Από την Τάνια Η.Μαντουβάλου

Δημοσιεύεται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως εντός των ημερών ο νόμος  που θα δίνει τη δυνατότητα να παραταθούν οι ώρες λειτουργίας στα ακτινοθεραπευτικά τμήματα των δημοσίων νοσοκομείων, πάγιο αίτημα της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ΕΕΑΟ) και του αντιπροέδρου της Γιώργου Πισσάκα, του ανθρώπου που έχει αγωνιστεί όσο λίγοι στην Ελλάδα για αυτό το τόσο ζωτικό θέμα. Είναι αμαρτία να χάνονται ζωές για μερικά εκατομμύρια ευρώ. Ο καρκίνος δεν περιμένει, έλεγε ο αείμνηστος καθηγητής Δ. Τριχόπουλος, μου επισημαίνει με νόημα στο ξεκίνημα της συζήτησης μας . Και όμως, στην Ελλάδα της κρίσης, πολύς κόσμος χάθηκε,  γιατί δεν έβρισκε ραντεβού για ακτινοθεραπεία, είχε δηλώσει ο Γιώργος Πισσάκας σε συνέντευξη του το Μάιο του 2016,  αναφέροντας ότι  περίπου 30.000 καρκινοπαθείς στην Ελλάδα χρειάζονται περί τις 700.000 συνεδρίες ετησίως και από αυτούς με κόπο καταφέρνουν να κάνουν ακτινοθεραπεία οι 25.000. Τι γίνεται όμως σήμερα; Που βρίσκονται οι αναμονές; Και πόσο φως στην αλήθεια πρόκειται να φέρει ο πολυαναμενόμενος νόμος; Τέσσερα χρόνια πίσω οι αναμονές έφταναν τους 3  μήνες. Σήμερα ακόμη και με τις δωρεές έχουν μειωθεί στους 2,5.  Με την ολοήμερη λειτουργία των  ακτινοθεραπευτικών τμημάτων, αναμένεται να μειωθούν  κατά ένα ακόμη μήνα, δηλαδή στον 1,5 που σημαίνει ο μισός χρόνος από το 2016, αλλά και πάλι θα υπάρχει καθυστέρηση 45 ημερών. Ωστόσο όπως τονίζει ο κ. Πισσάκας για να μηδενιστεί ο χρόνος αναμονής δεν φτάνει μόνο η ολοήμερη λειτουργία των ακτινοθεραπευτικών τμημάτων, αλλά και η προμήθεια περισσοτέρων μηχανημάτων.

Τα  μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας προσφέρουν περισσότερη και καλύτερη ζωή στον ασθενή

Ο νέος νόμος που θα καθορίζει τους όρους της ολοήμερης λειτουργίας  των ακτινοθεραπευτικών τμημάτων, είναι το δεύτερο σοβαρό βήμα για το μεγάλο όραμα της ακτινοθεραπείας στην Ελλάδα. Στόχος μας είναι  να μπορεί κάθε ασθενής να κάνει την ακτινοθεραπεία του σε μηχανήματα εξαιρετικής τεχνολογίας και στον σωστό χρόνο χωρίς καθυστερήσεις, λέει ο κ. Πισσάκας διευκρινίζοντας ότι το πρώτο βήμα έγινε όταν χάρη στα ΕΣΠΑ και τις δωρεές της τελευταίας 5ετίας (με κυρίαρχη την δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος). «Ο  δημόσιος τομέας βρέθηκε με τα 2/3 του εξοπλισμού του να είναι τελευταίας τεχνολογίας, με συνέπεια την πιο ποιοτική ακτινοθεραπεία που μεταφράζεται σε περισσότερη και καλύτερη ζωή για τον ασθενή. Περισσότερη γιατί μπορεί να δοθεί μεγαλύτερη δόση θεραπείας και καλύτερη γιατί οι παρενέργειες της έχουν μειωθεί χάρη στην δυνατότητα μεγαλύτερου ελέγχου της ακρίβειας, και μεγαλύτερου περιορισμού της δόσης στα γειτονικά του όγκου όργανα».

Περίπου 6 στους 10 ογκολογικούς  ασθενείς  χρειάζονται  ακτινοθεραπεία

Το μεγάλο ζητούμενο πάντα σε αυτές τις θεραπείες είναι η  δυνατότητα να γίνονται  την σωστή χρονική στιγμή, που σύμφωνα με τον διακεκριμένο ακτινοθεραπευτή  είναι διαφορετική για κάθε περίπτωση. «Περίπου το 60% των ασθενών με καρκίνο θα χρειαστεί να κάνει ακτινοθεραπεία σε κάποια φάση της πορείας της νόσου. Συνολικά βάσει των διεθνών δεδομένων περίπου 28 με 32 χιλιάδες ασθενείς κάθε χρόνο έχουν ανάγκη να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία στην πατρίδα μας. Άλλες φορές έχουμε περιθώριο και μηνών, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που η θεραπεία πρέπει να αρχίσει αμέσως. Και εδώ είναι το μεγάλο πρόβλημα».

Η  ολοήμερη λειτουργία σημαίνει μηδενική οικονομική συμμετοχή του ασθενούς

Η  ολοήμερη λειτουργία των ακτινοθεραπευτικών τμημάτων σημαίνει μηδενική οικονομική συμμετοχή του ασθενούς, ξεκαθαρίζει ο Γ. Πισσάκας. Όπως εξηγεί είναι ακριβώς οι ίδιες συνθήκες με την πρωινή λειτουργία, απλώς το νοσοκομείο αποζημιώνει την υπερωριακή εργασία του προσωπικού. «Μέχρι τώρα ο νόμος που υπήρχε ήταν καθαρά ιατροκεντρικός. Καθόριζε τους όρους για τους γιατρούς, και για το υπόλοιπο προσωπικό άφηνε κάθε διοίκηση να αποφασίσει  αν και εφόσον ήθελε. Η ακτινοθεραπεία για την εφαρμογή της χρειάζεται την άριστη συνεργασία γιατρού, φυσικού ιατρικής, τεχνολόγου, νοσηλευτικού προσωπικού. Αν όλοι δεν λειτουργούν σε απόλυτη αρμονία, δεν μπορείς να επιτύχεις το άριστο αποτέλεσμα. Έτσι λοιπόν ο νέος νόμος καθορίζει τους όρους ξεκάθαρα για κάθε κατηγορία».

Είκοσι ακόμη μηχανήματα για να καλυφθεί ο πληθυσμός της Ελλάδας

Πέραν όμως από το κρίσιμο ζήτημα των ωρών λειτουργίας των μηχανημάτων, που φαίνεται ότι με το νέο νόμο  διευθετείται , σημαντικός είναι και ο αριθμός των ίδιων των μηχανημάτων. «Συνολικά ο αριθμός των μηχανημάτων σε όλη την Ελλάδα είναι 50. Από αυτά τα 32 είναι στον δημόσιο τομέα και τα 18 στον ιδιωτικό. Βέβαια υπάρχει μια υστέρηση 20 τουλάχιστον μηχανημάτων για να καλυφθεί ο πληθυσμός της Ελλάδας». Και αυτός είναι ο λόγος των μεγάλων αναμονών, τονίζει ο κ. Πισσάκας εξηγώντας ότι ήδη στο υπουργείο έχει κατατεθεί συγκεκριμένη πρόταση και προμελέτες  και για την αντικατάσταση των λίγων πλέον παλαιών μηχανημάτων, αλλά και για την δημιουργία νέων ακτινοθεραπευτικών κέντρων στην περιφέρεια, που θα αποσυμπιέσουν λίγο την Αθήνα, αφού αυτή  στιγμή και χάρη στο οδικό δίκτυο πάρα πολύς κόσμος καταφεύγει στην πρωτεύουσα. «Στόχος είναι οι ασθενείς να μπορούν να βρουν ακτινοθεραπευτικό τμήμα σε απόσταση έως 100 χιλιομέτρων από τον τόπο κατοικίας τους -ιδανικά θα θέλαμε σε χρονική απόσταση μίας ώρας- Με βάση αυτή την σκέψη  προτάθηκε στο υπουργείο η δημιουργία 5 νέων κέντρων σε Λαμία, Τρίπολη, Κρήτη, ένα κέντρο μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Θεσσαλονίκης,  και στην Ρόδο (με δημιουργία ενός μεγάλου ξενώνα φιλοξενίας για τους ασθενείς που θα έρχονται από τα άλλα νησιά). Όσον αφορά την επιβάρυνση στο  σύστημα υγείας από την ολοήμερη λειτουργία των ακτινοθεραπευτικών τμημάτων, υπολογίζεται ότι θα αγγίξει τις 250-300.000 ευρώ όταν ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες προσλήψεις, λέει ο γνωστός ακτινοθεραπευτής, επισημαίνοντας παράλληλα ότι το ποσό αυτό είναι πολύ μικρότερο από αυτό που θα πρέπει να καταβάλλει το δημόσιο, αν οι αντίστοιχοι ασθενείς απευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα. Ο Γιώργος Πισσάκας κλείνει τη συζήτηση μας με μία έκκληση στην πολιτική ηγεσία: «Σώστε την τραυματισμένη τιμή του κράτους στην ψυχή όλων αυτών που ταλαιπωρούνται αναζητώντας μία θέση για ακτινοθεραπεία. Μην τους αφήνετε άλλο να νοιώθουν ότι είναι ολομόναχοι σε αυτό τον αγώνα».

*Ο Γ. Πισσάκας είναι Συντονιστής Διευθυντής του Ακτινοθεραπευτικού - Ογκολογικού τμήματος Γ.Ν.Α. «Αλεξάνδρα»