Ενδιαφέροντα συμπεράσματα από το 3ο Συμπόσιο Φαρμακοποιών που διοργάνωσαν ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος και το Ινστιτούτο δια βίου Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Ανάπτυξης Φαρμακοποιών

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Για έναν καταιγισμό πληροφοριών μέσω της τηλεόρασης ή του διαδικτύου για τη χρήση διαφόρων συμπληρωμάτων διατροφής που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην πρόληψη και θεραπευτική αντιμετώπιση της COVID-19» ο οποίος ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις οδήγησε σε λανθασμένη χρήση πολλών σκευασμάτων από τους πολίτες μίλησε ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολος Βαλτάς στο χαιρετισμό που απηύθυνε στους 1324 φαρμακοποιούς που συμμετείχαν στο 3^ο Συμπόσιο Φαρμακοποιών που διοργάνωσε ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) και το Ινστιτούτο Διά Βίου Εκπαίδευσης & Επαγγελματικής Ανάπτυξης Φαρμακοποιών (ΙΔΕΕΑΦ) με θέμα «Διαχείριση ανοσοποιητικού στην εποχή της COVID-19. Η συμβολή του φαρμακοποιού» την Κυριακή 21 Νοεμβρίου.

Με αφορμή δε και το γεγονός ότι διανύουμε την Παγκόσμια Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για την Ορθολογική Χρήση των Αντιβιοτικών έχει τη σημασία του ότι, όπως είπε ο κ. Βαλτάς, δόθηκε Ιδιαίτερο βάρος από τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο και στην εκστρατεία κατά της ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, καθώς η πιθανή ανάπτυξη δευτερογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος σε COVID-19 ασθενείς προκάλεσε την αύξηση της ζήτησης αυτής της κατηγορίας σκευασμάτων.

Το θέμα όμως είναι, συνέχισε, ότι ακριβώς αυτός ο καταιγισμός πληροφόρησης για τη χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής είχε ως αποτέλεσμα εκτός από τη λανθασμένη χρήση των συμπληρωμάτων και την «υπερσυνταγογράφηση και υπερκατανάλωση διαφόρων αντιβιοτικών που θεωρήθηκαν, χωρίς επαρκή δεδομένα, ως πανάκεια έναντι της COVID-19».

Ο κ. Βαλτάς τόνισε πως «μπορεί τα συμπληρώματα διατροφής να μη θεωρούνται φάρμακα που επιφέρουν ένα συγκεκριμένο θεραπευτικό αποτέλεσμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν δύνανται να καταστούν επιβλαβή για την υγεία. Μάλιστα, δεν είναι τυχαίο ότι για πολλές από τις ουσίες που εμπεριέχονται στα σκευάσματα συμπληρωμάτων διατροφής, ακόμη δεν έχουν πλήρως αποσαφηνιστεί οι δράσεις τους και οι ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσουν. Επομένως, συμπόσια σαν το σημερινό είναι απαραίτητα ώστε οι φαρμακοποιοί να έχουν μια ολοκληρωμένη γνώση, με επιστημονικά δεδομένα, που όμως θα μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν στην καθημερινότητά τους στο φαρμακείο».

Στο έργο του ΙΔΕΕΑΦ αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του κ. Σεραφείμ Ζήκας, επισημαίνοντας ότι «κορυφαία στιγμή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας αποτέλεσε η “πιστοποίηση διενέργειας εποχικού εμβολιασμού”, μια ιστορικής σημασίας διαδικασία που για πρώτη φορά επισημοποίησε με νομοθετική ρύθμιση την παροχή της υπηρεσίας του εμβολιασμού από το φαρμακείο.

Η δράση αυτή, εκτός των άλλων, δημιούργησε τις προϋποθέσεις και για το επόμενο σημαντικό βήμα προς την καθιέρωση και αναγνώριση παροχής υπηρεσιών φαρμακευτικής φροντίδας, με την  ανάθεση στα φαρμακεία του προγραμματισμού για τους εμβολιασμούς για πρόληψη της COVID-19. Το ΙΔΕΕΑΦ κινήθηκε άμεσα, δημιουργώντας το «Εκπαιδευτικό πρόγραμμα προαγωγής εμβολιασμού κατά της Covid-19», διαδικτυακά.

Ο κ. Ζήκας ο οποίος πρόσφατα σε συνέντευξη του στο DailyPharmaNews (δες εδώ) με αφορμή τη διοργάνωση του Συμποσίου είχε σημειώσει τη σημασία του θέματος των συμπληρωμάτων διατροφής για τους φαρμακοποιούς, ένα θέμα ευρύ που άλλωστε αποτέλεσε και το αντικείμενο του πρώτου Συμποσίου που είχε διοργανωθεί τον Μάρτιο του 2021, είπε πως οι νέες εκπαιδευτικές ενότητες του ΙΔΕΕΑΦ αφορούν σεμινάριο για φοροτεχνικά θέματα και σεμινάρια για την οικονομική διαχείριση του φαρμακείου.

Η εισαγωγή στο περιεχόμενο και τον σκοπό του Συμποσίου έγινε από την καθηγήτρια του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ & πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής του ΙΔΕΕΑΦ, κ. Ελένη Σκαλτσά και από την καθηγήτρια του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ, κ. Διαμάντω Λάζαρη οι οποίες είχαν και την επιστημονική ευθύνη του Συμποσίου.

Την Α’ Ενότητα του Συμποσίου άνοιξε με την ομιλία της η φαρμακοποιός κ. Μαρία Πλατάρα, που ανέπτυξε το θέμα «Ανοσοποιητικό και Covid-19: Βασικοί μηχανισμοί απόκρισης» αναφέροντας ότι  «η πλειονότητα των υγειών, χωρίς βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό, ανθρώπων που επιμολύνεται από τον ιό ιό SARS-CoV-2, αναπτύσσει ήπια έως μετρίως σοβαρά συμπτώματα νόσησης. Παρολ’ αυτά, σε σημαντικό αριθμό ασθενών τα συμπτώματα είναι σοβαρά και μπορούν να οδηγήσουν σε απειλητική για τη ζωή καταστάσεις και κάποιες φορές το θάνατο».

Παίρνοντας στη συνέχεια τον λόγο η κ. Μάρα Φεσατίδου, φαρμακοποιός, MSc Φαρμακευτικής Χημείας ΑΠΘ, υπ. διδάκτωρ ΑΠΘ, ανέλυσε το θέμα «Αντιβιοτικά: Ανθεκτικότητα και σημασία της ορθής χρήσης τους στην εποχή της Covid-19» τονίζοντας ότι  «το φαινόμενο της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά γίνεται ολοένα και πιο σοβαρό με την πάροδο των χρόνων και έχει φτάσει σήμερα να είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η κατάχρηση των αντιβιοτικών τόσο στους ανθρώπους όσο και στην κτηνοτροφία έχει συμβάλλει αρνητικά σε αυτό».

Για τον ρόλο των προβιοτικών στις ιογενείς λοιμώξεις και ειδικά στην COVID-19 μίλησε ο κ. Αντώνης Γεωργακόπουλος, φαρμακοποιός MSc, Συνθετική Φαρμακευτική Χημεία, ΕΚΠΑ, Φαρμακευτική Σχολή Αθήνας, στην αρχή της Β΄ Ενότητας του Συμποσίου. Πιο συγκεκριμένα, επισήμανε ότι «Πρόσφατα στοιχεία έδειξαν συσχέτιση μεταξύ της νόσου COVID-19 και της εντερικής δυσβίωσης (διαταραχή της μικροχλωρίδας του εντέρου) και είπε ότι επί του παρόντος διεξάγονται 19 κλινικές μελέτες όπου εξετάζεται η χορήγηση σκευασμάτων προβιοτικών σε ασθενείς με COVID-19, με ιδιαίτερα ενθαρρυντικές ενδείξεις ότι τα προβιοτικά αποτελούν ένα πολύτιμο όπλο στην μάχη έναντι της πανδημίας, τόσο σε επίπεδο πρόληψης της νόσου όσο και αντιμετώπισης των συμπτωμάτων».

Στη συνέχεια η κ. Βασιλική Σαρόγλου, φαρμακοποιός PhD ανάπτυξε το θέμα «Ο ρόλος των φυσικών προϊόντων στην αντιμετώπιση της Covid-19», επισημαίνοντας πως «Από τις αρχές της πανδημίας της νόσου COVID-19 μέχρι σήμερα, περισσότερα από 247.000.000 είναι τα επιβεβαιωμένα κρούσματα σε όλο τον πλανήτη και περισσότεροι από 5.000.000 έχουν καταγραφεί. Στον αγώνα κατά της καταπολέμησης της νόσου έχουν μπει και τα φυσικά προϊόντα που πολλά από αυτά παρουσιάζουν δράση σε όλα τα στάδια εξέλιξης της νόσου».

Το Συμπόσιο έκλεισε με την ομιλία του ο κ. Κωνσταντίνος Κακονίκος MSc, φαρμακοποιός, ο οποίος και ανέπτυξε το θέμα «Προσαρμογόνα, ανοσοποιητικό και προστασία του οργανισμού στην εποχή της COVID19». 

Ο κ. Κακονίκος τόνισε πως «τα συμπληρώματα διατροφής με συστατικά από προσαρμογόνα βότανα είναι μία λογική επιλογή σύστασης για τόσο προληπτικά όσο και στην φάση ανάρρωσης από την COVID19. Μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, καταδεικνύει  τον πολυεπίπεδο μη ειδικό τρόπο δράσης τους»!.

Συμπλήρωσε δε ότι «κλινικές μελέτες σε λοιμώξεις του αναπνευστικού υποστηρίζουν τη χρήση τους ενώ είναι σε εξέλιξη και μελέτες στο acute και post-acute COVID19. Η σύστασή τους απαιτεί από τον Κοινοτικό Φαρμακοποιό να παρακολουθεί τις εξελίξεις και να γνωρίζει τους περιορισμούς στη χρήση τους!».