Στην επιστημονική συνάντηση που διεξήχθη χθες στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας από την Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Οικονομίας και Πολιτικής της Υγείας (ΕΕΕΟΠΥ) έκανε παρέμβαση ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός. Το Colloquium με τίτλο «Η Αξιολόγηση της Τεχνολογίας Υγείας: Εμπόδια και Υπερβάσεις», πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) από τις ώρα 9:15 ως τις 15:00 και συγκέντρωσε το ενδιαφέρον ανθρώπων του Φαρμάκου. Μεταξύ αυτών ξεχώρισε με την παρουσία του ο νέος πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου. 

Στην παρέμβαση του, το έμπειρο στέλεχος της φαρμακοβιομηχανίας, μόλις 2 ημέρες μετά την εκλογή του στη θέση του προέδρου του ΣΦΕΕ επισήμανε ότι διανύουμε μια περίοδο με σημαντικές προκλήσεις, όπου

-το κράτος διαθέτει σταθερούς, δηλαδή πρακτικά λιγότερους πόρους για τη φαρμακευτική περίθαλψη, το παρόν θεσμικό πλαίσιο για την τιμολόγηση και την αποζημίωση των φαρμάκων φαίνεται να έχει εξαντλήσει το όποιο δυναμικό τoυ, παράλληλα συνεχίζονται τα οριζόντια μέτρα ενώ λίγη προσπάθεια γίνεται για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, αποθαρρύνοντας κάθε ιδέα επενδύσεων. Παράλληλα έρχονται να προστεθούν και σημαντικές δημογραφικές αλλαγές. Για να επωφεληθούν οι ασθενείς από τα καινοτόμα φάρμακα, μόνο μια προσέγγιση υπάρχει. Η αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας είναι το βασικό εργαλείο και με βάση το αποτέλεσμα αυτής θα ακολουθήσουν μια σειρά από διαδικασίες που θα εξασφαλίσουν την πρόσβαση στη νέα τεχνολογία: Διαπραγμάτευση, Συμφωνίες Ελεγχόμενης εισόδου, συμφωνίες επιμερισμού κινδύνου ή τιμής-όγκου, συμφωνίες με βάση την αξία κλπ.

Και ο κ. Παπαδημητρίου τόνισε ότι έχουμε ήδη καθυστερήσει στην εισαγωγή του HTA στην Ελλάδα, αλλά  μπορούμε να επωφεληθούμε από τη μεταφορά γνώσης μεταξύ κρατών και να αποφύγουμε εμπόδια και λάθη στη διαδικασία διαμόρφωσης του δικού μας συστήματος.

Όπως είπε μάλιστα, το δικό μας μοντέλο αξιολόγησης θα πρέπει να είναι ανεξάρτητος εθνικός φορέας που θα επιταχύνει τη πρόσβαση και θα άρει τους περιορισμούς, Θα έχει ασθενοκεντρικό χαρακτήρα και θα εμπλέκει όλους τους ενδιαφερόμενους εταίρους και μεταξύ άλλων θα αξιολογεί συστηματικά τις ιδιότητες, τα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις των τεχνολογιών υγείας.

Ανδρέας Ξανθός

Όπως επισήμανε ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός:

Όλοι πλέον διαπιστώνουμε και συμφωνούμε ότι η φαρμακευτική πολιτική, η οποία ασκήθηκε στην περίοδο της κρίσης, στην μνημονιακή φάση και στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής ήταν αδιέξοδη, παρήγαγε πολλαπλές στρεβλώσεις στο σύστημα και εκτός από τη συγκράτηση της δαπάνης με οριζόντια μέτρα, επί της ουσίας, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις βαθύτερες διαρθρωτικές αδυναμίες και τα ελλείμματα του συστήματος υγείας και του συστήματος της φαρμακευτικής πολιτικής.

Αυτά τα έχουμε συζητήσει κατ’ επανάληψη και με τη βιομηχανία και με τους άλλους εμπλεκόμενους και με τους συλλόγους των ασθενών. Νομίζω ότι αν πραγματικά θέλουμε με σοβαρότητα και ωριμότητα να αντιμετωπίσουμε τη νέα περίοδο, την περίοδο δηλαδή μετά το τέλος του προγράμματος, οφείλουμε ως πολιτεία αλλά και ως εμπλεκόμενοι φορείς, ως κοινωνικοί εταίροι από κοινού να σχεδιάσουμε μία παρέμβαση σοβαρή, τεκμηριωμένη επιστημονικά με αποτελεσματικότητα και προοπτική βιωσιμότητας για τις παρεμβάσεις που θα ακολουθήσουν.

Τα τρία μεγάλα ελλείμματα είναι:

Πρώτον η έλλειψη ενός μηχανισμού HΤA (Health Technology Assessment), δεύτερον η έλλειψη ενός σοβαρού μηχανισμού διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης και το τρίτον ήταν η έλλειψη ενός μηχανισμού γρήγορης ενσωμάτωσης αξιόπιστων θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Αυτά είναι τα κομβικά ελλείμματα τα οποία τώρα σιγά-σιγά αρχίζουμε να αντιμετωπίζουμε.

Και στα τρία επίπεδα έχουν γίνει βήματα. Όχι αυτά που θα θέλαμε και όχι αυτά που απαιτούν οι συνθήκες και τα αδιέξοδα τα οποία έχουν δημιουργηθεί.

Έχουμε ένα νόμο για το ΗΤΑ με την τεχνική υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πήραμε υπόψη μας καλές διεθνείς πρακτικές, μοντέλα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, έχουμε βάλει ορισμένα κριτήρια τα οποία, κατά την άποψή μου, διασφαλίζουν ότι η συζήτηση θα γίνεται πλέον για τη θεραπευτική αξία ενός σύγχρονου και καινοτόμου φαρμάκου και όχι μόνο το κόστος.

Εκκρεμεί η συγκρότηση της επιτροπής, της πρώτης επιτροπής για το ΗΤΑ. Νομίζω αύριο λήγει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων.

Έχουμε ήδη αρκετές αιτήσεις από αξιόλογους επιστήμονες, νομίζω ότι θα πάμε σε μία επιτροπή υψηλής εγκυρότητας και υψηλού επιστημονικού κύρους που θα διασφαλίσει ότι θα υπάρξει ένας μηχανισμός αξιολόγησης που θα διασφαλίζει και την πρόσβαση των ασθενών της χώρας μας στην καινοτομία, αυτή είναι μια πολύ κρίσιμη προϋπόθεση, είναι απαίτηση των πολιτών, είναι απαίτηση μίας κοινωνίας που θέλει να συμβαδίζει με τα ευρωπαϊκά δρώμενα, αλλά ταυτόχρονα να διασφαλίζει και τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας.

Αυτό είναι μία δύσκολη εξίσωση. Αυτή η συζήτηση γίνεται διεθνώς, δεν είναι ένα ελληνικό πρόβλημα, παντού η φαρμακευτική καινοτομία, η οποία παράγεται από τη βιομηχανία, προσφέρει νέες θεραπευτικές δυνατότητες και επιλογές αλλά ταυτόχρονα επιβαρύνει πάρα πολύ τους προϋπολογισμούς των συστημάτων υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης, υπάρχει μία μεγάλη συζήτηση για τη βιωσιμότητα των συστημάτων αυτών με δεδομένες τις πολύ ακριβές τιμές των νέων φαρμάκων.

Η ιδέα της συγκρότησης της Επιτροπής είναι η εξής:

Η Επιτροπή έχει γνωμοδοτική ισχύ. Γνωμοδοτικό ρόλο. Αυτό το μοντέλο επιλέξαμε, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση για τη χώρα. Αξιολογεί τους φακέλους, αξιολογεί τα κλινικά δεδομένα, τις κλινικές μελέτες, τις ενδείξεις, τη βιβλιογραφία, συνεκτιμά το αποτέλεσμα της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, η οποία λειτουργεί σε διασύνδεση με την Επιτροπή HΤA.

Δεν θα εγκρίνεται φάρμακο για να αποζημιωθεί στη χώρα εάν δεν έχει προηγηθεί διαπραγμάτευση από τη νέα Επιτροπή που θα συγκροτήσουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Συνεκτιμώντας και το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, άρα και της επίπτωσης στη δαπάνη και του λόγου, της σχέσης κόστους – αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή εισηγείται στον Υπουργό την έγκριση ή μη αποζημίωσης ενός νέου φαρμάκου. Ταυτόχρονα, δε, διασυνδέεται με την ομάδα του Υπουργείου Υγείας, η οποία ενσωματώνει θεραπευτικά πρωτόκολλα στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

Άρα, το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης και της αξιολόγησης, ενσωματώνεται στην λογική των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, των μητρώων των ασθενών κτλ.

Νομίζω λοιπόν ότι έχει μια ολιστική λογική αυτή η παρέμβαση και έχει νομίζω μεγάλη αξία αυτό το πρώτο βήμα, να γίνει με σοβαρό τρόπο, με επιστημονική εγκυρότητα και με αξιοπιστία και των προσώπων, τα οποία θα επιλεγούν για να αναλάβουν αυτόν τον πολύ σημαντικό ρόλο.

Πραγματικά πιστεύω ότι το να διασφαλίζουμε σήμερα μέσα από το μηχανισμό του ΗΤΑ την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών της χώρας μας στη φαρμακευτή καινοτομία, είναι μία παρέμβαση που ενισχύει την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη στον πολύ ζωτικό και ευαίσθητο θέμα της υγείας. Το χρειάζεται αυτό η κοινωνία.

Μ.Τ.