Η αγορά φαρμάκου παρά τις μειώσεις τιμών καλπάζει, κλείνοντας πέρυσι για τα φάρμακα κοινότητας δηλαδή τον τομέα των ιδιωτικών φαρμακείων στα 3,96 δισ. ευρώ.  Την ίδια στιγμή από τον κλειστό προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ, «περισσεύει» μόλις 1 δις. ευρώ για την κάλυψη της συγκεκριμένης δαπάνης, ενώ το υπόλοιπο ποσό καλούνται να καταβάλλουν οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι πολίτες. Οι μεν πρώτες μέσω του clawback, οι δε δεύτεροι με την αυξημένη συμμετοχή.

Ειδικότερα, η αγορά κινήθηκε το 2019 με ρυθμό ανόδου της τάξης του 4,7% σε αξία και 1,8% σε όγκο, παρά τις σημαντικές μειώσεις τιμών αλλά και την περιορισμένη είσοδο νέων σκευασμάτων στην αγορά τους προηγούμενους μήνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρίας μελετών IQVIA για λογαριασμό του ΣΦΕΕ, κατά την περσινή χρονιά η αγορά φαρμάκων διαμορφώθηκε στα 3,96 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση σε απόλυτες τιμές της τάξης των 180 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με την πορεία αυτή διαπιστώνεται ότι τα συνταγογραφούμενα και αποζημιούμενα φάρμακα φτάνουν στα 3 δισ. ευρώ, ενώ οι πολίτες καταβάλλουν από την τσέπη τους το 1 δισ. ευρώ. Στο τελευταίο αυτό ποσό τα περίπου 300 εκατ. ευρώ αφορούν στην αγορά ΜΗΣΥΦΑ ενώ το υπόλοιπο είναι η θεσμοθετημένη συμμετοχή τους στα φάρμακα.  Τα υπόλοιπα 2 δισ. περίπου φαίνεται να επιβαρύνουν τη βιομηχανία, η οποία όμως με την εξαίρεση του ΦΠΑ και τον υπολογισμό άλλων παραμέτρων καθώς και το rebate επιστρέφει περί το 1,3 δισ. ευρώ

Διαπιστώνει κανείς ότι χωρίς ουσιαστικά μέτρα και χωρίς ορθή φαρμακευτική πολιτική, φαρμακευτικές και πολίτες θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την «δωρεάν» φαρμακευτική περίθαλψη.

Η αγορά

Με βάση τα στοιχεία της IQVIΑ, το 2019, παρατηρήθηκε μείωση -6,7% στα πρωτότυπα φάρμακα υπό προστασία πατέντας από πλευράς όγκου και -4,5% από πλευράς αξίας ενώ στα γενόσημα, σημειώθηκε αύξηση της τάξης του 4,2% στον όγκο η οποία συνοδεύτηκε με αύξηση 8,6% σε αξίες. Όσον αφορά στα πρωτότυπα εκτός πατέντας, αυτά αυξήθηκαν κατά 8,3% σε αξία και παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος ο συνολικός τους όγκος.

Σύμφωνα με τη μελέτη, συνολικά στο εν λόγο 12μηνο, τα πρωτότυπα φάρμακα (με πατέντα προστατευόμενη ή μη), απορρόφησαν το περίπου 60% της αγοράς σε αξίες (31,3% με προστασία πατέντας και 29% off patent) και τα γενόσημα το 21,3% της αγοράς. Από πλευράς όγκου, τα πρωτότυπα υπό προστασία πατέντας σκευάσματα απορρόφησαν το 9,1% της αγοράς, τα εκτός πατέντας πρωτότυπα το 36,8% και τα γενόσημα το 32,6%.

H συνολική λιανική αγορά υπολογίζεται λοιπόν σε 3,96 δισ. ευρώ το τέλος του προηγούμενου Δεκεμβρίου, όπως αναφέραμε έναντι 3,78 δισ. ευρώ το 2018. Από αυτά, τα πρωτότυπα αυξήθηκαν από τα 2,130 δισ. ευρώ στα 2,179 δισ. ευρώ και τα γενόσημα αυξήθηκαν σε 0,92 δισ. ευρώ από 0,85 δισ. ευρώ, ενώ περίπου στα 863 εκατ. ευρώ εκτιμάται η αγορά των λοιπών προϊόντων από 797 εκατ. ευρώ. Εδώ εντοπίζεται μια σημαντική διαφοροποίηση στο τι κατηγοριοποιεί ως λοιπά σκευάσματα η IQVIA

Επιπλέον, από τα 3,96 δισ. ευρώ τα 3,58 δισ. ευρώ αφορούν σε φάρμακα που αποζημιώνονται από το ασφαλιστικό σύστημα και μόλις 0,38 δισ. ευρώ αφορούν φάρμακα που δεν αποζημιώνονται.

Απώλειες από υποκατάσταση

Σύμφωνα με την IQVIA, από τις μειώσεις τιμών που εφαρμόσθηκαν για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα που αποζημιώνονται, θα έπρεπε να έχει υπάρξει μια εξοικονόμηση που αναμενόταν να φθάνει τα 40,2 εκατ. ευρώ το 2019. Όμως τελικά όχι μόνο δεν υπήρξε εξοικονόμηση αλλά φαίνεται και ενίσχυση των πωλήσεων κατά στα 141,2 εκατ. ευρώ, καθώς οι μειώσεις τιμών «εξανεμίστηκαν» από την αύξηση πωλήσεων κατά 59,4 εκατ. ευρώ λόγω αύξησης του όγκου και κατά 122 εκατ. ευρώ λόγω της αλλαγής του μίγματος των θεραπευτικών σχημάτων ή αλλιώς την υποκατάσταση.