Από τον Ευάγγελο Φραγκούλη*

 O ΕΟΠΥΥ με τη σημερινή ανακοίνωση του σχεδίου συμβάσεως του με ιδιώτες οικογενειακούς ιατρούς, μας εξέπληξε για άλλη μια φορά δυσάρεστα... Πιο δυσάρεστα πραγματικά δεν γίνεται... Το σχέδιο σύμβασης, που επιμόνως η Ένωση Γενικής Ιατρικής ζητούσε από την πρώτη ημέρα ανακοίνωσης της πρόσκλησης ενδιαφέροντος για οικογενειακούς ιατρούς, εδέησε ο ΕΟΠΥΥ να το ανακοινώσει ταυτόχρονα με την έκδοση των τελικών αποτελεσμάτων για τις θέσεις ιδιωτών συμβεβλημένων οικογενειακών ιατρών. Υπήρξε η παγκόσμια πρωτοτυπία να μην γνωρίζεις τους όρους της σύμβασης για την οποία καλείσαι να εκδηλώσεις ενδιαφέρον... Μια απλή ανάγνωση των όρων της σύμβασης μας εξηγεί γιατί δεν το έκανε νωρίτερα... Στην περίπτωση της, ο διάολος δεν κρύβεται στις λεπτομέρειες...

Οι όροι της σύμβασης αυτής βρίσκονται σε διάσταση με την πρόταση που έφερε στο τραπέζι ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας για την ΠΦΥ κ. Βαρδαρός στο διάλογο του με τους φορείς της Γενικής Ιατρικής. Οι όροι δε της σύμβασης αυτής δεν θα γινόταν αποδεκτοί σε καμία Ευρωπαϊκή χώρα, όχι φυσικά της Δύσης και του Βορρά, ούτε στις πρώην κουμμουνιστικές... Αμφιβάλλω δε, αν θα γινόταν αποδεκτοί, ακόμα και σε Αφρικανικές χώρες...

Οι υπηρεσίες του οικογενειακού γιατρού, περιγράφονται με θαυμαστή λεπτομέρεια στη σύμβαση και εναρμονίζονται, σε θεωρητικό επίπεδο, πλήρως με τις υπηρεσίες υγείας που προσφέρει ο οικογενειακός ιατρός στα καλύτερα συστήματα υγείας στον κόσμο.

Οι υπηρεσίες αυτές θα παρέχονται στις εγκαταστάσεις που θα διατηρεί ο οικογενειακός ιατρός με δικά του όλα τα λειτουργικά έξοδα. Μάλιστα εκ της σύμβασης θα είναι υποχρεωμένος να παρέχει όλα τα αναγκαία κατά περίπτωση υλικά, να διατηρεί τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό του και τα αναλώσιμα υλικά του στο καλύτερο δυνατό επίπεδο λειτουργίας και ασφάλειας, καθώς και να συμμορφωθεί και να εναρμονίζεται με το Γενικό Κανονισμό Προσωπικών Δεδομένων (GDRP), (ΕΕ) 2016/679 και την εθνική νομοθεσία (φυσικά με δική του σημαντική πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση)...

Τις υπηρεσίες του αυτές θα προσφέρει σε 2.250 εγγεγραμμένους ενήλικες- όλοι ανεξαιρέτως, ανεξαρτήτως της ποιότητας των υπηρεσιών που θα προσφέρουν, θα πιάνουν πλαφόν, καθώς οι αιτήσεις ιατρών υπολείπονται κατά πολύ των θέσεων...

Τις υπηρεσίες του αυτές θα τις προσφέρει σε ένα:

- Ελάχιστο τετράωρο εργασίας ανά ημέρα εργασίας

- Ελάχιστο εικοσάωρο εργασίας ανά εβδομάδα.

 που θα το έχει δηλωμένο για τους εγγεγραμμένους στην είσοδο του ιατρείου και στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΕΟΠΥΥ και της ΗΔΙΚΑ.

Μάλιστα θα δικαιούται και μέχρι είκοσι (20) ημέρες μη παροχής υπηρεσιών σε δικαιούχους του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., σε ετήσια βάση (δεν ορίζονται καν ως ημέρες άδειας)!!! Ούτε καν αυτές που δικαιούται ο οποιοσδήποτε εργαζόμενος της χώρας... Φυσικά αυτός κατούρησε σε άλλο πηγάδι και δεν θα δικαιούται εκπαιδευτική άδεια, όπως οι οικογενειακοί ιατροί των ΤΟΜΥ ή οι επικουρικοί ιατροί...  βλ. «Κάθε επικουρικός ιατρός, καθώς και κάθε ιατρός που έχει προσληφθεί και παρέχει τις υπηρεσίες του στις Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασής του, δικαιούται δεκαπέντε (15) ημέρες το χρόνο άδεια με αποδοχές για παρακολούθηση επιστημονικών συνεδρίων».

Θα είναι δε υποχρεωμένος να δέχεται τον εγγεγραμμένο πληθυσμό ευθύνης του, στο ιατρείο του κατά τις ημέρες και ώρες που έχει δηλώσει στον Οργανισμό.

Θα οφείλει να εξυπηρετεί όλα τα προγραμματισμένα ραντεβού του (πιθανότατα ανά 15λεπτο, 16 ραντεβού την ημέρα, αν ισχύουν και γι αυτόν ότι ισχύει για τους οικογενειακούς γιατρούς των ΤΟΜΥ, βέβαια αυτός, όπως ήδη είπαμε, κατούρησε σε άλλο πηγάδι), καθώς και όλα τα έκτακτα περιστατικά που προκύπτουν στον εγγεγραμμένο πληθυσμό ευθύνης του!!!

Φυσικά δεν μπορεί να αρνηθεί την παροχή των υπηρεσιών του στους δικαιούχους του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., που είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο... Άσχετο βέβαια πως οι ανάγκες ενός πληθυσμού 2250 ασφαλισμένων απαιτούν, όχι 20 ώρες την εβδομάδα, αλλά τουλάχιστον 40..., με την προϋπόθεση βέβαια πως έχεις και την απαραίτητη νοσηλευτική και διοικητική υποστήριξη, που φυσικά θα πρέπει να την επιβαρυνθείς εσύ (αν ήθελες τέτοια ας πήγαινες στα ΤΟΜΥ που έχουν, μάλιστα μόνο τέτοια έχουν σε επάρκεια, γιατί γιατρούς δεν μπορούν να βρουν...)

Επιπρόσθετα οφείλει να μεταβαίνει σε εξαιρετικώς επείγουσες περιπτώσεις και κατά την κρίση του στην οικία του ασθενούς, όταν ο τελευταίος λόγω νόσου δεν είναι σε θέση να μεταβεί στο ιατρείο. Οι κατ' οίκον επισκέψεις δεν αποζημιώνονται με επιπλέον ποσό από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και πραγματοποιούνται και εκτός του δηλωμένου ωραρίου του ιατρείου του, μέσα στα πλαίσια ευθύνης του οικογενειακού ιατρού για την περίθαλψη και προαγωγή της υγείας του εγγεγραμμένου πληθυσμού.

 Για όλα αυτά έρχεται ο ΕΟΠΥΥ και τον αποζημιώνει πλουσιοπάροχα, κατ΄ αντιστοιχία με το έργο που αναλαμβάνει,... και ορίζει ως ανώτατο όριο της αποζημίωσης βάσης το ένα (1) ευρώ. Η μηνιαία αποζημίωση του γιατρού υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας την αποζημίωση βάσης με το πλήθος των εγγεγραμμένων ανά ηλικιακή ομάδα και τον συντελεστή της αντίστοιχης ηλικιακής ομάδας, και βαρύνει τον οικείο ΚΑΕ του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ. Κατ' εξαίρεση, κατά το πρώτο εξάμηνο της ισχύος της σύμβασης, η αμοιβή των οικογενειακών ιατρών ανέρχεται για τους μεν τους μεν Γενικούς Ιατρούς και παθολόγους στα 1.801,09€ για τους δε παιδίατρους στα 1.800,00€. Φυσικά μιλάμε για μικτά, μην τρελαθούμε κιόλας...Κρατήσεις εφορίας 20%, ΕΦΚΑ 30% δικά του... Μάλιστα μετά τη παρέλευση του εξαμήνου η αποζημίωση προσδιορίζεται με βάση τα πραγματικά στοιχεία του εγγεγραμμένου σε αυτόν πληθυσμού ευθύνης, με ανώτατο όριο τα 2.000,00€.

Πέραν αυτής της αμοιβής, ρητά απαγορεύεται να ζητήσει ή να εισπράξει οποιαδήποτε επιπλέον αμοιβή από τον δικαιούχο του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. που είναι εγγεγραμμένος στον κατάλογο του, όταν ο δικαιούχος προσέρχεται στο ιατρείο του ή όταν ο β΄ συμβαλλόμενος επισκέπτεται τον δικαιούχο στην οικεία του λόγω αποδεδειγμένης αδυναμίας του δικαιούχου να προσέλθει στο ιατρείο. Οι κατ' οίκον επισκέψεις του β΄ συμβαλλόμενου για τον εγγεγραμμένο πληθυσμό ευθύνης του, περιλαμβάνονται στις υποχρεώσεις του και απαγορεύεται ρητά να ζητηθεί επιπλέον αμοιβή από τους ασφαλισμένους.

Για να καταλάβετε το παράλογο του πράγματος και το γιατί σε καμία Ευρωπαϊκή χώρα μια τέτοια σύμβαση δεν θα γινόταν αποδεκτή, στη Σλοβακία για το ίδιο πακέτο υποχρεώσεων δίνουν 2,8 ευρώ ανά ασθενή το μήνα και στην Ιταλία σχεδόν 5 ευρώ. Στην Κύπρο που κι αυτή επιχειρεί την αντίστοιχη μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ προτείνουν 7 ευρώ αποζημίωση (110.000 το χρόνο για λίστα 1300 ασθενών...). Στην Αγγλία δίνουν στο GP 100 λίρες την ώρα...

Ο ίδιος ο Αν. Γενικός Γραμματέας, στο διάλογο μαζί μας, έδειχνε να καταλαβαίνει την μη επαρκή χρηματοδότηση του συστήματος και μας διαβεβαίωνε πως μετά το πέρας των ελάχιστων υποχρεωτικών ωρών, των δεσμευμένων για τον ΕΟΠΥΥ, θα μπορούσαμε να βλέπουμε ασθενείς της λίστας μας ιδιωτικά- κάτι που η σύμβαση τελικά απαγορεύει δια ροπάλου. Χάνεται λοιπόν τo όποιο "trade off", που θα έβαζε κάποιον γιατρό να σκεφτεί τη πιθανότητα σύναψης σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ.  Ναι μεν δεν θα σε πληρώνω καλά για το έργο που αναλαμβάνεις, αλλά θα σου δώσω ένα μεγάλο αριθμό ασφαλισμένων από τον οποίο θα αντλείς ένα σημαντικό αριθμό ιδιωτικών επισκέψεων, καθώς το  20ωρο την εβδομάδα δεσμευμένο για τον ΕΟΠΥΥ καλύπτει σχεδόν τις μισές μόνο από τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού (εφόσον βέβαια οι ασφαλισμένοι είναι ικανοποιημένοι από εσένα και δεν πάνε ιδιωτικά σε άλλον ιατρό). Να σημειωθεί εδώ, πως η Ένωση Γενικής Ιατρικής πρώτη, στις προτάσεις της στον ΕΟΠΥΥ στη φάση της διαβούλευσης είχε προτείνει να μην μπορεί ο οικογενειακός ιατρός να βλέπει ασθενείς της λίστας του ιδιωτικά, ώστε να αποφευχθεί επανάληψη νοσηρών φαινομένων του πρόσφατου παρελθόντος, αλλά υπό τον όρο το σύστημα να διαθέτει την κατάλληλη χωρητικότητα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες υγείας των ασθενών της λίστας. Οι 20 ώρες/ εβδομάδα φυσικά διασφαλίζουν σχεδόν τη μισή από την απαιτούμενη χωρητικότητα σε ραντεβού...Στην περίπτωση αυτή ως δικλείδα ασφαλείας του συστήματος θα μπορούσε να λειτουργήσει ο ηλεκτρονικός προγραμματισμός των ραντεβού. 

Καλούμε το Υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ να επιστρέψει στον ρεαλισμό. Αν επιθυμεί πραγματικά να χρησιμοποιήσει ιδιώτες οικογενειακούς ιατρούς στην ΠΦΥ που σχεδιάζει έχει δυο επιλογές:

1) σύμβαση με σχέση πλήρους, μη αποκλειστικής απασχόλησης στα ΤΟΜΥ και αποζημίωση επιπέδου ΤΟΜΥ. Ο γιατρός μετά το 7ωρο καθημερινό ωράριο του είναι ελεύθερος να εργαστεί όπως επιθυμεί.

2) σύμβαση στα πρότυπα της προτεινόμενης με ξεκάθαρους όμως και κοινά αποδεκτούς όρους:

-  20 ώρες/εβδομάδα - 4 ώρες/ημέρα και αποζημίωση κατά μέσο όρο 1800 ευρώ

- ραντεβού ανά 15 λεπτά, που κλείνονται κεντρικά- μέσω internet και call center, με κάποια από αυτά να μένουν κενά (slots) στο πρόγραμμα και να κλείνονται αυθημερόν για επείγοντα περιστατικά.

- κατ'οίκον επισκέψεις εκτός ωραρίου, με αποζημίωση κατά πράξη 20 ευρώ και μέχρι 20 το μήνα (στο πρότυπο του μοντέλου της Πορτογαλίας).

με το γιατρό να είναι ελεύθερος να δει ασθενείς της λίστας του ιδιωτικά, πέραν του 4ωρου, από τη στιγμή που αυτοί προτιμούν το κόστος χρήματος, από το κόστος χρόνου.  Η κάλυψη των αναγκών υγείας του πληθυσμού από ένα τέτοιο σύστημα θα είναι μερική και θα υπάρχει κόστος χρόνου (μακρές λίστες αναμονής για ραντεβού) ή κόστος χρήματος. Θα είναι όμως μια πολύ καλύτερη και οργανωμένη προσέγγιση της ΠΦΥ από την τρέχουσα των 200 δωρεάν επισκέψεων για αντιγραφή συνταγών και με τυχόν εξασφάλιση καλύτερης χρηματοδότησης θα μπορούσε η κάλυψη να επεκταθεί.

Στην περίπτωση που ΥΥΚΑ και ΕΟΠΥΥ επιμείνουν στο προτεινόμενο σχέδιο σύμβασης, όσο κι αν επιθυμούμε σαν οικογενειακοί ιατροί να βάλουμε πλάτη σε ένα σύστημα υγείας βασισμένο στον οικογενειακό ιατρό και εναρμονισμένο με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα στην ΠΦΥ, θα είμαστε υποχρεωμένοι να αποσύρουμε τις αιτήσεις μας, καθώς η λειτουργία των ιατρείων μας θα είναι ασύμφορη και μη βιώσιμη... Δυστυχώς πολύ σύντομα οι ασφαλισμένοι στις περισσότερες αστικές περιοχές της χώρας θα διατρέχουν τον κίνδυνο να μην μπορούν να βρουν ιατρό υπό ασφαλιστική κάλυψη...

* Ο Ευάγγελος Φραγκούλης είναι Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής