Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Θα ήταν σημαντικό όπλο να μπορούσε να χρησιμοποιηθεί άμεσα ως προληπτικό μέτρο ένα δοκιμασμένο –έστω και για άλλη νόσο– εμβόλιο, ωστόσο, δεν υπάρχουν, μέχρι στιγμής, επαρκείς ενδείξεις ότι το Bacille Calmette-Guérin (BCG) προστατεύει τους ανθρώπους από τη μόλυνση με ιό COVID-19. Την ίδια στιγμή, ο ΠΟΥ φαίνεται να ανησυχεί για βιαστική χρήση του εμβολίου στους υγειονομικούς που θα διαταράξει την επάρκεια της αγοράς στο εμβόλιο και τον επαρκή εμβολιασμό των νεογνών και των παδιών.

Είναι γνωστό ότι δύο κλινικές δοκιμές βρίσκονται σε εξέλιξη για τη διαπίστωση της αποτελεσματικότητας του BCG (ενός γνωστού, δοκιμασμένου εμβολίου και ενταγμένου στον εθνικό εμβολιασμό πολλών χωρών) στην πρόληψη της μόλυνσης από τον ιό SARS-COV-2, και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα αξιολογήσει τα στοιχεία όταν αυτά είναι διαθέσιμα και επαρκή.

Μάλιστα, πρόσφατα, ο καθηγητής Steven Wesselingh, από το Ερευνητικό Ινστιτούτο SAHMRI της Νότιας Αυστραλίας (The South Australian Health and Medical Research Institute) που ασχολείται με τη συγκεκριμένη έρευνα δήλωσε ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι το BCG τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και το προστατεύει από άλλες λοιμώξεις, γεγονός που δίνει ελπίδες ότι μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό και στην περίπτωση του κορωνοϊού. «Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα στον αγώνα κατά του COVID-19 αλλά και στην καταπολέμηση νέων λοιμώξεων», επεσήμανε ο καθηγητής Wesselingh.

Παρόλο τον αρχικό ενθουσιασμό, καθώς, μέχρι σήμερα, δεν έχουν προκύψει επαρκή αποδεικτικά στοιχεία αποτελεσματικότητας, ο ΠΟΥ δεν προτείνει εμβολιασμό με BCG για την πρόληψη του COVID-19, συνεχίζει, όμως, να συνιστά το νεογνικό εμβολιασμό με το BCG σε χώρες ή περιοχές με υψηλή συχνότητα φυματίωσης.

Υπάρχουν πειραματικές ενδείξεις από μελέτες τόσο σε ζώα όσο και σε ανθρώπους ότι το εμβόλιο BCG έχει μη ειδικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτά τα αποτελέσματα δεν έχουν χαρακτηριστεί θετικά και ενδιαφέροντα προς διερεύνηση αλλά η κλινική τους σημασία είναι άγνωστη ακόμα.

Στις 11 Απριλίου 2020, ο ΠΟΥ ενημέρωσε σχετικά με τη συνεχιζόμενη επανεξέταση των αποδεικτικών στοιχείων των σημαντικών επιστημονικών βάσεων δεδομένων και των αποθετηρίων κλινικών δοκιμών για το COVID-19, τον κορωνοϊό, τον SARS-CoV-2 και το BCG.

Η ανασκόπηση έδωσε τρεις προεκτυπώσεις, όπου οι συγγραφείς συνέκριναν τη συχνότητα εμφάνισης περιπτώσεων COVID-19 σε χώρες όπου το εμβόλιο BCG χρησιμοποιείται ευρέως στον εμβολιασμό με χώρες όπου δε χρησιμοποιείται και παρατήρησαν ότι στις χώρες που εντάσσεται το εμβόλιο στο συνήθη νεογνικό εμβολιασμό είχαν μέχρι σήμερα λιγότερες αναφερόμενες περιπτώσεις COVID-19.

Ωστόσο, οι ειδικοί τηρούν ακόμα επιφυλάξεις καθώς τέτοιες συγκριτικές μελέτες είναι επιρρεπείς σε σημαντικές μεροληψίες από πολλούς συγχυτικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των διαφορών στις εθνικές δημογραφικές και επιβαρυντικές ασθένειες, τα ποσοστά διενέργειας τεστ για τη λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό και τη φάση της πανδημίας σε κάθε χώρα.

Η ανασκόπηση απέδωσε, επίσης, δύο καταχωρημένα πρωτόκολλα για κλινικές δοκιμές, τα οποία στοχεύουν στη μελέτη των επιδράσεων του εμβολιασμού BCG στους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που εμπλέκονται άμεσα στη φροντίδα των ασθενών με COVID-19.

Καταλήγοντας, ο ΠΟΥ τονίζει ότι ο εμβολιασμός με το BCG αποτρέπει σοβαρές μορφές φυματίωσης σε παιδιά και η διαταραχή της αγοράς σε προμήθεια του εμβολίου μπορεί να οδηγήσει σε μη εμβολιασμό των νεογνών, με αποτέλεσμα την αύξηση της νόσου και των θανάτων από φυματίωση. Προς το παρόν, ελλείψει επαρκών ερευνητικών διαπιστώσεων, ο ΠΟΥ δε συνιστά εμβολιασμό με το BCG για την πρόληψη COVID-19.