Υποκαταγραφή κρουσμάτων και αδυναμίες του ΕΣΥ οι πιθανές εξηγήσεις της αρνητικής επίδοσης

Από την Τάνια Η. Μαντουβαλου

«Η συγκριτικά εξαιρετική έκβαση της πανδημίας στην Ελλάδα, που ήταν και παραμένει διεθνώς μία από τις χώρες με τους λιγότερους νεκρούς από Covid-19 ανά κάτοικο, συνοδεύεται από δύο ιδιομορφίες: 1.Η θνητότητα από τον κορωνοϊό (ο λόγος δηλαδή θανάτων προς εργαστηριακά διαπιστωμένα κρούσματα) είναι ιδιαίτερα υψηλή (και φτάνει στο 3.5%) και  2. Το ποσοστό των θανάτων από Covid-19 μέχρι τα 64 έτη, είναι ιδιαίτερα υψηλό (και φτάνει το 15%)». Οι διαπιστώσεις ανήκουν στον διευθυντή Έρευνας στο Ολλανδικό Ινστιτούτο για τον καρκίνο, και καθηγητή Μακρομοριακών Δομών και Σχεδιασμού Φαρμάκων στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, Αναστάση Περράκη, ο οποίος δηλώνει στο DailyPharmaNews ότι οι εξηγήσεις που δίνει είναι δύο και προέκυψαν μετά από διάλογο με βιολόγους, γιατρούς, και στατιστιστικούς επιστήμονες: «Η πρώτη εξήγηση είναι κοινωνικού χαρακτήρα. Πιθανόν, στην Ελλάδα, τα κρούσματα σε αγροτικές και ακριτικές περιοχές δεν καταγράφονται σωστά, λόγω ελλείψεων στον συντονισμό περιφερειακών εργαστηρίων. Μεμονωμένες μαρτυρίες για ακριτικά κυρίως εργαστήρια συνηγορούν σε αυτή την θεωρία. Επίσης, σε εργατικές συνοικίες υπάρχει μεγάλη επιφύλαξη για τα τεστ, επειδή απλά και λογικά αν βγεις θετικός χάνεις το μεροκάματο. Το αποτέλεσμα αυτών των φαινομένων είναι η επιλεκτική υπό-καταγραφή κρουσμάτων. Όμως, τα χαμηλά ποσοστά των θετικών τεστ, δεν συμβαδίζουν με αυτή την ερμηνεία, εκτός αν θεωρήσουμε ότι υπάρχει μια «ταξική επιλογή» στα τεστ: οι ευκατάστατοι αστοί (που προσέχουν, εργάζονται από το σπίτι, κλτ) κάνουν τεστ, οι μη ευκατάστατοι εργάτες και αγρότες (που εκ των συνθηκών προσέχουν λιγότερο ειδικά στην εργασία τους) δεν κάνουν τεστ».

Είχαμε θανάτους που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί

Η δεύτερη εξήγηση όπως λέει ο κ. Περράκης είναι ιατρικού χαρακτήρα: «Το χαμηλό σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές γενικά επίπεδο του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αλλά και η υγειονομική κατάρρευση ειδικά της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης, είναι πιθανόν να οδήγησαν σε χαμηλής ποιότητας νοσηλεία για πολλούς, και να είχαμε θανάτους που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί. Επίσης η απουσία σαφών εθνικών πρωτοκόλλων για τον χρόνο επιλογής της διασωλήνωσης (ίσως πολύ γρήγορη και αναίτια σε κάποιες περιπτώσεις, ίσως καθυστερημένη σε άλλες) καθώς και κάποια φαρμακευτικά πρωτόκολλα ελληνικής ιδιαιτερότητας (π.χ. πιθανή υπερβολή στην χρήση κολχικίνης, χλωροκίνης, δεξαμεθαζόνης) σε κάποια νοσοκομεία, ίσως είχαν αρνητική επίδραση στην θνητότητα στην Ελλάδα και την οδηγούν σε αυτή την ιδιότυπη πρωτιά». 

Το 15% των θανάτων λόγω COVID-19  σε ηλικίες 40- 64

«Η θνητότητα από τον κορωνοϊό σε Σουηδία, ΗΠΑ, Ολλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία, είναι κάτω του 2%, στην Γαλλία 2.5%, ενώ στην Γερμανία, Βέλγιο, και Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.) κάτω του 3%. Η Ιταλία μας πλησιάζει, στο 3.4% αλλά άρχισε από το δυσθεώρητο 14%, που κατάφερε να το κατεβάσει! Η Ελλάδα, ενώ άρχισε το δεύτερο κύμα με συνολική θνητότητα λόγω Covid-19 από το 4%, το οποίο κατέβασε στο 1.5%,% και το ανέβασε ξανά μετά τον Οκτώβριο ανέβηκε στο 3.5% - ενώ όλες οι άλλες χώρες μείωσαν την θνητότητα σε αυτό το διάστημα», αναφέρει ο κ. Περράκης παραθέτοντας τα συγκριτικά στοιχεία με άλλες χώρες. «Επίσης, το ποσοστό των θανάτων από Covid-19 μέχρι τα 64 έτη, είναι ιδιαίτερα υψηλό, στη χώρα μας και φτάνει το 15% του συνόλου των θανάτων από Covid-19. Σε Ολλανδία, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Πορτογαλία, Ελβετία οι θάνατοι σε ηλικίες 40-64 είναι μόλις το 4-6% του συνόλου, ενώ σε Ιταλία και Ισπανία 7.5%. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι στο 10% ενώ οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα που ξεπερνά την Ελλάδα με το δυσθεώρητο 19%! Δηλαδή σε Ελλάδα, Η.Β και ΗΠΑ έχουμε μια ασύμμετρη σχετική απώλεια σε προσδοκώμενα χρόνια ζωής, λόγω των πολλών θανάτων σε μικρές σχετικά ηλικίες».

 Παχυσαρκία και έλλειψη άσκησης συσχετίζονται με την υπερβολική θνητότητα σε μικρότερες ηλικίες

Η «εύκολη» εξήγηση για την υψηλή θνητότητα, πως στην Ελλάδα δεν γίνονται αρκετά τεστ, μάλλον δεν στέκει, τονίζει ο Διευθυντής Έρευνας του Ολλανδικού Ινστιτούτου. Κι αυτό γιατί όπως επισημαίνει η Ελλάδα κάνει περισσότερα τεστ από όλες τις παραπάνω χώρες, εκτός από το Η.Β. (που κάνει διπλάσια τεστ σε σχέση με όλους τους άλλους) και την Γαλλία και Ιταλία που την περνούν μόνο οριακά, ενώ κάνει σχεδόν τα διπλάσια τεστ σχέση με την Ολλανδία ή την Γερμανία. Συγχρόνως η Ελλάδα, λέει, έχει το μικρότερο συνολικό ποσοστό θετικών τεστ (2.9%), σε σχέση με όλες τις χώρες που αναφέρθηκαν πλην Η.Β. (2.3%). «Επίσης θεωρώ ότι η υπερβολική θνητότητα στις μικρότερες ηλικίες (κάτω των 64) είναι συνάρτηση της παχυσαρκίας και της έλλειψης ήπιας μαζικής άθλησης. Σε Ελλάδα, Η.Β. και ΗΠΑ το ποσοστό των υπέρβαρων είναι περίπου 70% του πληθυσμού, ενώ οι παχύσαρκοι είναι 36% στις ΗΠΑ, 28% στο Η.Β. και 27% στην Ελλάδα - τα μεγαλύτερα ποσοστά από όλες τις υπόλοιπες χώρες». Δεν μπορεί επίσης να διαφύγει της προσοχής μας, καταλήγει ο κ. Περράκης, «πως τουλάχιστον στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα, η δημόσια πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας έχει έντονα ταξικό χαρακτήρα και εξαρτάται έντονα από το εισόδημα των πολιτών, ενώ το περίφημο NHS του Η.Β έχει πολλά και γνωστά προβλήματα. Η Ελλάδα, έχει την επιλογή είτε να επαναπαυθεί στην επιτυχία των λίγων σχετικά νεκρών σε σχέση με άλλες χώρες, που οφείλεται στην ουσιαστική απουσία νεκρών στο πρώτο κύμα μια και στο δεύτερο κύμα τα πήγε μάλλον μέτρια, είτε να μάθει από αυτές τις ιδιομορφίες και να βελτιώσει τις πολιτικές της προτεραιότητες και επιλογές στο θέμα της υγείας».