Έχοντας πρόσφατα παρακολουθήσει ένα ενδιαφέρον και διαφωτιστικό webinar για τη δύναμη της ενσυνειδητότητας (mindfulness) στη διαχείριση του πόνου, που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα σε συνεργασία με τον Αντιρευματικό Σύνδεσμο Κύπρου μέσω της σελίδας τους  στο Facebook, θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα για το θέμα, όπως το προσλαμβάνει ο ασθενής και την πρακτική αξία που έχει στην καθημερινότητά του και στην ανακούφιση του χρόνιου πόνου.

Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Το κεντρικό μήνυμα είναι ότι η ενσυνειδητότητα βοηθά το άτομο που πάσχει να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του, την επίγνωσή του, συνειδητά στο παρόν, με δεκτικότητα για ό,τι συμβαίνει, παραμερίζοντας σκέψεις για το πώς θα ήθελε να είναι το παρόν, με αποδοχή στη νέα πραγματικότητα και την προοπτική βελτίωσής της.

Όλοι μας νιώθουμε το σύμπτωμα και τον πόνο σαν εχθρό. Πολύ περισσότερο αυτό συμβαίνει όταν ο πόνος είναι χρόνιος. Η ενσυνειδητότητα και η αποδοχή της κατάστασης συμβάλλουν θετικά στο πώς βιώνει κάποιος το σύμπτωμα και στο πώς το διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά στην καθημερινότητά του, ελέγχοντας το άγχος, τις κρίσεις πανικού, την ψυχολογική και συναισθηματική πίεση αλλά και τις διαταραχές ύπνου κτλ.

Το DailyPharmaNews μίλησε με την Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α.), κυρία Αθανασία Παππά, για την πρακτική αξία της ενσυνειδητότητας (του mindfulness) για τον χρονίως πάσχοντα. Μέσα από όσα λεπτομερώς μας ανέφερε, κατανοήσαμε τους τρόπους που από τη θεωρία περνάμε στην πρακτική εφαρμογή αλλά και το πώς το άτομο που χρονίως πάσχει μπορεί με το mindfulness να επικεντρώνεται στη φροντίδα του εαυτού του και της υγείας του, χωρίς να αφήνει το άγχος να το καταβάλει.

Mindfulness, stress και υγεία

«Η εξάσκηση στο mindfulness έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικά αποτελέσματα σε ένα μεγάλο εύρος ψυχολογικών, σωματικών και άλλων συμπτωμάτων. Εκτενείς επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα εφαρμογών mindfulness στην αντιμετώπιση πολλών ψυχολογικών διαταραχών όπως για παράδειγμα άγχος, κατάθλιψη, διατροφικές διαταραχές και χρόνιος πόνος.

Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι επιδρά θετικά σε διάφορες διαστάσεις της σωματικής υγείας, όπως βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού, μείωση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων κορτιζόλης, βελτίωση της νοητικής λειτουργίας και της ψυχικής ευεξίας», εξηγεί η κα Παππά.

«Υπάρχει μια πολύπλοκη σχέση ανάμεσα στο στρες και στην υγεία. Ένα σημαντικό μέρος αυτής της σχέσης είναι ο τρόπος με τον οποίο οι ψυχοκοινωνικοί στρεσογόνοι παράγοντες μπορεί να μεταφραστούν σε σωματικές διεργασίες με πιθανές επιζήμιες συνέπειες για το σώμα! Τις συνέπειες του στρες μπορούμε να τις αντιληφθούμε παντού, στις ψυχικές συγκρούσεις, στη σωματική κούραση και ασθένεια, στις διαταραγμένες κοινωνικές σχέσεις, στη μικρή ικανοποίηση που λαμβάνει το άτομο από τη δουλειά του και στις οικονομικές απώλειες!».

Η σοβαρότητα του πόνου στην αρθρίτιδα

«Διάφορα γνωστικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά σχετίζονται με τη σοβαρότητα του πόνου στην αρθρίτιδα! Αυτά περιλαμβάνουν την αδυναμία και την κατάθλιψη, την κοινωνική υποστήριξη, τις γνωστικές διαστρεβλώσεις που ενισχύουν την τάση του ασθενούς προς την κατάθλιψη και τις στρατηγικές για την αντιμετώπιση του πόνου!
Και το στρες θεωρείται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην πορεία και τη θεραπεία της αρθρίτιδας!
Μέσω του mindfulness το άτομο επανεξετάζει τις πληροφορίες σχετικά με την ασθένειά του, ώστε η κατάσταση να μην φαίνεται τόσο αποθαρρυντική.
Μπορεί να χρησιμοποιούν μεθόδους απόσπασης της προσοχής ώστε να ανακουφιστούν από τον πόνο, μπορεί να σκέφτονται θετικά για τον εαυτό τους και να προσπαθούν να θυμούνται τον βαθμό ελέγχου που έχουν σχετικά με την κατάσταση και τον πόνο.

Οι χρόνιες ασθένειες επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι είτε ανίατες είτε προκαλούν μια παθολογική αλλαγή που περιορίζει την ικανότητα λειτουργίας του ατόμου. Οι χρόνιες ασθένειες πολλές φορές καταπονούν συναισθηματικά τους ασθενείς, επειδή συνειδητοποιούν ότι πρέπει να παίρνουν τα φάρμακά τους για μια ζωή και ότι η ζωή τους δεν θα είναι πια όπως ήταν. Οι μικρές ψηφίδες είναι ουσιαστικά αυτές που μετράνε: οι ενοχλήσεις που συμβαίνουν κάθε ημέρα καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, σαν ένα πετραδάκι που μας ενοχλεί στο παπούτσι μας. Οι ογκόλιθοι αποτελούν το μεγαλύτερο φορτίο αλλά οι ψηφίδες αποτελούν την τελευταία σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι!», λέει χαρακτηριστικά η κα Αθανασία Παππά και καταλήγει:

«Με το mindfulness αποκτούμε περισσότερη διαύγεια και επαφή με το παρόν, έχοντας καλύτερη επίγνωση των επιλογών που κάνουμε σε καθημερινή βάση, ώστε να ζούμε συνειδητά αντί στον “αυτόματο πιλότο” και να μπορούμε να φροντίσουμε καταρχήν εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας, μένοντας στο επίκεντρο της υγείας μας».