σε αυτό και να υπάρξει εκπαίδευση του γιατρού και του φαρμακοποιού». Σημείωσε δε ότι το περιβάλλον έχει αλλάξει από τότε που τα ΦΥΚ διακινούνταν μέσω των φαρμακείων «Τα ΦΥΚ έχουν αλλάξει πολύ από τότε που δίνονταν από τα φαρμακεία. Πρώτα απ’ όλα τότε δεν υπήρχαν φάρμακα πραγματικά υψηλού κόστους. Είχαμε 5-6 βιολογικούς παράγοντες τη στιγμή που τώρα τα μισά αντικαρκινικά φάρμακα είναι τέτοια. Υπάρχουν θεραπείες που κοστίζουν 85.000 ευρώ».