Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη 

Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην καλύτερη στιγμή της Ακτινοθεραπείας στην Ελλάδα, χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος 12 Γραμμικών Επιταχυντών σε 8 Δημόσια Νοσοκομεία σε όλη την Ελλάδα, συνολικού ύψους 25 εκ ευρώ.

Τα νοσοκομεία που επελέγησαν ήταν αυτά που είχαν τεχνολογία παλαιότερη της δεκαετίας και ως εκ τούτου αδυναμία εφαρμογής των πιο εξελιγμένων τεχνικών ακτινοθεραπείας.

Η δωρεά αυτή αφορά στα μισά σχεδόν Δημόσια Ακτινοθεραπευτικά Ογκολογικά Τμήματα, καθώς τα δημόσια νοσοκομεία (ΕΣΥ, Πανεπιστημιακά και Στρατιωτικά) που διαθέτουν Τμήματα Ακτινοθεραπείας είναι συνολικά σε όλη την Ελλάδα 18.

Για πάρα πολλά χρόνια, όπως εξηγούν ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (Ε.Ε.Α.Ο), Γιώργος Πισσάκας και ο γενικός γραμματέας, Γρηγόρης Γεωργακόπουλος, ο μικρός αριθμός των μηχανημάτων και η παλαιότητα των μηχανημάτων στο Δημόσιο Τομέα αποτελούσαν το κέντρο κάθε συζήτησης για την Ακτινοθεραπεία, αφού θλιβερή πραγματικότητα για τους ασθενείς ήταν οι μεγάλες λίστες αναμονής και η αγωνία τους αν η παλαιότητα των μηχανημάτων ήταν απειλή για την καλή τους θεραπεία. Όσοι ασθενείς είχαν την οικονομική δυνατότητα έλυναν το θέμα τους καταφεύγοντας στον  Ιδιωτικό Τομέα. Οι υπόλοιποι, απλώς, περίμεναν με όποιες συνέπειες.

Αυτή η δωρεά αλλάζει εντελώς τον ακτινοθεραπευτικό χάρτη της Ελλάδας.

Κανένα πλέον Δημόσιο  Νοσοκομείο, μέσα στο 2018, δε θα υστερεί σε δυνατότητες εφαρμογής των πιο εξελιγμένων τεχνικών ακτινοθεραπείας.

Επειδή η αποτελεσματική Ακτινοθεραπεία δεν εξαρτάται μόνο από τα μηχανήματα, δόθηκε πολύ μεγάλη σημασία στις εκπαιδεύσεις του προσωπικού με σεμινάρια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ενώ ξεκινάει σε λίγο πρόγραμμα εκπαίδευσης 3 εβδομάδων σε Ακτινοθεραπευτικό Κέντρο της Αμερικής για 2 Ακτινοθεραπευτές Ογκολόγους και για 2 Φυσικούς Ιατρικής από κάθε Κέντρο.

Παράλληλα, αξίζει να αναφερθεί και η προσοχή που δόθηκε στην αισθητική κάθε χώρου θεραπείας γιατί και αυτό είναι μέρος του σεβασμού προς τον ασθενή.

Ο δημόσιος τομέας υπερτερεί του ιδιωτικού στην ακτινοθεραπεία!

Με την ολοκλήρωση της δωρεάς  στο τέλος  του 2018, η μέση ηλικία των μηχανημάτων στα δημόσια νοσοκομεία θα είναι τα 6,3χρόνια ενώ στα ιδιωτικά τα 8,5 χρόνια. Επίσης:

• Στο  δημόσιο τομέα: 12 (39%) στα 31 μηχανήματα θα είναι νεότερα της διετίας
• Ενώ 18 (58%) στα 31 θα είναι νεότερα της 5ετίας

• Στον ιδιωτικό τομέα:3 (17%) στα 17 μηχανήματα θα είναι νεότερα της διετίας
• Ενώ 8 (47%) στα 17 μηχανήματα θα είναι νεότερα της 5ετίας.

Αυτό αποτελεί και την επανάσταση στην ποιότητα της ακτινοθεραπείας, μια επανάσταση που έχει συντελεστεί σε ελάχιστο χρονικό διάστημα αν σκεφτεί κάνεις ότι το πρώτο μηχάνημα της δωρεάς του ΙΣΝ τοποθετήθηκε στις αρχές του 2017.

Η αξία της ακτινοθεραπείας κάνει ακόμα μεγαλύτερη την αξία της δωρεάς του ΙΣΝ

Αξίζει να επισημάνουμε ότι η ακτινοθεραπεία μόνη ή σε συνδυασμό και με άλλες μεθόδους συμβάλλει στο 40% των ιάσεων των ογκολογικών ασθενών, ενώ περίπου το 60% των ασθενών κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου θα χρειαστεί να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία. Σήμερα, πλέον, στη θεραπευτική φαρέτρα του Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγου υπάρχουν πολλές νέες και εξελιγμένες τεχνικές ακτινοθεραπείας, που αποσκοπούν στη βελτίωση του τοπικού ελέγχου της νόσου και στη μείωση της τοξικότητας.

Σήμερα, ο  Έλληνας ασθενής έχει πρόσβαση σε όλη αυτή την τεχνολογία

Η αλήθεια είναι ότι το Ελληνικό Κράτος ποτέ δεν έσκυψε με έννοια πάνω από το ασθενή με καρκίνο που έπρεπε να υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία δίνοντας του πραγματική λύση στα ερωτήματα: Πότε θα βρω θέση για ακτινοθεραπεία και σε ποιας τεχνολογίας  μηχάνημα;

Όσο το κράτος άφηνε στην τύχη τους τα ακτινοθεραπευτικά κέντρα των δημόσιων νοσοκομείων τόσο τα ιδιωτικά αναπτύσσονταν και εξοπλίζονταν με μηχανήματα νέας τεχνολογίας. Και αυτό ήταν πολύ σημαντικό για την ακτινοθεραπεία στην Ελλάδα, όμως για τον ασθενή που δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να πάει εκεί έκανε ακόμη χειρότερο το πρόβλημα της μη ίσης πρόσβασης  για την αντιμετώπιση ενός πολύ δύσκολου προβλήματος όπως ο καρκίνος.

«Όλα αυτά τα χρόνια η Ε.Ε.Α.Ο. έκανε ένα μεγάλο αγώνα με συγκεκριμένες προτάσεις σε όλους τους υπουργούς Υγείας από όποια πολιτική παράταξη κι αν προέρχονταν. Δυστυχώς, όμως, τα ώτα δεν ήταν ευήκοα», αναφέρουν οι κ.κ. Πισσάκας και Γεωργακόπουλος.

Είναι γεγονός ότι, την τελευταία δεκαετία, το κράτος δεν έδωσε ούτε ένα ευρώ για την Ακτινοθεραπεία.  Το αντίθετο μάλιστα, αφού μόνο από τα 4 μηχανήματα που αποκτήθηκαν μέσω των ΕΣΠΑ (από τα 8 που είχαν προαναγγελθεί) λόγω της μικρής εθνικής συμμέτοχης (5% τότε) το κέρδος από την διαφορά του ΦΠΑ που πληρώνεται από τα κοινοτικά κονδύλια και από τα δύο χρόνια  δωρεάν  σέρβις του μηχανήματος, βοήθησε το κράτος να βάλει στα Ταμεία του πάνω από 600 χιλιάδες ευρώ για κάθε μηχάνημα.

Τι ισχύει με τις λίστες αναμονής;

Δυστυχώς δε θα εξαφανιστούν οι λίστες αναμονής που ακόμα και σήμερα στην Αθήνα φτάνουν μέχρι και τους 4 μήνες. Και αυτό γιατί τα 31 μηχανήματα του δημόσιου Τομέα μαζί με τα 17 του Ιδιωτικού φτάνουν συνολικά τα 48 μηχανήματα σε όλη την Ελλάδα ενώ οι ανάγκες απαιτούν περίπου 70 μηχανήματα. Ίσως, αυτή η υστέρηση να είναι και ο βασικός λόγος που στην Ελλάδα υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία λιγότεροι ασθενείς από όσους θα περιμέναμε σύμφωνα με τους μέσους όρους των άλλων ευρωπαϊκών κρατών.

Η αδιαφορία είναι η συνήθης στάση τους κράτους

Αυτό φαίνεται από το ότι η ακτινοθεραπεία λείπει παντελώς από το πλάνο των ζητουμένων από το υπουργείο Υγείας στην πάνω από 200 εκ ευρώ νέα δωρεά του ΙΣΝ για την Υγεία. Αν ένα μικρό μέρος από αυτή τη Δωρεά αποφάσιζαν να το διαθέσουν στην Ακτινοθεραπεία θα έλυναν μια και καλή το πρόβλημα των αναμονών.

Παράλληλα το όφελος για το Κράτος μετά την ολοκλήρωση της δωρεάς του ΙΣΝ που προσφέρει και δύο χρόνια πληρωμένη τη συντήρηση των μηχανημάτων, μαζί με τα ΕΣΠΑ και τις άλλες 3 δωρεές ανέρχεται σε ένα αστρονομικό ποσό που υπερβαίνει τα 16 εκ. ευρώ. Και όμως ούτε ένα ευρώ από αυτά δεν έχει γυρίσει στην Ακτινοθεραπεία.

Τα νοσοκομεία τα οποία εκσυγχρονίστηκαν με τους 12 συνολικά Γραμμικούς Επιταχυντές χάρη στη δωρεά του ΙΣΝ είναι:

1. ΑΤΤΙΚΟΝ  (Αθήνα) με 2 Γ.Ε, με δημιουργία ενός επιπλέον θωρακισμένου  χώρου
2. ΠΑΝ. ΚΡΗΤΗΣ με 2 Γ.Ε και ανακαίνιση του Τμήματος 

3 .       ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ (Θεσσαλονίκη)  με 2 Γ.Ε και ανακαίνιση του Τμήματος 

4. 401 ΓΣΝΑ (Αθήνα) με 2 Γ.Ε (ένας με δυνατότητα Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής)  με πλήρη ανακατασκευή όλου του Τμήματος και  δημιουργία ενός επιπλέον θωρακισμένου  χώρου)
5. ΠΑΝ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ με 1 Γ.Ε και ανακαίνιση του θωρακισμένου χώρου.
6.         ΠΑΝ. ΛΑΡΙΣΑΣ με 1 Γ.Ε και ανακαίνιση του θωρακισμένου χώρου
7.  ΠΑΝ. ΠΑΤΡΑΣ με 1 Γ.Ε και ανακαίνιση του θωρακισμένου χώρου
8.        ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (Αθήνα) με 1 Γ.Ε,  με πλήρη ανακατασκευή του θωρακισμένου  χώρου του μηχανήματος και ανακαίνιση του Τμήματος 

Από τα ΕΣΠΑ (Συνολικά 4 Γραμμικοί Επιταχυντές):

1. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (Θεσσαλονίκη)   1 Γ.Ε          
2. ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1 Γ.Ε
3. ΜΕΤΑΞΑ (Αθήνα) 1 Γ.Ε
4. ΑΓ. ΣΑΒΒΑΣ (Αθήνα)  1 Γ.Ε

Από άλλες δωρεές (Συνολικά 3 Γραμμικοί Επιταχυντές):

1. ΠΑΙΔΩΝ
2. ΑΧΕΠΑ, 1 Γ.Ε
3. ΑΓ. ΣΑΒΒΑΣ (Αθήνα), 1 Γ.Ε