Πάνω από 100 δις το οικονομικό φορτίο του καρκίνου του δέρματος το 2035

Της Τάνιας Η. Μαντουβάλου

Ένας στους τρεις διαγνωσμένους καρκίνους στην ΕΕ αφορά τον καρκίνο δέρματος, γεγονός που τεκμηριώνει το υψηλό κοινωνικό και οικονομικό φορτίο του νοσήματος, το οποίο προβλέπεται το 2035 να ξεπεράσει τα €100 δις ετησίως. Σύμφωνα με την καθηγήτρια Οικονομικών της Υγείας, στο Τμήμα Κοινωνικής & Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Μαίρη Γείτονα, η αυξητική τάση της επίπτωσης και του επιπολασμού όλων των μορφών του καρκίνου του δέρματος, συμβάλλει στη συνεχή αύξηση της ζήτησης και χρήσης υπηρεσιών προηγμένης διαγνωστικής και θεραπευτικής τεχνολογίας, καθώς και των σχετιζόμενων με αυτές υψηλών άμεσων πληρωμών και μειώσεων ή απωλειών στο εισόδημα των πασχόντων. Όπως ανέφερε η καθηγήτρια στην πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία που έκανε σε πρόσφατη  διαδικτυακή ημερίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου ΕΛΛΟΚ, οι δαπάνες αυτές συνθέτουν το άμεσο και έμμεσο κόστος διαχείρισης του καρκίνου του δέρματος, σε μια συγκυρία που οι περισσότερες χώρες της ΕΕ περιορίζουν τους προϋπολογισμούς υγείας. «Δεν πρέπει όμως να υποβαθμίζεται η θετική συνέπεια της εξέλιξης των νέων τεχνολογιών των σχετιζόμενων με την πρόληψη, πρώιμη ανίχνευση, τις αποτελεσματικές θεραπείες, την υποστηρικτική φροντίδα, δεδομένου ότι όλες αυτές έχουν συμβάλλει στη σημαντική αύξηση της επιβίωσης των πασχόντων. Στην Ευρώπη οι επιβιώσαντες από καρκίνο το δέρματος ξεπερνούν τα 12 εκατομμύρια. Είναι σαφές ότι το συγκεκριμένο κοινωνικό όφελος αντισταθμίζεται από το υψηλό οικονομικό και κοινωνικό φορτίο του νοσήματος».

Το 40% όλων των καρκίνων στην ΕΕ μπορούν να προληφθούν

Η διεθνής βιβλιογραφία έχει αναδείξει ότι η πρόληψη είναι η πιο αποτελεσματική και αποδοτική μακροχρόνια στρατηγική ελέγχου των καρκίνων του δέρματος, δεδομένου ότι το 40% όλων των καρκίνων στην ΕΕ μπορεί να προληφθούν, τόνισε η κ. Γείτονα. Για να συμπληρώσει στη συνέχεια ότι τα κόστη για την πρόληψη εμπεριέχουν την ενημέρωση, επιμόρφωση, έγκαιρη διάγνωση, το γενετικό έλεγχο και σχετίζονται με το άμεσο κόστος, ενώ επαυξάνονται ανάλογα με το στάδιο του νοσήματος. «Το κακόηθες μελάνωμα του δέρματος αναφέρεται ως το πλέον σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας τον 21ο αιώνα, με τεράστιο κοινωνικό, οικονομικό & ανθρωπιστικό φορτίο, καθόσον σχετίζεται με επαγγελματικά νοσήματα και με τον τρόπο ζωής (lifestyle). Διεθνείς μελέτες τεκμηριώνουν το υψηλό κόστος απώλειας εισοδήματος και δημοσίων εσόδων,  καθόσον το 38% των πασχόντων είναι σε ηλικία μικρότερη από 55 έτη». 

 Κρίσιμοι δείκτες για αποτίμηση του νοσήματος και ανάδειξη της καινοτομίας

Στο πεδίο των Οικονομικών της Υγείας και της Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας (ΗΤΑ) υπάρχει ικανός αριθμός δεικτών που δίνουν τη δυνατότητα τους ειδικούς για ποιοτική και ποσοτική αποτίμηση των επιπτώσεων ενός νοσήματος και ανάδειξης της καινοτομίας. «Οι επικρατέστεροι δείκτες είναι τα ποιοτικά σταθμισμένα έτη ζωής που κερδίζονται  Quality Adjusted Life Years - QALYs), και τα σταθμισμένα έτη ζωής με αναπηρία-ανικανότητα (Disability-Adjusted Life Years – DALYs. Για παράδειγμα τα DALYs  για το μελάνωμα από 0.04% το 1990 έφτασαν 0.07% το 2017 και διεθνώς ενοχοποιούνται  για απώλεια 1.596. 262 ετών υγιούς ζωής. Αξίζει όμως να επισημανθεί η συμβολή διεθνών οργανισμών στην  αποτίμηση του υψηλού κοινωνικού και οικονομικού φορτίου των καρκίνων του δέρματος. Η χρήση του κοινωνικοδημογραφικού δείκτη (SDI index), μετρά την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, τις ανισότητες, το επίπεδο υγείας και τις επιπτώσεις παρεμβάσεων ή μη, στο επίπεδο υγείας του πληθυσμού, με βάση τα δημογραφικά και κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά του».

Η συμπληρωματικότητα δημόσιου- ιδιωτικού τομέα θα συμβάλλει στην καθολική κάλυψη των αναγκών

Η συνδυαστική αξιοποίηση όλων των δεικτών, υπογραμμίζει η κ. Γείτονα, δίνει τη δυνατότητα αποτίμησης του συνολικού φορτίου της νόσου, συμβάλλει στη διαφανή λήψη αποφάσεων, την προτεραιοποίηση, στην κατανομή των πόρων και στη διαμόρφωση πολιτικών δημόσιας υγείας. Οι στρατηγικές πρόληψης και έγκαιρης ανίχνευσης των καρκίνων του δέρματος έχει τεκμηριωθεί ότι εξοικονομούν πόρους, αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των πασχόντων,  κερδίζουν έτη ζωής και αποτελούν επένδυση των κυβερνήσεων στο ανθρώπινο κεφάλαιο, με γρήγορη και θετική απόδοση, κοινωνική, οικονομική, ανθρωπιστική. «Οι κατευθυντήριες οδηγίες και η ανακατανομή των πόρων στην ΕΕ επικεντρώνονται στην πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση,  διάγνωση, θεραπεία και την ποιότητα ζωής των ασθενών, καθώς και σε πολιτικές με πολλαπλά και πολυεπίπεδα οφέλη, τόσο για τους ασθενείς όσο και για τη δημόσια υγεία. Σε εθνικό επίπεδο, η διασύνδεσή της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας  με τα δίκτυα κοινωνικής φροντίδας και η συμπληρωματικότητα μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα συμβάλλουν στην καθολική κάλυψη των αναγκών και την ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών».