«Δεν καπνίζω...επιλέγω τη ΖΩΗ!!»
Αυτό ήταν το θέμα διαδικτυακής ημερίδας* που διοργάνωσε, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ο Σύλλογος Κ.Ε.Φ.Ι. Αθηνών, σε συνεργασία με την Πνευμονολογική Κλινική του Ογκολογικού Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και με τον οργανισμό «Γυναίκες στην Ογκολογία – W4O» την Παρασκευή 29 Μαΐου 2020, σχετικά με την Αντικαπνιστική Εκστρατεία και τον Καρκίνο του Πνεύμονα.
Το 17% των ανηλίκων εξακολουθούν να καπνίζουν
Η αντικαπνιστική εκστρατεία του Συλλόγου Κ.Ε.Φ.Ι. πραγματοποιείται για 16η συνεχόμενη χρονιά και κάθε φορά τα στοιχεία και οι διαπιστώσεις των ειδικών παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Όπως παρατήρησε η Πρόεδρος του Κ.Ε.Φ.Ι., Ζωή Γραμματόγλου, παρά τη μείωση καπνίσματος, λόγω της πρόσφατης εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου, το 28% του ενήλικου πληθυσμού και 17% των ανηλίκων εξακολουθούν να καπνίζουν. Οι ασθένειες εξαιτίας του καπνίσματος προκαλούν τεράστιο κόστος για το δημόσιο σύστημα υγείας.
Επιβλαβείς και οι εναλλακτικοί τρόποι καπνίσματος
Η Πνευμονολόγος, Επιμελήτρια Β' ΕΣΥ Γ.Α.Ο.Ν.Α. «Άγιος Σάββας» και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασιλική Πέττα, έκανε λόγο για εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος, μεταξύ των οποίων το ηλεκτρονικό τσιγάρο και ο μασώμενος καπνός. Στα προϊόντα αυτά καταφεύγουν πολλοί καπνιστές προκειμένου να κόψουν το τσιγάρο, αλλά συνήθως δεν είναι αποτελεσματικά και επιπλέον είναι βλαβερά για την υγεία.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο καθώς και τα μη καιόμενα καπνικά προϊόντα, λόγω της απουσίας καύσης, περιέχουν λιγότερες τοξικές ουσίες από το κλασικό τσιγάρο, όμως υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι και αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο για φλεγμονές στις αεροφόρες οδούς και πνευμονία, ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου με τους ίδιους μηχανισμούς όπως και το κανονικό τσιγάρο. Ο ιδανικός τρόπος να κόψει κάποιος το κάπνισμα είναι τα κέντρα διακοπής καπνίσματος, όπου οι δύο στους τρεις καπνιστές καταφέρνουν να απαλλαγούν από την εξάρτηση.
Ο ρόλος της ανοσοθεραπείας και των στοχευμένων θεραπειών στον καρκίνο του πνεύμονα
Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε η Ογκολόγος, υπεύθυνη Παθολογικής Ογκολογίας της Ογκολογικής Μονάδας του Γενικού Νοσοκομείου Πατρών «Άγιος Ανδρέας», Αθηνά Χριστοπούλου, εξηγώντας ότι στην ανοσοθεραπεία, χρησιμοποιούνται τα Τ-λεμφοκύτταρα που έχουμε για την άμυνα εναντίον κάθε αντιγόνου ξένου προς τον οργανισμό, στα οποία όμως υπάρχει ένας μηχανισμός περιορισμού για να μην οδηγούμαστε σε θάνατο των κυττάρων. Η ανοσοθεραπεία σταματά αυτόν τον μηχανισμό περιορισμού, ώστε τα Τ-λεμφοκύτταρα να είναι σε θέση να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα. Σε προχωρημένους ασθενείς η ανοσοθεραπεία υπερείχε σημαντικά στον περιορισμό της νόσου και μάλιστα λειτούργησε σε βάθος χρόνου. Η ανοσοθεραπεία έχει τεράστια οφέλη αναφορικά με την ανταπόκριση και την επιβίωση. Ωστόσο, δεν καλύπτει όλους τους ασθενείς, αλλά ανταποκρίνονται σε αυτήν περίπου οι μισοί. Για να διαπιστωθεί αν θα ανταποκριθεί ένας οργανισμός στην ανοσοθεραπεία χρησιμοποιούνται τα τεστ βιοδεικτών. Από αυτά τα τεστ προκύπτει και ο καλύτερος συνδυασμός των θεραπειών εξατομικευμένα για τον κάθε ασθενή, λ.χ. ανοσοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Το κάπνισμα σκοτώνει περίπου 13.700 ανθρώπους κάθε μέρα!
Ο Πνευμονολόγος, Επιμελητής Α΄, υπεύθυνος λειτουργίας του Βρογχολογικού Εργαστηρίου και Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος του Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας, Εμμανουήλ Μάνος, αναφέρθηκε στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος και στις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος, καθώς το κάπνισμα σκοτώνει περίπου 13.700 ανθρώπους κάθε μέρα! Είναι τεράστιο λοιπόν, το τίμημα του καπνίσματος σε ανθρώπινες ζωές.
Επιπλέον είναι έξι φορές λιγότερο δαπανηρό για την πολιτεία να ενισχύσει τη δράση των ιατρείων διακοπής καπνίσματος για να προλάβει ασθένειες και θανάτους των καπνιστών, από το να δαπανήσει αντίστοιχα χρήματα για την θεραπεία των ασθενειών που συνδέονται με το κάπνισμα. Στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος υπάρχουν προτάσεις και για όσους δεν ενδιαφέρονται να κόψουν το κάπνισμα, ώστε να πειστούν με μια παρέμβαση 2-3 λεπτών, και για όσους θέλουν να το κόψουν, με συγκεκριμένες τεχνικές, φαρμακευτική αγωγή, επιβράβευση, επαναληπτικές επισκέψεις και εξέταση ενδεχομένου υποτροπής, χωρίς ποτέ να επικρίνεται ο ασθενής. Σχεδόν το 65-70% των ασθενών μετά την αγωγή στο ιατρείο διακοπής καπνίσματος κόβει το τσιγάρο και περίπου το 40% δεν έχει ξαναρχίσει το κάπνισμα ένα χρόνο μετά τη θεραπεία.
Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο είναι ο καρκίνος του πνεύμονα
Ο Πνευμονολόγος, Επιμελητής Α' του Πνευμονολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας», Αθανάσιος Ζέτος, αναφέρθηκε στις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος και τον καρκίνο του πνεύμονα. Ο κ. Ζέτος παρατήρησε ότι υπάρχει άρρηκτη σχέση μεταξύ του καπνού του τσιγάρου και του καρκίνου του πνεύμονα. Το κάπνισμα δημιουργεί γενετικές αλλαγές στον πνεύμονα που οδηγούν στην καρκινογένεση. Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο είναι ο καρκίνος του πνεύμονα. Το 2020 στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι θα έχουμε 7.500 θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα. Το κάπνισμα έχει ως όργανο-στόχο τον πνεύμονα αλλά ευθύνεται και για πολλά άλλα είδη καρκίνου, λ.χ. του στοματοφάρυγγα, αλλά και για είδη φαινομενικά άσχετα με το κάπνισμα, όπως με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Αυτοί οι καρκίνοι σε πολλές περιπτώσεις θα είχαν αποφευχθεί τελείως αν δεν υπήρχε έναρξη του καπνίσματος. Το παθητικό κάπνισμα εκθέτει τον οργανισμό σχεδόν στις ίδιες τοξικές ουσίες με εκείνες που λαμβάνει ο ενεργός καπνιστής. Η διακοπή του καπνίσματος συνδέεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες μετά από μια δεκαετία από τη διακοπή υπολογίζεται ότι ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα πέφτει περίπου κατά 50%.
Το κάπνισμα δυσκολεύει τη δράση της ακτινοθεραπείας
Για το ρόλο της ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του πνεύμονα μίλησε ο Ακτινοθεραπευτής - Ογκολόγος του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, Γεώργιος Πισσάκας, ο οποίος τόνισε ότι στα αρχικά στάδια του καρκίνου του πνεύμονα αρκεί μόνο το χειρουργείο, που είναι και η πιο ριζική λύση. Οι ασθενείς που δεν μπορούν να θεραπευτούν με χειρουργείο, σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να ωφεληθούν από τη στερεοτακτική ακτινοχειρουργική που λειτουργεί στοχευμένα στον όγκο. Σε πιο προχωρημένα στάδια, όταν η νόσος προχωρήσει και στους αδένες, μπορεί να εφαρμοστεί συνδυαστικά χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Επίσης, σε μεταστατικά στάδια η ακτινοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί και ανακουφιστικά, ενώ έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και πάρα πολύ μικρή τοξικότητα εφόσον λειτουργεί τόσο στοχευμένα. Το κάπνισμα δυσκολεύει τη δράση της ακτινοθεραπείας γιατί στερεί από τον ασθενή το πολύτιμο οξυγόνο, για αυτό ο ασθενής που υποβάλλεται σε ακτινοθεραπεία πρέπει να μην καπνίσει τουλάχιστον 2 ώρες πριν και 2 ώρες μετά από την ακτινοβολία. Επίσης, ο κ. Πισσάκας τόνισε ότι κάποιος που θέλει να κόψει το κάπνισμα πρέπει να το αποφασίσει σοβαρά, γιατί σε περίπτωση που σταματά και ξαναρχίζει το κάπνισμα ενόσω ο οργανισμός προσπαθεί να επουλώσει το επιθήλιο, οι βλάβες ενδέχεται να είναι μεγαλύτερες.
Το βλαβερό τριτογενές κάπνισμα
Αίσθηση προκάλεσε η παρατήρηση του κ. Μάνου στο πλαίσιο της ανάγκης ενημέρωσης των καπνιστών για τον υγιεινό τρόπο ζωής που δεν περιλαμβάνει ούτε ενεργητικό ούτε παθητικό κάπνισμα, ότι υπάρχει και τριτογενές κάπνισμα, όταν π.χ βγαίνει ο γονιός να καπνίσει στο μπαλκόνι και τα παραπροϊόντα της καύσης του τσιγάρου πέφτουν πάνω στα ρούχα του και στη συνέχεια μπαίνει στο σπίτι και αγκαλιάζει το παιδί του μεταφέροντάς του τα καρκινογόνα αυτά παραπροϊόντα του καπνού.
*Η Ημερίδα μεταδόθηκε μέσω της σελίδας του Συλλόγου στο Facebook και επιπλέον την Κυριακή 31 Μαΐου, που ήταν η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, από το κανάλι STAR Κεντρικής Ελλάδας, που ήταν χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης.
Το βίντεο της ομιλίας είναι διαθέσιμο εδώ.