Από τον Γιώργο Σακκά

Την αυξητική -ακόμη και εκθετική αύξηση- της πορείας της επιδημίας κορωνοϊού στη χώρα μας, διαπιστώνουν οι επιστήμονες υγείας, σύμφωνα με τη μεγάλη έρευνα του Webrating Health σε επαγγελματίες υγείας -Ιατρούς και Φαρμακοποιούς- για τις επιπτώσεις της πανδημίας, την έως τώρα αντιμετώπιση της και την μελλοντική εξέλιξη. Η έρευνα εκπονήθηκε από ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών με επικεφαλής τον κ. Γιάννη Υφαντόπουλο, Καθηγητή Οικονομικών της Υγείας, Κοινωνικής Πολιτικής και Διοίκησης ΕΚΠΑ και παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του διαδικτυακού συνεδρίου Evidence Based Healthcare Online Conference: "The Covid-19 Case".  

Σύμφωνα με τον κύριο Υφαντόπουλο τόσο οι γιατροί όσο και οι φαρμακοποιοί σημείωσαν ότι βρισκόμαστε ήδη μέσα στο δεύτερο κύμα της επιδημίας κορωνοϊού.

Ειδικότερα στην ερώτηση ποιες προβλέπετε να είναι οι επιδημιολογικές τάσεις του κορωνοϊού στη χώρα, σε ένα ποσοστό που ξεπερνά το 50% οι γιατροί θεωρούν ότι θα σημειωθεί αύξηση ακόμη και εκθετική, ενώ από την πλευρά τους οι φαρμακοποιοί σε αναλογία περίπου ένας στους τρεις υποστηρίζει επίσης ότι θα υπάρχει αύξηση ενώ λίγο χαμηλότερα από το 10% είναι εκείνοι που υποστηρίζουν εκθετική αύξηση.

Ως αναφορά στις συνέπειες της επιδημίας, στον κοινωνικό στιγματισμό, ο κύριος Υφαντόπουλος σημειώνει ότι ευτυχώς η Ελλάδα είναι μία χώρα όπου δεν υπήρχε μια τέτοια επίπτωση, όπως μπορεί να συνέβη σε άλλες χώρες

Αξιολογήσεις

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το μέρος της έρευνας όπου οι επαγγελματίες υγείας κλήθηκαν να βαθμολογήσουν από το μηδέν μέχρι το 10 -όπου το μηδέν σημαίνει πάρα πολύ κακό και το 10 άριστα-, το κατά πόσο ανταποκρίθηκαν το σύστημα υγείας, Ο ΕΟΔΥ, το ΕΚΑΒ, οι κοινότητα των επιστημόνων, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, οι Πολιτικοί και η ΕΕ στις προκλήσεις που επέφερε ο κορωνοϊός.

Ειδικότερα οι γιατροί αναφέρουν ότι το ΕΣΥ ανταποκρίθηκε πάρα πολύ καλά με τους μισούς και πλέον να βαθμολογούν με πάνω από 7, δείχνοντας αρκετή ικανοποίηση. Μάλιστα ο κύριος Υφαντόπουλος ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι το νοσοκομείο Ευαγγελισμός κατάφερε μέσα σε ένα απόγευμα να μετατραπεί σε νοσοκομείο covid.

Από την πλευρά τους οι φαρμακοποιοί φαίνονται κάπως πιο μετριοπαθείς στις αξιολογήσεις τους. Αλλά και πάλι και εκείνοι σε ένα σημαντικό ποσοστό σημειώνουν ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας κατάφερε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της πανδημίας του κορονοϊού

Σχετικά με την αξιολόγηση του ΕΟΔΥ και εδώ πάλι φαίνεται ότι οι γιατροί στην πλειονότητά τους δίνουν βαθμολογίες ακόμη και άριστα στον οργανισμό, ενώ οι φαρμακοποιοί δίνουν ένα λίαν καλώς με την έννοια ότι ναι, τα πήγε καλά αλλά θα μπορούσε ίσως να τα έχει πάει και καλύτερα.

Επίσης όσον αφορά στο ΕΚΑΒ διαπιστώνετε ότι τόσο οι φαρμακοποιοί όσο και γιατροί δίνουν έως και άριστα  στην λειτουργία του.

Το «άριστα» στους επιστήμονες

Σύμφωνα με τον κ. Υφαντόπουλο η έρευνα διαπιστώνει πως την καλύτερη αξιολόγηση από τους γιατρούς και τους φαρμακοποιούς έλαβαν οι επιστήμονες οι οποίοι ενεπλάκησαν με τη διαχείριση της επιδημίας. Για το λόγο αυτό έλαβα και βαθμολογίες κοντά στο άριστα. Σύμφωνα με τον καθηγητή η αξιολόγηση αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι σε σημαντικό βαθμό οι επιστήμονες έχουν αναλάβει αυξημένη ευθύνη στην προσπάθεια του ελέγχου της πορείας της επιδημίας. 

Να αναφέρουμε ακόμη ότι στο πλαίσιο της συγκεκριμένης τοποθέτησης, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η κατανόηση από τους πολίτες για τη χρήση της μάσκας όπου ο περισσότερος κόσμος εκτίμησε την άποψη των επιστημόνων σ' αυτό το πεδίο. Βέβαια ο κ. Υφαντόπουλος σχολιάζοντας την πρόσφατη συμπεριφορά του προέδρου τον ΗΠΑ και τη διάθεση απαξίωσης της σημασίας της μάσκας, χαρακτήρισε ότι σε πολλές περιπτώσεις η χρήση μάσκας έχει αναχθεί σε ζήτημα Πολιτικής και όχι Δημόσιας Υγείας. 

Η «πολιτική» διαχείριση της πανδημίας

Εκεί που διαπιστώνεται βέβαια η μεγαλύτερη διασπορά ως αναφορά στην βαθμολογία της αξιολόγησης είναι οι πολιτικοί, όπου με βάση τους σχετικούς πίνακες φαίνεται ότι ειδικά από τους γιατρούς αξιολογούνται με μέτρια ως καλή διαχείριση στο θέμα της πανδημίας.

Εντονότερη είναι η διαφορετική άποψη που έχουν τα μέλη της κοινότητας των φαρμακοποιών μεταξύ τους, όπου υπάρχει ένα μεγάλο εύρος αξιολογήσεων με βάση τις βαθμολογίες που έδωσαν. Δηλαδή οι γιατροί όπως ανέφερε ο κ. Υφαντόπουλος δίνουν περίπου ένα 6 (ότι τα πήγα κάπως καλά), ενώ από την πλευρά τους οι  φαρμακοποιοί κατά μέσο όρο φαίνεται να έδωσαν ένα 5, το οποίο σημαίνει ότι ίσα ίσα κατάφεραν να «περάσουν τη βάση».

Οι αντιδράσεις του ΠΟΥ

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η αξιολόγηση από γιατρούς και φαρμακοποιούς της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, όπου σύμφωνα με τον κ. Υφαντόπουλο διαπιστώνεται ότι αξιολογούν αρνητικά το γεγονός ότι η οργάνωση δεν χαρακτήρισε αρκετά νωρίς την επιδημία κορωνοϊού ως πανδημία.

Ειδικότερα οι γιατροί δίνουν κατά μέσο όρο μία βαθμολογία γύρω στο 5, δηλαδή τη βάση, γεγονός το δείχνει ότι κατά την άποψή τους ο ΠΟΥ θα μπορούσε να τα έχει πάει πολύ καλύτερα και θα έπρεπε ως διεθνής οργανισμός να συμπεριφέρεται διαφορετικά. Οι δε φαρμακοποιοί από την πλευρά τους δίνουν λίγο καλύτερο βαθμό αλλά και πάλι είναι συγκεντρωμένες οι αξιολογήσεις  κοντά στο 5.

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Τέλος όσον αφορά την το ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και γενικότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου βασικοί παράμετροι είναι οι κινήσεις σχετικά με το τα εμβόλια αλλά και το ταμείο ανάκαμψης.

Στην έρευνα κυρίως αξιολογήθηκε η σχέση της οικονομίας με τα συστήματα υγείας. Με βάση τα ευρήματα διαπιστώνετε ότι οι γιατροί σημειώνουν ότι υπήρξε μια μέτρια ανταπόκριση στις προκλήσεις με τη βαθμολογία να κινείται μεταξύ του 5 και του 7 δηλαδή κατά μέσο όρο γύρω στο 6-6,5.  Από την πλευρά τους οι φαρμακοποιοί κινούνται χαμηλότερα γύρω στο 5 με 6, βαθμός που μεταφράζεται στο ότι περίμεναν πολύ περισσότερα από την ΕΕ. Γενικά τόσο οι γιατροί στην μεγάλη πλειοψηφία τους όσο και οι φαρμακοποιοί σημειώνουν ότι είναι πάρα πολύ σημαντική και θα βοηθούσε ιδιαίτερα μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στην αντιμετώπιση του κορονοϊού.

Επιχειρώντας μια συνολική αξιολόγηση των ιατρών για τις υπηρεσίες που διαχειρίστηκαν την επιδημία διαπιστώνετε ότι στην πρώτη θέση με βαθμολογία κατά μέσο όρο 8,2 έρχονται οι επιστήμονες, ακολουθεί με βαθμολογία 7,5 το ΕΚΑΒ, μετά με 7 το ΕΣΥ και 6,5 ο ΕΟΔΥ. Με μεγάλη διαφορά από τους επιστήμονες αποτυπώνεται στην έρευνα  η βαθμολογία των πολιτικών οι οποίοι παίρνουν 6 και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό πολιτικό μήνυμα σύμφωνα με τον καθηγητή, ενώ σχετικά χαμηλότερα είναι η ΠΟΥ με 5,8 και η Ευρωπαϊκή Ένωση με 5,5 η οποία βρίσκεται και στη χειρότερη θέση.

Οι φαρμακοποιοί επίσης έχουν ανάλογη τοποθέτηση, βαθμολογώντας με 7,8 τους επιστήμονες, 7,2 το ΕΚΑΒ, 6,4 το ΕΣΥ και τον ΕΟΔΥ, με 5,9 η ΠΟΥ, 5,1 η ΕΕ και  5,5 οι πολιτικοί, 

Οικονομία

Ένα ακόμη σημαντικό ερώτημα το οποίο περιλαμβάνεται στην έρευνα είναι το ποιες είναι κατά τη γνώμη των γιατρών και των φαρμακοποιών οι συνέπειες της επιδημίας στην οικονομία. Στο κλείσιμο της παρουσίασης της έρευνας ο κ. Υφαντόπουλος ανέφερε ότι γιατροί και φαρμακοποιοί αποκλείουν την επιστροφή της οικονομίας σε φάση ανάκαμψης, παρά τα όσο υποστηρίζονται ειδικά από την πολιτική ηγεσία. Τουλάχιστον στους επόμενους μήνες. Βέβαια δε λείπει και μια μικρή ελπίδα μήπως καταφέρουμε να κινηθούμε προς μια έστω σταθεροποίηση.

Επίσης όσον αφορά την επίπτωση της επιδημίας στην δική τους εργασία και δη το δικό τους εισόδημα, όπου σύμφωνα με τον καθηγητή υπήρξαν αναφορές ακόμη και για μείωση της τάξης του 40-50%, οι 8 στους 10 γιατρούς αναφέρουν ότι υπήρξαν πολύ σημαντικές και σημαντικές επιπτώσεις στο εισόδημα του. Περίπου ανάλογο διαπιστώνεται και το ποσοστό των φαρμακοποιών που δηλώνουν ότι είχανε σημαντικές οι πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο εισόδημα.

Τα ευρήματα αυτά μάλιστα, τόνισε ο κύριος Υφαντόπουλος δικαιολογούνται από τη σημαντική ανεργία στο χώρο των γιατρών αλλά και των φαρμακοποιών και απαντούν στο γιατί πάρα πολλοί Έλληνες γιατροί, πολύ καλά εκπαιδευμένοι, επιλέγουν να αναζητήσουν ευκαιρίες εργασίας στο εξωτερικό.

Επίσης τόσο οι γιατροί όσο και φαρμακοποιοί με βάση τα συμπεράσματα της έρευνας σημειώνουν ότι ο covid είχε πολύ μεγάλες συνέπειες στη φτωχοποίηση του πληθυσμού. Μάλιστα φαίνεται ότι ο 1 στους 4  γιατρούς υποστηρίζει ότι είχε σημαντικές επιπτώσεις ενώ μεγαλύτερο είναι το ποσοστό που φτάνει το 40% για το σύνολο εκείνων που αναφέρει ότι υπέστη πολύ σημαντικές επιπτώσεις. Τα παραπάνω ποσοστά δείχνουν την τάση φτωχοποίησης του ελληνικού πληθυσμού.

Περίπου ανάλογα είναι και τα ποσοστά όσον αφορά τους φαρμακοποιούς όπου οι 3 στους 10 σημειώνουν ότι αντιμετωπίζουν σημαντικές επιπτώσεις, ενώ πάνω από τους μισούς υποστηρίζουν πως αντιμετωπίζουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις

Όπως μάλιστα σημειώνει ο κύριος Υφαντόπουλος μία βασική εξήγηση που μπορεί να δοθεί είναι ότι πολλοί από τους επαγγελματίες έχασαν τις δουλειές τους καθώς πολλοί ήταν αυτοαπασχολούμενοι ή μερικής απασχόλησης και ξαφνικά λόγω covid έμειναν άνεργοι. Και βεβαίως αυτό έχει αντίκτυπο στα οικονομικά της οικογένειας τους, στη συνολική ανεργία και τη φτώχεια.