Δίπλα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο –στο χώρο δηλαδή που θα ανεγερθεί το νέο νοσοκομείο– πραγματοποιήθηκε χτες, Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου, η τελετή έναρξης των εργασιών για το εθνικής εμβέλειας έργο, ενώ παράλληλα, ανακοινώθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση ένα ολιστικό πρόγραμμα δράσεων, για την ανοικοδόμηση του τομέα των Μεταμοσχεύσεων και της Δωρεάς Οργάνων στην Ελλάδα.

 Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

 Περίπου ένα χρόνο (31.10.2018) μετά την ανακοίνωση της απόφασης δημιουργίας του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου (ΩΕΜΕΚ), από το Ίδρυμα Ωνάση, το όραμα αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα: το ΩΕΜΕΚ ξεκινά να κατασκευάζεται και η Ελλάδα σε 3,5 χρόνια από τώρα θα αποκτήσει ένα νοσοκομείο αφιερωμένο στις μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, προσφέροντας παράλληλα υψηλές υπηρεσίες υγείας στην Παιδοκαρδιολογία και Παιδοκαρδιοχειρουργική.

 Μετά το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ), που ύστερα από 27 χρόνια λειτουργίας αποτελεί πλέον συνώνυμο της ιατρικής καινοτομίας και πρωτοπορίας, μια νέα δωρεά εθνικής εμβέλειας από το Ίδρυμα Ωνάση βρίσκει τη θέση της μέσα στην Αθήνα. Ένα κέντρο ευρύτερης συνεργασίας που θα ενώσει δυνάμεις εντός και εκτός συνόρων, ένα νοσοκομείο που θα προάγει την καινοτομία και την αριστεία συναντώντας την ψηφιακή εποχή, ένας καταλύτης που θα ενεργοποιήσει τις δυνάμεις αλτρουισμού της κοινωνίας, ένα νοσοκομείο για όλους, με μέριμνα και για τον ανασφάλιστο ασθενή.

 Από τη μεριά του, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, ανακοίνωσε ένα σύνολο δράσεων για την ανάταξη του συστήματος υγείας, με κομβικής σημασίας εκείνη της εκπόνησης Εθνικού Σχεδίου για τις Μεταμοσχεύσεις: «Εξασφαλίζοντας τη συναίνεση της Πολιτείας, στηρίζουμε και αναθέτουμε την εκπόνηση ενός Εθνικού Σχεδίου Μεταμοσχεύσεων από ομάδα επιστημόνων του London School of Economics, με επικεφαλής τους διακεκριμένους καθηγητές Ηλία Μόσιαλο και Βασίλη Παπαλόη. Η ομάδα έχει ήδη ξεκινήσει έρευνα για τη χαρτογράφηση της ελληνικής κατάστασης, τα συμπεράσματα της οποίας αναμένεται να δημοσιευτούν και να διατεθούν στην ελληνική Πολιτεία τον Ιούνιο του 2020».

 Στη δικτύωση και ενίσχυση των υπόλοιπων μεταμοσχευτικών μονάδων που θα επιτευχθεί με τη δημιουργία του ΩΕΜΕΚ αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, Ιωάννης Μπολέτης: «Το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο δε δημιουργείται για να αντικαταστήσει τις άλλες Μονάδες Μεταμόσχευσης, αλλά για να τις υποστηρίξει και να συνεργαστεί στενά μαζί τους. Γι’ αυτό και η λειτουργία του βασίζεται σε κάτι ασυνήθιστο για την Ελλάδα, αλλά συχνό στις προηγμένες υγειονομικά χώρες, που δεν είναι άλλο παρά η λειτουργία δικτύων για την υλοποίηση του κάθε μεταμοσχευτικού προγράμματος».

Την έναρξη των εργασιών του ΩΕΜΕΚ χαιρέτισε ο νέος πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης: «Μεταφέροντας τα συναισθήματα όλων των ανθρώπων του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι πολύ μεγάλη η ικανοποίηση και η προσμονή για αυτό που σηματοδοτεί η σημερινή εκδήλωση, η τελετή έναρξης των εργασιών για την ανέγερση του ΩΕΜΕΚ, αφού το Κέντρο αυτό θα αποτελέσει μια νέα σημαντικότατη δομή στο Σύστημα Υγείας και θα δώσει νέα πνοή και σημαντική ώθηση στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας».

Την τελετή έναρξης των εργασιών τίμησε με την παρουσία του απευθύνοντας χαιρετισμό ο Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη, κ. Χανς Κλουγκ.

 Ο επίλογος δόθηκε με μια δέσμευση: ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, ο Πρόεδρος του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, Ιωάννης Μπολέτης και ο Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης, ξεφεύγοντας από το παραδοσιακό τελετουργικό έναρξης κατασκευαστικών εργασιών, ανέβηκαν ξανά στη σκηνή και υπέγραψαν από κοινού ψηφιακά τη δέσμευσή τους ότι θα στηρίξουν τον τομέα των Μεταμοσχεύσεων φέρνοντας τον εθνικό αυτό στόχο εις πέρας. Μια δέσμευση ζωής σήμερα, για ένα εθνικό κεκτημένο του αύριο.

Το στοίχημα του μέλλοντος

Το Ίδρυμα Ωνάση στέκεται αρωγός στο έργο της Πολιτείας και του ΕΟΜ και, μέσα από μια ολιστική προσέγγιση δράσεων, θα συμβάλλει στην ανοικοδόμηση του τομέα των μεταμοσχεύσεων. Η μεταμόσχευση αναδεικνύεται παγκοσμίως στην πλέον σύγχρονη θεραπευτική πρακτική του 21ου αιώνα, καθώς αποτελεί τη μόνη λύση για την τελικού σταδίου ανεπάρκεια καρδιάς, ήπατος και πνεύμονα και την αποτελεσματικότερη για τη νεφρική ανεπάρκεια.

 Σε αυτό τον τομέα, δυστυχώς, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην Ευρώπη και ανάμεσα στις δέκα τελευταίες χώρες του Δυτικού κόσμου. Τα επίσημα στοιχεία από τον ΕΟΜ είναι αποκαρδιωτικά. Το 2018 υπήρξαν μόλις 45 δότες οργάνων στη χώρα μας και έγιναν 172 μεταμοσχεύσεις, όταν σε ευρωπαϊκές χώρες με ανάλογο πληθυσμό, όπως το Βέλγιο και η Πορτογαλία, οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 344 δότες / 1.021 μεταμοσχεύσεις και 344 δότες / 783 μεταμοσχεύσεις.

 Το κατακερματισμένο και με κενά στη λειτουργία του σύστημα μεταμοσχεύσεων, η απουσία ενός στρατηγικού σχεδίου, η έλλειψη των κατάλληλων υποδομών, αλλά και η απουσία εμπιστοσύνης των πολιτών στο σύστημα υγείας επιδρούν ανασταλτικά στη δωρεά οργάνων και κρατούν τη μεταμοσχευτική δραστηριότητα στην Ελλάδα σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Επιπρόσθετα, όλες οι μεταμοσχεύσεις σε παιδιά από τη χώρα μας πραγματοποιούνται μόνο στο εξωτερικό, ενώ το ίδιο ίσχυε μέχρι σήμερα και για τις μεταμοσχεύσεις πνεύμονα.

 Πρώτο μεγάλο βήμα αποτελεί το ειδικό πρόγραμμα Υποτροφιών που θέσπισε το Ίδρυμα Ωνάση, χάρη στο οποίο Έλληνες γιατροί εκπαιδεύτηκαν στη Βιέννη, ώστε το πρόγραμμα μεταμόσχευσης πνεύμονα να ξεκινήσει άμεσα στο Ωνάσειο.

 Η Ελλάδα αποκτά Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τις Μεταμοσχεύσεις

Το Ίδρυμα Ωνάση, έχοντας διασφαλίσει τη διακομματική συναίνεση, ανέθεσε στο London School of Economics (LSE) την εκπόνηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για τις Μεταμοσχεύσεις, το οποίο θα παραδοθεί στην Ελληνική Πολιτεία τον Ιούνιο του 2020.

Η δημιουργία του ΩΕΜΕΚ είναι μια εκκίνηση. Ένα σημείο από το οποίο μπορεί κανείς να ξεκινήσει για να κερδίσει το χαμένο έδαφος. Έχοντας αδιαπραγμάτευτη πίστη στην ειδική

τεχνογνωσία που απαιτείται, το Ίδρυμα Ωνάση έχει αναθέσει σε διεθνή ομάδα επιστημόνων του LSE να χαρτογραφήσει την κατάσταση στην Ελλάδα, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Πολιτικής της Υγείας, Ηλία Μόσιαλου.

Το έργο θα επιβλέπει επιτροπή από Έλληνες και ξένους εμπειρογνώμονες, στους οποίους περιλαμβάνονται οι:

Ø  Βασίλειος Παπαλόης (Συμπρόεδρος της Επιτροπής): Καθηγητής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων στο Imperial College του Λονδίνου και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταμόσχευσης Οργάνων

Ø  Mandeep Mehra (Συμπρόεδρος της Επιτροπής): Διακεκριμένος Καθηγητής στην έδρα William Harvey Προηγμένης Καρδιαγγειακής Ιατρικής και Καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard

Ø  Daniel Casanova: Επικεφαλής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων στο Πανεπιστήμιο της Καντάβρια

Ø  Jacopo Romagnoli: Επικεφαλής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Ρώμης

Ø  Αναστασία Κοτανίδου: Καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθύντρια της Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός»

Ø  Αλίκη Ινιωτάκη: Πρώην Διευθύντρια του Ανοσολογικού Εργαστηρίου και του Εθνικού Κέντρου Ιστοσυμβατότητας στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς»

Ø  Stephen Large: Σύμβουλος Χειρουργός στο Νοσοκομείο Papworth του Κέημπριτζ και Κλινικός Αντιπρύτανης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Cambridge (1998-2017)

Δέσμευση για ολιστική στήριξη

Μέσα από μια ολιστική προσέγγιση που θα στηρίξει το Ίδρυμα Ωνάση, πέρα από το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τις μεταμοσχεύσεις που εκπονείται για πρώτη φορά στη χώρα μας, θα ακολουθήσουν διάφορες δράσεις του Ιδρύματος για την ανοικοδόμηση του τομέα των Μεταμοσχεύσεων και της Δωρεάς Οργάνων στην Ελλάδα:

• Μετεκπαιδεύεται και εξειδικεύεται το ήδη έμπειρο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό μέσα από ένα 5ετές πρόγραμμα Υποτροφιών.
• Ενισχύονται οι υπάρχουσες μεταμοσχευτικές μονάδες, αλλά και τα γενικά νοσοκομεία. Προκειμένου να συμβάλει στην προσπάθεια αυτή, το Ίδρυμα Ωνάση καλύπτει το κόστος πρόσληψης 7 συντονιστών σε 7 νοσοκομεία της χώρας, για έναν χρόνο, μέχρι να εκπονηθεί το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τις Μεταμοσχεύσεις και να αντιμετωπιστούν συνολικά πια οι ανάγκες του συστήματος Υγείας από την Πολιτεία,
• Αναπτύσσεται η ιατρική έρευνα. Το Ίδρυμα αποφάσισε να χρηματοδοτήσει τη διεξαγωγή κοινών ερευνητικών πρωτοκόλλων, τα οποία θα πραγματοποιηθούν με τη συνεργασία του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου (ΩΚΚ) και του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (Ι.Ι.Β.Ε.Α.Α.). Τα πρωτόκολλα αφορούν την Καρδιοχειρουργική, την Καρδιολογία, την Ανοσολογία, τις Μεταμοσχεύσεις Καρδιάς, τις Συνθήκες Υποβοηθούμενης Κυκλοφορίας, καθώς και κάθε άλλο πεδίο κοινού ενδιαφέροντος, όπως η Εξατομικευμένη Ιατρική ή οι Μελέτες Βιοϊσοδυναμίας,
• Ενημερώνεται η κοινωνία για την αξία και τη σπουδαιότητα της δωρεάς οργάνων, ώστε το ΩΕΜΕΚ να οικοδομηθεί πάνω σε γερά θεμέλια μέσα από καμπάνιες ενημέρωσης, σεμινάρια και εκπαιδευτικά προγράμματα.

 Τελικός στόχος της μεγάλης «οικογένειας» του Ιδρύματος Ωνάση είναι να περάσει στο παρελθόν το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση ως προς τις μεταμοσχεύσεις ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες.

Για το Ίδρυμα Ωνάση, η δωρεά οργάνων είναι ζήτημα παιδείας και η υγεία για όλους είναι ζήτημα δημοκρατίας. Είναι ζήτημα πολιτισμού.