Τη Δευτέρα 18 Μαΐου, διοργανώθηκε το 1^ο webinar για  την επίδραση του COVID-19 στο μεταμοσχευτικό τοπίο, με την επιστημονική αιγίδα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου.

Στο webinar, συμμετείχαν ύστερα από πρόσκληση και οι εκπρόσωποι του Πανελλήνιου Συλλόγου Κυστικής Ίνωσης, Άννα Σπίνου (Πρόεδρος), Δημήτρης Κοντοπίδης (Επίτιμος Πρόεδρος), Γιάννης Σπίνος, Γιώργος Σαργιώτης, ενώ από πλευράς των ιατρών μας η κ. Διαμαντέα Φιλία και η κ. Σταγάκη Ελένη από την Μονάδα Κ.Ι. Σισμανογλείου. Συντονιστής του webinar ήταν ο κ. Ιωάννης Μπολέτης, Πρόεδρος Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και Διευθυντής του Τμήματος Νεφρολογίας και Μεταμόσχευσης στο Λαϊκό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο υπουργός Υγείας κ. Βασίλης Κικίλιας και ο Πρόεδρος Ιδρύματος Ωνάση κ. Αντώνης Παπαδημητρίου. Το webinar είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον και το παρακολούθησαν γιατροί, νοσηλευτές, επαγγελματίες υγείας, ασθενείς και ευρύ κοινό.

Στο πάνελ των ομιλητών  συμμετείχαν ο υφυπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο οποίος και ξεκίνησε τη συζήτηση με την εισήγησή του για τα σχέδια του υπουργείου Υγείας για το αύριο των Μεταμοσχεύσεων.

Σημαντικότερα συμπεράσματα για τις μεταμοσχεύσεις πνευμόνων

Στο webinar, δεν έγινε ειδική αναφορά για τις μεταμοσχεύσεις πνευμόνων, παρά μόνο ότι υπήρξε ένα μόσχευμα κατά τη διάρκεια του covid-19 στη χώρα μας, το οποίο δόθηκε στη Γερμανία.  Η γενική μείωση κατά 85% των μεταμοσχευτικών πράξεων κατά την περίοδο του Covid-19 είναι προφανές ότι επηρεάζει και το ελληνικό μεταμοσχευτικό πρόγραμμα πνεύμονα.
Παρότι το πρόγραμμα έχει ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι, μέχρι και σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία μεταμόσχευση πνεύμονα. Η έναρξη της «πρώιμης πρόσβασης» στην επαναστατική θεραπεία «Trikafta» θα αποτελέσει τη μοναδική «σανίδα σωτηρίας» για τους ασθενείς μας με Κυστική Ίνωση, οι οποίοι βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση και είχαν ξεκινήσει να κάνουν προμεταμοσχευτικούς ελέγχους χωρίς να έχει πραγματοποιηθεί μεταμόσχευση πνεύμονα μέχρι σήμερα. Υπάρχουν όμως ασθενείς με Κυστική Ίνωση στην λίστα αναμονής, οι οποίοι δεν είναι επιλέξιμοι για το φάρμακο «Trikafta» και η επιβίωση τους εξαρτάται άμεσα από την επιτυχή εκκίνηση των μεταμοσχεύσεων πνεύμονα.
Η ενίσχυση των ΜΕΘ, μέσα από την αρνητική συγκυρία του κορονοϊού, μπορεί να αποτελέσει αφορμή για μετατροπή της πανδημίας σε ευκαιρία εγρήγορσης των προσπαθειών για αύξηση μεταμοσχεύσεων και δωρεάς οργάνων. Ο Σύλλογός μας θα συμβάλει με κάθε τρόπο στις πρωτοβουλίες του Ιδρύματος Ωνάση και της Πολιτείας, ώστε οι ασθενείς μας και ο κάθε πολίτης να έχουν δικαίωμα στην 2η ευκαιρία στην ζωή.

Τοποθετήσεις των ομιλητών

Ο κ. Κοντοζαμάνης αναφέρθηκε στην επιτυχή αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας στην Ελλάδα και στα γρήγορα αντανακλαστικά της κυβέρνησης με την εφαρμογή άμεσων μέτρων που διαφύλαξαν την προστασία των ασθενών, όπως η εφαρμογή της άυλης συνταγογράφησης. Παράλληλα επισήμανε ότι οι μεταμοσχεύσεις είναι σε προτεραιότητα της ατζέντας της κυβέρνησης με τις συνθήκες πλέον να είναι οι κατάλληλες για την επιτυχή ανάπτυξη του μεταμοσχευτικού προγράμματος στην χώρα μας.

Στη συνέχεια, ο Καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Σωτήρης Τσιόδρας, αναφέρθηκε στις ερευνητικές εξελίξεις στο πεδίο της ανακάλυψης του εμβολίου για τον ιό Sars-cov-2 και δήλωσε πως είναι πολύ πιθανό να έχει βρεθεί το εμβόλιο μέχρι τα τέλη του 2020, που ωστόσο δε θα μπορεί να καλύψει σε ποσότητα όλες τις χώρες του κόσμου. 

Στην ομιλία του με θέμα «Επιπτώσεις του COVID-19 στις μεταμοσχεύσεις πανευρωπαϊκά, ποιο είναι το μέλλον» o Καθηγητής χειρουργικής μεταμοσχεύσεων στο Imperial College London και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων, Βασίλης Παπαλόης, αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε «Επανεκκίνηση του μεταμοσχευτικού προγράμματος με Επανεκτίμηση της λίστας αναμονής των προς μεταμόσχευση ασθενών». Έκανε γνωστό πως οι μεταμοσχεύσεις ευρωπαϊκά μειώθηκαν κατά 50% και πως άμεση ανάγκη τώρα είναι η μετάβαση στη πραγματικότητα των «πράσινων» νοσοκομείων, τα οποία θα είναι απαλλαγμένα από κινδύνους πανδημίας, λοιμώξεων ή άλλων εκτάκτων αναγκών και καταστάσεων. Τέλος, μίλησε για την ανάγκη της ηθικής και βιοηθικής των μεταμοσχεύσεων, την αξιοποίηση της τηλεϊατρικής και τηλεκπαίδευσης που ήδη εφαρμόζεται με αφορμή τις νέες συνθήκες του κορονοϊού και τόνισε την σημασία της συμμετοχής των ασθενών στις αποφάσεις, καθώς αυτοί είναι οι τελικοί αποδέκτες των παροχών υγείας.

Ο Καθηγητής της πολιτικής της Υγείας και Διευθυντής του LSE Health - Εκπρόσωπος της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς για τον COVID-19, Ηλίας Μόσιαλος, συνέχισε με την εισήγηση του για την Πολιτική Υγείας στην αντιμετώπιση του COVID-19 και το Εθνικό Σχέδιο Μεταμοσχεύσεων. Ξεκίνησε την ομιλία του με την αναφορά του στις αγωνίες των ασθενών που ζει και ο ίδιος από κοντά και το πώς θα συμβάλουν οι επιστήμονες στην επίλυση των προβλημάτων και της ενημέρωσης ιδίως των μεταμοσχευμένων ασθενών σε αυτήν την περίοδο. Μίλησε για το θέμα της διαφάνειας και της συμβολής της στην αύξηση της αποτελεσματικότητας στον ευρύτερο σχεδιασμό του προγράμματος μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας. Αναφέρθηκε στα κέρδη της επένδυσης της χώρας μας στις μεταμοσχεύσεις αναφέροντας χαρακτηριστικά το παράδειγμα της αντιμετώπισης της νεφροπάθειας με μια αύξηση στο 300% των μεταμοσχεύσεων που είναι εφικτό ποσοστό, θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν 600 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Τα κέρδη φυσικά δεν θα παραμένουν μόνο σε οικονομικά οφέλη, αλλά κυρίως θα κερδίσουμε έτη και ποιότητα ζωής των ασθενών αλλά και σε παραγωγικότητα. Στο τέλος τόνισε πως το δημόσιο σύστημα υγείας είναι αυτό που θα πρέπει να ενισχυθεί από την Πολιτεία, μία ανάγκη η οποία αναδείχθηκε εν μέσω της πανδημίας και πως θα πρέπει κυρίως να αποκτήσει ένα περισσότερο ασθενοκεντρικό χαρακτήρα και να κρατήσει το εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό στην Ελλάδα.

 Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η ομιλία του κ. Γεώργιου Παπαθεοδωρίδη, Προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ)- Καθηγητή Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Δ/ντή Πανεπιστημιακής Γαστρεντερολογικής Κλινικής και Δ/ντή Μονάδας Μεταμόσχευσης Ήπατος- ΓΝΑ «Λαϊκό», με θέμα “Οι επιπτώσεις του COVID-19 στο μεταμοσχευτικό τοπίο στην Ελλάδα και η πολιτική του ΕΟΜ”. Ο κ. Παπαθεοδωρίδης αναφέρθηκε συνοπτικά στη μεταμοσχευτική δραστηριότητα στη χώρα μας προ κορονοϊού, στις ανεπαρκείς μεταμοσχευτικές μονάδες και πολύ μικρό αριθμό δοτών συμπαγών οργάνων όπως επίσης και στις δυσκολίες και καθυστερήσεις που εμφανίστηκαν στη περίοδο της πανδημίας για το μεταμοσχευτικό πρόγραμμα. Χαρακτηριστικά ο κ. Παπαθεοδωρίδης ανέφερε πως η μεταμοσχευτική δραστηριότητα στην Ελλάδα σε σχέση με το 2019 μειώθηκε κατά 85% και εξέφρασε την άποψη για αναδιοργάνωση του προγράμματος στις νέες συνθήκες της πανδημίας του κορονοϊού.

 Στη συνέχεια, η κα Αναστασία Κοτανίδου, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Εντατικής θεραπείας ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας, η οποία μίλησε για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας μετά τον κορονοϊό και για το νέο τοπίο για τις μεταμοσχεύσεις. Αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μονάδες εντατικής θεραπείας, στις ανάγκες τους για επαρκή στελέχωσή τους, όπως οι 7 συντονιστές που θα προσφέρει το Ίδρυμα Ωνάση, οι ειδικοί νοσηλευτές, ενώ επίσης ανέφερε ότι η κάλυψή τους θα συμβάλλει θετικά στην αύξηση της  μεταμοσχευτικής δραστηριότητας στην Ελλάδα. 

Τέλος, η κα Σμαράγδη Μαρινάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεφρολογίας, αναφέρθηκε σε ιατρικά δεδομένα της νόσου COVID-19 και στο πώς επηρεάζει η πανδημία τον τομέα των μεταμοσχεύσεων, αλλά και τη ζωή των μεταμοσχευμένων ασθενών. Χαρακτηριστικά δήλωσε πως η συχνότητα της λοίμωξης σε μεταμοσχευμένους ασθενείς ήταν χαμηλότερη από αυτή του γενικού πληθυσμού, περί του 3% στην Ευρώπη, το οποίο εξηγείται μάλλον στις αυστηρές συστάσεις από τα μεταμοσχευτικά κέντρα και την εφαρμογή και τήρηση των μέτρων απομόνωσης από τους ασθενείς. Επίσης εξήγησε πως παρόλο που η θεραπευτική αγωγή των μεταμοσχευμένων ασθενών θα μπορούσε να αλλάξει, ο κίνδυνος για τη ζωή έναντι αυτού της απώλειας του μοσχεύματος πρέπει να συνεκτιμάται και να εξατομικεύεται. 

Στο webinar επίσης τέθηκε και το εξής ερώτημα προς το κοινό εάν θα πρέπει να εξετάζεται κάθε πιθανός δότης οργάνων για τον SARS-COV2, στην οποία το 97% ψήφισε ναι.