Tο sms είναι μέτρο στο όριο του γελοίου. Οι πολίτες πρέπει να θεωρούνται  σύμμαχοι του κράτους όχι δυνάμει παραβάτες

 
Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου

 
Ο χρόνος ζωής του κορωνοϊού στα σκουπίδια είναι ελάχιστος και είναι εντελώς απίθανο τα self test να γίνουν σοβαρή εστία μετάδοσης,  αν η απόρριψη τους γίνει μέσα σε πλαστική σακούλα, δηλώνει σε συνέντευξη του  στο DailyPharmaNews ο  διευθυντής Έρευνας στο Ολλανδικό Ινστιτούτο για τον καρκίνο, και καθηγητής Μακρομοριακών Δομών και Σχεδιασμού Φαρμάκων στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, Αναστάσης Περράκης.  Και τους μισούς μόνον «πραγματικούς» φορείς να «πιάνουν», θα είναι τεράστια συμβολή στην επιτήρηση, με την προϋπόθεση φυσικά οι πολίτες με θετικό τεστ να συμπεριφέρονται υπεύθυνα και να αυτοπεριορίζονται, δηλώνει εμφατικά ο διακεκριμένος βιολόγος. Παράλληλα  χαρακτηρίζει λάθος την επαλήθευση του θετικού self test με μοριακό, ενώ για το sms αναφέρει ότι είναι μέτρο στα όρια του γελοίου, που δεν έχει εφαρμοστεί σχεδόν σε καμία άλλη χώρα του κόσμου, και σίγουρα για όχι τόσο μεγάλο διάστημα. «Οι πολίτες πρέπει να θεωρούνται σύμμαχοι του κράτους και όχι ανεύθυνοι εν δυνάμει παραβάτες».

 
Πόσο εύκολο είναι για το μέσο Έλληνα (που με δυσκολία κάνει προληπτικές εξετάσεις) να κάνει καταρχήν το self test και κατά δεύτερον να το κάνει σωστά;

Τα τεστ που επιλέχθηκαν για διάθεση στους πολίτες, απευθύνονται πραγματικά στον μέσο πολίτη. Η λήψη του δείγματος είναι απλούστατη, και το διάβασμα του αποτελέσματος εξίσου απλό. Είναι πραγματικά πολύ εύκολο να γίνουν σωστά και σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους.

Υπάρχει μία συζήτηση τις τελευταίες ημέρες για το αν είναι ασφαλής η απόρριψη του υλικού, καθώς κάποιες επιστημονικές φωνές λένε ότι υπάρχει κίνδυνος για  περαιτέρω διασπορά του ιού  μέσω των οικιακών απορριμμάτων.  Έχουν αναφέρει ότι  πρόκειται για μολυσματικά απόβλητα που, σύμφωνα με τη νομοθεσία, πρέπει να αποτεφρώνονται από πιστοποιημένο φορέα, όπως προβλέπεται από την ειδική νομοθεσία για την προστασία της δημόσιας υγείας. Ισχύει κάτι τέτοιο; Τι πρέπει να προσέχουμε;

Αν η απόρριψη γίνει μέσα στην πλαστική σακούλα απορριμμάτων, και με δεδομένο το γεγονός πως τα τεστ στο σπίτι θα γίνονται σχεδόν αποκλειστικά για λόγους επαγρύπνησης από ασυμπτωματικούς πολίτες που κατά 99% δεν είναι φορείς, είναι εντελώς απίθανο να γίνουν σοβαρή εστία μετάδοσης. Μην ξεχνάτε ότι ακριβώς το ίδιο πρόβλημα ισχύει και για ένα χαρτομάντιλο που θα χρησιμοποιήσει και μετά θα πετάξει στα σκουπίδια ένας πολίτης, αλλά δεν έχουμε κάνει θέμα … αποτέφρωσης χαρτομάντιλων από πιστοποιημένο φορέα. Με το τεστ είναι πολύ απλό να υπάρξει και η σύσταση, ειδικά αν είναι θετικό, να το πλύνουμε με νερό και σαπούνι πριν το πετάξουμε - αν και προσωπικά το βρίσκω υπερβολή. Ο χρόνος ζωής του ιού στα σκουπίδια είναι ελάχιστος.

Πόσο αξιόπιστα κατά τη γνώμη σας θα γίνεται η ιχνηλάτηση σε περίπτωση θετικού self test;

Εφόσον το self test δηλωθεί ως θετικό, ακολουθεί μοριακό τεστ για επιβεβαίωση. Άρα δεν αλλάζει κάτι στην ιχνηλάτηση, που μπορεί να γίνεται με τις ίδιες έως πρότινος ακριβώς διαδικασίες. Η  ιχνηλάτηση άλλωστε ελάχιστα φαίνεται να βοηθάει σε συνθήκες έξαρσης της πανδημίας, όπως σήμερα. Αλλά και χωρίς μοριακό τεστ, η ιχνηλάτηση και πάλι μπορεί να γίνει, οι στενές επαφές του φορέα μπορούν να κάνουν και αυτοί ένα self test.


Η αποτελεσματικότητα των self test γνωρίζουμε ότι φτάνει το 95%. Μέγα ζητούμενο στην ιχνηλάτηση είναι οι ασυμπωματικοί. Και αυτούς τους πιάνει σε ανάλογα ποσοστά;

Αρκετές μελέτες, όπως και οι επίσημες προδιαγραφές πολλών self test, δείχνουν αποτελεσματικότητα που πράγματι πλησιάζει το 95%. Η ευαισθησία και η ειδικότητα των τεστ στο πεδίο όμως, δηλαδή από ασυμπτωματικούς χρήστες, δεν είναι υποχρεωτικά η ίδια. Για παράδειγμα, μια μελέτη πεδίου, του «Statens Serum Institut» που υπάγεται στο υπουργείο υγείας της Δανίας, έδειξε ότι τα self test πιάνουν λίγο παραπάνω από τα μισά κρούσματα σε σχέση με τα μοριακά (σε σύνολο 4.069 θετικών μοριακών τεστ τύπου PCR, τα self test «έπιασαν» μόλις 2.159, 54%). Αυτό δεν είναι κακό φυσικά: αυτή την στιγμή γίνονται στην Ελλάδα περίπου 250 χιλιάδες τεστ την εβδομάδα, σε συμπτωματικούς πολίτες, και περίπου 15.000 είναι θετικά. Αν με τα self test έχουμε έστω και ένα εκατομμύριο τεστ την εβδομάδα, έχουμε πενταπλασιασμό των ελέγχων! Στους ασυμπτωματικούς αυτούς πολίτες, το ποσοστό των «πραγματικά» θετικών θα είναι φυσικά πολύ μικρότερο, ας πούμε 0.1%, δηλαδή θα υπάρχουν 1,000 φορείς. Αυτοί οι πολίτες κανονικά δεν θα έκαναν τεστ και θα κυκλοφορούσαν κανονικά, διασπείροντας τον ιό. Αν βρούμε και τους μισούς μόνον, πεντακόσιους, είναι 500 φορείς που διαφορετικά θα κυκλοφορούσαν ξέγνοιαστοι, επιβαρύνοντας και την δικιά τους υγεία και των επαφών τους. Άρα, και τους μισούς μόνον «πραγματικούς» φορείς να «πιάνουν» τα τεστ, θα είναι τεράστια συμβολή στην επιτήρηση!  Με την προϋπόθεση φυσικά οι πολίτες με θετικό τεστ να συμπεριφέρονται υπεύθυνα και να αυτοπεριορίζονται.

Πως κρίνετε την επαλήθευση του θετικού self test με το μοριακό;

Τη βρίσκω λάθος. Ζητάς από έναν πολίτη που είναι κατά 90% πράγματι θετικός να μετακινηθεί σε έναν χώρο που θα έρθει σε επαφή με υγιείς! Για ποιο λόγο; Πολύ πιο απλό είναι να του ζητηθεί να μείνει σπίτι του για πέντε ημέρες μετά το τέλος των συμπτωμάτων αν έχει συμπτώματα, ή αν δεν έχει συμπτώματα να κάνει ένα νέο self test  σε τρεις μέρες - στο σπίτι του- και αν είναι αρνητικό να περιμένει π.χ. άλλες δυο μέρες και να γυρίσει στις δραστηριότητες του. Γιατί να τον στείλεις για μοριακή επαλήθευση; Δεν το καταλαβαίνω, πέραν ίσως του θέματος της αναρρωτικής άδειας. Ας λυθεί με άλλον τρόπο αν το αμφισβητεί ο εργοδότης, υπάρχουν λύσεις.

Πιστεύετε ότι θα αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των κρουσμάτων με την έλευση των self test στη ζωή μας;

Αμφιβάλλω αν θα υπάρξει δραματική αύξηση των κρουσμάτων, αλλά δεν έχει και μεγάλη σημασία. Σημασία έχει να κρατηθούν υπό έλεγχο σε πρώτη φάση, και να μειωθούν άμεσα, τα περιστατικά που χρειάζονται νοσοκομειακή περίθαλψη. Ο σκοπός των self test είναι να γνωρίζει ο κάθε πολίτης με ήπια ή και καθόλου συμπτώματα πως είναι φορέας και να αυτοπεριορίζεται για λίγες ημέρες, ώστε να περιοριστεί η εξάπλωση και οι πραγματικά ασθενείς. Τα  self test θα βοηθήσουν σε αυτό. Αρκεί φυσικά να τα εξηγήσουμε όλα αυτά στους πολίτες, και να τους κάνει το κράτος σύμμαχους τους, και όχι να τους θεωρεί εν δυνάμει παραβάτες που να αστυνομεύει με sms - που πρέπει επιτέλους να το πούμε ότι είναι ένα μέτρο στα όρια του γελοίου, που δεν έχει εφαρμοστεί σχεδόν σε καμία άλλη χώρα του κόσμου, και σίγουρα για όχι τόσο μεγάλο διάστημα. Οι πολίτες πρέπει να θεωρούνται ως σύμμαχοι του κράτους και όχι ως ανεύθυνοι εν δυνάμει παραβάτες.