NEA

Έρευνα: Ποια εμπόδια υπάρχουν στην πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων

Έρευνα: Ποια εμπόδια υπάρχουν στην πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων

Σημαντικά συμπεράσματα αναδείχτηκαν από πρόσφατη μελέτη του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας & Έκβασης Νοσημάτων (CLEO) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, σε τρία παιδιατρικά νοσοκομεία στην Αθήνα.

 

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Λοιμώξεων (ECDC), περίπου 1 στους 10 νοσηλευόμενους ασθενείς (~9%) στην Ελλάδα προσβάλλεται από Νοσοκομειακές Λοιμώξεις (ΝΛ), ποσοστό που κατατάσσει τη χώρα μας μεταξύ των χωρών της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης ΝΛ, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος δεν ξεπερνά το 6%. Ειδικότερα στις μονάδες εντατικής θεραπείας, το ποσοστό των ΝΛ είναι πολύ υψηλότερο, αγγίζοντας το 30%.

Οι επιπτώσεις των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων -τόσο στους ασθενείς όσο και στο σύστημα υγείας- είναι σημαντικές, καθώς παρατείνουν την παραμονή των ασθενών στο νοσοκομείο, ενώ αυξάνουν δραματικά το κόστος νοσηλείας αλλά και τα ποσοστά θνητότητας.
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, περισσότερες από το 50% των ΝΛ μπορούν να αποφευχθούν με την εφαρμογή απλών και χαμηλού κόστους παρεμβάσεων, που αποσκοπούν στην αύξηση της συμμόρφωσης του ιατρό-νοσηλευτικού προσωπικού με πρακτικές πρόληψης.

Για να βελτιστοποιηθεί η εφαρμογή των παρεμβάσεων πρόληψης, είναι απαραίτητη η κατανόηση των αντιλήψεων των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τα εμπόδια στην πρόληψη των ΝΛ. Προς την κατεύθυνση αυτή, ομάδα επιστημόνων από το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας & Έκβασης Νοσημάτων (CLEO) πραγματοποίησαν πρόσφατα μία ποιοτική μελέτη σε συνεργασία με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, σε τρία παιδιατρικά νοσοκομεία στην Αθήνα.

Στη μελέτη, συμμετείχαν 37 επαγγελματίες υγείας (γιατροί και νοσηλευτές που εργάζονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών και παίδων καθώς και στις επιτροπές ΝΛ), με σκοπό να μελετηθούν οι αντιλήψεις αυτών, σχετικά με τα εμπόδια για την πρόληψη των ΝΛ. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Journal of Hospital Infection».

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων στη μελέτη φαίνεται πως θεωρεί ότι οι ΝΛ αντανακλούν την ποιότητα της φροντίδας που λαμβάνουν οι ασθενείς. Σε ό,τι αφορά τα εμπόδια στην πρόληψη των ΝΛ, φαίνεται ότι αυτά κατατάσσονται σε τέσσερις θεματικές ομάδες: έλλειψη πόρων, γνώσεων, κατάλληλης κουλτούρας και βούλησης.

Έλλειψη Πόρων

Οι ερωτηθέντες εκτίμησαν ότι οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό προσωπικό αποτελούν μείζονα λόγο μετάδοσης των ΝΛ, εξαιτίας του αυξημένου φόρτου εργασίας, που οδηγεί σε παραλείψεις στην ορθή εφαρμογή των πρακτικών πρόληψης των ΝΛ. Σε αυτό προστίθεται και η έλλειψη φυσικών χώρων για τη σωστή απομόνωση των μολυσμένων ασθενών, ως εμπόδιο για την πρόληψη των ΝΛ.

Έλλειψη Γνώσεων

Η έλλειψη συστηματικής εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας σε θέματα πρόληψης και ελέγχου των ΝΛ, η οποία αρχίζει από τα προπτυχιακά κιόλας έτη, αναδείχτηκε από τη μελέτη. Αναδείχτηκε, επίσης, ότι δεν έχει γίνει συνείδηση η αντίληψη ότι η υγιεινή των χεριών είναι μέσο προστασίας του εαυτού τους και όχι των ασθενών.

Λάθη κουλτούρας

Οι επαγγελματίες υγείας ανέδειξαν την κουλτούρα ως εμπόδιο στην αλλαγή των εγκατεστημένων πρακτικών. Τόνισαν ότι η ιεραρχία είναι ένα εμπόδιο στον έλεγχο και τη βελτίωση των συναδέλφων τους σε ότι αφορά σε ελλείμματα στην πρακτική της υγιεινής των χεριών. Συγκεκριμένα, ανέφεραν ως παράδειγμα ότι ποτέ ένας νοσηλευτής δε θα επισήμαινε σε ένα γιατρό ή ένας νεότερος σε έναν αρχαιότερο επαγγελματία υγείας ότι ακολουθεί λάθος πρακτικές. Επιπλέον, οι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι θεωρούν πως ο «ελληνικός τρόπος» λειτουργίας δεν είναι η πρόληψη αλλά η αντιμετώπιση του προβλήματος μετά την εμφάνιση του.

Ακόμα, οι επαγγελματίες υγείας τόνισαν ότι νιώθουν πως η πρόληψη των λοιμώξεων δεν αποτελεί προτεραιότητα ούτε εθνικά ούτε τοπικά (στα εκάστοτε νοσοκομεία), εξ ου και οι δομές για τον έλεγχο των λοιμώξεων, τόσο στο κάθε νοσοκομείο όσο και σε εθνικό επίπεδο, είναι ανεπαρκώς ανεπτυγμένες.

Προς τη σωστή Ιεράρχηση Προτεραιοτήτων

Τέλος, οι ερωτηθέντες σημείωσαν ότι η αειφόρος αλλαγή θα απαιτήσει μια οργανωμένη προσέγγιση «από την κορυφή προς τα κάτω», με σαφώς καθορισμένους ρόλους και διαδικασίες, δεδομένου ότι οι περιορισμοί της ιεραρχίας είναι βαθιά ριζωμένοι στην ελληνική κουλτούρα. Αναγνώρισαν, πάντως, ότι η αλλαγή αν και δύσκολη δεν είναι αδύνατη και πρότειναν την συλλογή αξιόπιστων και υψηλής ποιότητας δεδομένων ως το κρίσιμο πρώτο βήμα για την αλλαγή των πεποιθήσεων, σε συνδυασμό με την διαπροσωπική επαφή. _Ρ.Σ.