Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου

Ο γενικός ιατρός και ο παθολόγος ή ο παιδίατρος δεν μπορούν να καλύψουν τον τομέα των ασθενών με κινητικά και πολυοργανικά προβλήματα, διότι το πεδίο του γνωστικού τους αντικειμένου ουδόλως περιλαμβάνει το σύνολο των ολιστικών παρεμβάσεων που απαιτούνται, ώστε το άτομο με αναπηρία να μπορεί να επανενταχθεί στο κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον.

Τα παραπάνω δηλώνει στο DailyPharmaNews η Συντονίστρια Διευθύντρια Β ?κλινικής Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης και Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Αποκατάστασης, κ. Κωνσταντίνα Πετροπούλου, σχολιάζοντας την έμφαση, που δίνεται στον θεσμό του προσωπικού ιατρού, (με προτεραιότητα στους παθολόγους, τους παιδιάτρους και τους γενικούς ιατρούς) ο οποίος εισάγεται στο νομοσχέδιο του Υπ. Υγείας και η δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση του ολοκληρώθηκε χθες το απόγευμα.

Σύμφωνα με την κ. Πετροπούλου, το Υπουργείο Υγείας και τα συναρμόδια Υπουργεία που παρέχουν υπηρεσίες στήριξης στον ανάπηρο πολίτη ( επιδόματα , προσωπικό βοηθοί κ.ά.) πρέπει να συμπεριλάβουν ως συνομιλητές τους ειδικούς ιατρούς Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης για την οργάνωση υπηρεσιών , Πρωτοβάθμιας , Νοσοκομειακής και Μετανοσοκομειακής Αποκατάστασης, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί μία πρωτοποριακή και αποδοτική περίθαλψη σε όλα τα επίπεδα , με ταυτόχρονη εξοικονόμηση πόρων.  

Γιατί είναι απαραίτητος ο ιατρός φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης 

«Στον τομέα της πρόληψης και προαγωγής Υγείας αρχικά στον παιδικό και εφηβικό πληθυσμό, ο ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, μέσα από δράσεις στα σχολεία και στην κοινότητα, συμβάλλει στην σωστή ανάπτυξη του σκελετού και στην πρόληψη της ιδιοπαθούς σκολίωσης ή κύφωσης, στην αποφυγή μυοσκελετικών προβλημάτων κατά την ενασχόληση με αθλοπαιδιές ή τον πρωταθλητισμό, στις σωστές διατροφικές συνήθειες κ.α. Στον γενικό πληθυσμό ο ιατρός αποκατάστασης , μετά από αξιολόγηση , προτείνει προγράμματα ευεξίας και διατήρησης της φυσικής κατα?στασης. Στους γηριατρικούς ασθενείς με προβλήματα ευθραυστότητας , ευπάθειας ,οστεοπόρωσης ή εκφυλιστικών αρθροπαθειών , προτείνει προγράμματα άσκησης και διατροφής με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη των πτώσεων που επιβαρύνουν το άτομο με πιθανά κατάγματα αλλά και το σύστημα Υγείας. Στους ασθενείς με χρόνια νοσήματα (όπως παλαιό εγκεφαλικό , κρανιοεγκεφαλική κάκωση , πολλαπλή Σκλήρυνση , βλάβη Νωτιαίου Μυελού , εγκεφαλική παράλυση κ. α) που παρουσιάζουν ελλείμματα στην κινητικότητα και στην λειτουργικότητα τους, αλλά και δυσλειτουργίες των συστημάτων του οργανισμού, ο ιατρός αποκατάστασης , φροντίζει για την διατήρηση της γενικής κατάστασης του ασθενούς, που αποκτήθηκε κατά την νοσηλεία του σε κέντρο αποκατάστασης, μεριμνά για την αυτοφροντίδα του, την εκπαίδευση του φροντιστή του και την συμμόρφωση στην θεραπεία του και την λήψη φαρμάκων». Είναι δεδομένο ότι κάθε ιατρική ειδικότητα μπορεί να παίξει ένα ιδιαίτερο ρόλο στην ΠΦΥ, τονίζει η κ. Πετροπούλου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι ο ιατρός φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης είναι σε άμεση επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό αρχικής αντιμετώπισης, ώστε να γνωρίζει και να παρακολουθεί τις ιδιαιτερότητες της θεραπείας, και είναι υπεύθυνος για την παραπομπή του ασθενούς στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου ή για την πρόταση της εκ νέου εισαγωγής του σε περίπτωση εκδήλωσης μιας επιδείνωσης ή ενός νέου προβλήματος υγείας.

«Στον τομέα της αξιολόγησης, της θεραπείας αποκατάστασης, της παρακολούθησης και της παραπομπής για εσωτερική νοσηλεία ενός ασθενούς με βλάβη των συστημάτων του οργανισμού και λειτουργικά ελλείμματα, ο πλέον κατάλληλος ιατρός στο πλαίσιο της ΠΦΥ , είναι ο ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης».

Η κοινωνία πρέπει να ευαισθητοποιηθεί

Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που θίγει η Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Αποκατάστασης, είναι αυτό του κοινωνικού στίγματος. «Ο ΠΟΥ σύμφωνα με την διεθνή ταξινόμηση της λειτουργικότητας και Υγείας του 2001 δίνει μεγάλη έμφαση στην διαφορετική θεώρηση της έννοιας της Υγείας ( και όχι της πάθησης) και θεωρεί ότι εκτός από την βλάβη που προκαλεί η πάθηση, η δυνατότητα δραστηριότητας και συμμετοχής, επιτυγχάνεται με την στήριξη των προσωπικών παραγόντων του ασθενή (οικονομική κατάσταση, τρόπος διαβίωσης κ.ά.) και του περιβάλλοντος, το οποίο προσδιορίζεται από την προσβασιμότητα σε υπηρεσίες υγείας και αποκατάστασης, από την απρόσκοπτη μετακίνηση χωρίς εμπόδια , από υπηρεσίες στήριξης κεντρικές ή της κοινότητας ,από επιδοματικές πολιτικές κ.α. Είναι σημαντικό να γίνει ευαισθητοποίηση της κοινωνίας ώστε να πάψει το κοινωνικό στίγμα που ακολουθεί έναν ανάπηρο πολίτη και τον εγκλωβίζει μέσα στο σπίτι του ή χειρότερα τον οδηγεί σε ασυλικές δομές».

Η απρόσκοπτη και ασφαλής μετακίνηση του ατόμου με αναπηρία στον δήμο του και η πρόσβαση του στις υπηρεσίες της κοινότητας αλλά και η δυνατότητα του να μπορεί να χρησιμοποιεί Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, να συμμετέχει σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες και hobbies , να ταξιδεύει όπου θέλει , αποτελεί δικαίωμα του κάθε πολίτη, τονίζει η κ. Πετροπούλου, εξηγώντας ότι ο ιατρός αποκατάστασης μπορεί να παίξει ένα συμβουλευτικό ρόλο για την διαμόρφωση του περιβάλλοντος και την κάλυψη των ατομικών αναγκών του ανάπηρου πολίτη.

Η αποκατάσταση στο σπίτι είτε χωρίς νοσηλεία σε κέντρο αποκατάστασης είτε μετά από νοσηλεία, συνεχίζει, αποτελεί μια νέα θεώρηση παροχής υγείας, η οποία όμως οφείλει να διασφαλίζει την ίδια ποιοτική παροχή υπηρεσιών αποκατάστασης. «Ο ασθενής που παραμένει στο σπίτι του πρέπει να αξιολογείται από τον ιατρό αποκατάστασης, να καταγράφονται τα ελλείμματα αλλά και το δυναμικό αποκατάστασης και το συνταγογραφούμενο πρόγραμμα να υλοποιείται με ενιαίο και ομαδικό τρόπο από τους θεραπευτές ( νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές , εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτρές κ.ά.) ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή.

*Η κ. Πετροπούλου είναι τέως Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, νυν Πρόεδρος του Τμήματος Μελέτης και Αποκατάστασης Νευρολογικών Παθήσεων και  Εκλεγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αποκατάστασης