Τολμηρές αλήθειες ειπώθηκαν κατά την διάρκεια του INPHARMA 2 που διοργάνωσε ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Πέλλας στο Λουτράκι Αριδαίας το Σαββατοκύριακο 30 Ιουνίου – 1^η Ιουλίου. 

Από το Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Η φύση του Συνεδρίου ως δεύτερο Εθνικό Συνέδριο Υπηρεσιών Υγείας Φαρμακείου έπαιξε το ρόλο του στο να ακουστούν κάποια πράγματα που αφορούν το ρόλο του φαρμακοποιού στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τα εφόδια που πρέπει να έχει για να εκπληρώσει με επιτυχία το διεκδικούμενο ρόλο.

Όμως αποφασιστικής σημασίας ήταν η κίνηση του προέδρου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Κυριάκου Θεοδοσιάδη να θέσει με τόλμη κάποια θέματα και να απευθύνει ένα κάλεσμα στους πρόθυμους φαρμακοποιούς να δώσουν στο ανώτατο συνδικαλιστικό όργανο των φαρμακοποιών   Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο τη δυνατότητα να πάει τον κλάδο ένα βήμα πιο μπροστά -εάν μάλιστα αυτά τα θέματα που έθεσε ο κ. Θεοδοσιάδης συζητηθούν σοβαρά και με ειλικρίνεια μπορεί να πάνε πολλά βήματα μπροστά όχι μόνο τον συγκεκριμένο επαγγελματικό  κλάδο αλλά και συνολικά να βοηθήσουν το σύστημα υγείας και τις παρεχόμενες προς τους πολίτες υπηρεσίες.

Ο κ. Θεοδοσιάδης μιλώντας σε στρογγυλό τραπέζι με θέμα τις Υπηρεσίες Φαρμακείων προέβλεψε ότι δεν υπάρχει στο ορατό μέλλον αποζημίωση των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας που παρέχονται από τα φαρμακεία λόγω της οικονομικής κατάστασης της χώρας και των πολιτών κανένα σύστημα υγείας του φαρμακοποιού (δες εδώ –Καμία αποζημίωση 3/7)

Έθεσε όμως και ένα ακόμη σοβαρό ζήτημα που δεν άπτεται των επιλογών της πολιτείας αλλά έχει να κάνει με τις επιλογές των ίδιων των φαρμακοποιών. Σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να πει κανείς ότι είπε ξεκάθαρα πως η διεκδίκηση του ρόλου του φαρμακοποιού στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας περνά μέσα από  τη συνεχή επιμόρφωση των φαρμακοποιών και το ενεργό ενδιαφέρον τους γι’ αυτή τη διαδικασία.

Όπως ανέφερε ο κ. Θεοδοσιάδης, ο πρώην υπουργός Υγείας Αλέκος Παπαδόπουλος του είχε πει κάποτε πως «οι δραστηριότητες τις οποίες αναπτύσσετε εσείς οι φαρμακοποιοί εδώ στην Ελλάδα σε σχέση με τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν οι συνάδελφοί σας στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική περισσότερο απέχουν πάρα πολύ. Και ή θα περιμένετε αυτά τα καθήκοντα να σας τα δώσει η Πολιτεία που δεν θα σας τα δώσει ποτέ ή εάν ανακατευτεί η Πολιτεία σε αυτά θα τα κάνει χειρότερα απ’ ό,τι είναι ή στην πράξη θα τα κατακτήσετε με την καθημερινή σας πρακτική. Και σου συστήνω” μου είχε πει τότε “να ακολουθήσετε το δεύτερο δρόμο”».

Και φτάνοντας στο κρίσιμο ερώτημα που ο ίδιος έθεσε για το εάν έχει τη δυνατότητα αυτό να το κάνει σήμερα ο φαρμακοποιός με τον ιδανικότερο τρόπο ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου απάντησε πως όχι. Εξήγησε δε ότι «για να φτάσουμε σαν κλάδος –και μιλάω για όλους όχι για μεμονωμένα περιστατικά- να πούμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε το μέγιστο δυνατό ποσοστό υπηρεσιών ή ποσότητα ή ποιότητα υπηρεσιών μέσα από το φαρμακείο θέλει δουλειά πολύ. Τι είναι αυτή η δουλειά; Τι άλλο παρά η εκπαίδευση. Και για δούμε λίγο παραπίσω και να κάνουμε την αυτοκριτική μας, να παραδεχθούμε τις αδυναμίες μας γιατί θα βλέπουμε στον καθρέφτη ότι είμαστε οι πιο όμορφοι σε αυτόν τον πλανήτη, πρέπει να παραδεχτούμε ότι τις καλές εποχές που ο τζίρος ανέβαινε από μήνα ανεξάρτητα εάν αυξανόταν και ο αριθμός των φαρμακείων από μήνα σε μήνα, ουδείς ενδιαφερόταν για την εκπαίδευση. Διότι ο τζίρος και στο ΙΚΑ, και στον ΟΓΑ και στο ΤΕΒΕ και σε όλα τα Ταμεία είχε μία ανοδική πορεία χωρίς τον παραμικρό κόπο. Άλλοι φρόντιζαν, άλλοι τακτοποιούσαν τις προϋποθέσεις, άλλοι έκοβαν το χρήμα και εμείς είχαμε μία ανοδική εισοδηματική τροχιά. Όταν αρχίσαμε να ψαχνόμαστε για κάτι άλλο, τότε η τροχιά άλλαξε και πάει ανάποδα σε σχέση με την προηγούμενη διαδρομή».

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα; Ο κ. Θεοδοσιάδης ήταν σαφής. «Οι περισσότεροι εξ’ ημών εκτός από εκείνους που αποφοίτησαν τα τελευταία 5-6 χρόνια από τα πανεπιστήμια, έχουμε ξεκόψει από την εκπαιδευτική διαδικασία, πολλοί εξ’ ημών δεν έχουμε ανοίξει βιβλίο από τη στιγμή που φύγαμε από το Πανεπιστήμιο, η παροχή γνώσεων και η ανανέωση γνώσεων και η επικαιροποίηση γνώσεων αρχίζει και τελειώνει σε ό,τι παρέχεται σε παρόμοιες εκδηλώσεις ή σε αντίστοιχες ημερίδες που διοργανώνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Αλλά είναι αυτό ικανό για να καλύψει αυτό που χρειαζόμαστε; Νομίζω πως όχι! Εάν γίνει μία σωστή καταγραφή για το πόσοι εκ των συναδέλφων μας δίνουν σωστές, πλήρεις και απολύτως ορθές οδηγίες για τη χρήση μιας συσκευής για τα φάρμακα που χορηγούνται δια εισπνοής από τις 30 και πλέον συσκευές που υπάρχουν, τα αποτελέσματα δεν θα είναι απολύτως ικανοποιητικά. Και υπάρχουν χίλια δύο ακόμη πράγματα τα οποία δυστυχώς δεν τα γνωρίζουμε ή τα μισο-γνωρίζουμε ή νομίζουμε ότι τα γνωρίζουμε από το οποίο όμως απέχουμε πάρα πολύ.

Σύμφωνα με τον κ. Θεοδοσιάδη «ο φαρμακοποιός πρέπει να περάσει μέσα από μία διαδικασία εκπαίδευσης συνεχώς ανελισσόμενης ώστε να δώσει κάποια στιγμή τη δυνατότητα στον εκπρόσωπο του κλάδου να πάει στον τότε υπουργό Υγείας και να του πει “ξέρεις, οι φαρμακοποιοί του νομού Πέλλας ή της Θεσσαλονίκης ή όλης της χώρας –ορίστε τα πιστοποιητικά τους- παρακολούθησαν 30 ώρες εκπαίδευσης στην παροχή α’ βοηθειών. Την εκπαίδευση την παρείχε ο τάδε φορέας που είναι προς τούτο αρμόδιος. Παρακολούθησε τόσες ώρες εκπαίδευσης για τη διαδικασία μέτρησης σακχάρου, πίεσης, χοληστερίνης κτλ. στο φαρμακείο. Παρακολούθησε τόσες ώρες εκπαίδευσης από τον τάδε φορέα και προς αυτήν την κατεύθυνση. Παρακολούθησε αυτές τις ενότητες του καρδιαγγειακού, του αναπνευστικού, του α, του β συστήματος. Και επειδή οι φαρμακοποιοί της χώρας μέσα από αυτήν τη διαδικασία παρακολούθησαν και εκπαιδεύτηκαν μεταπτυχιακά σε αυτό το επίπεδο και με αυτόν τον τρόπο από αυτούς τους ειδικούς γι’ αυτό θέλω να αναγνωριστεί και ως ηθική επιβράβευση αλλά και ως θεσμική και ως νομική ότι μέσα στα φαρμακεία όχι μόνο πωλούνται φάρμακα αλλά γίνονται αυτά και αυτά. Όμως για να γίνουν αυτά θα πρέπει να γίνονται σωστά., πρέπει να γίνονται οργανωμένα, πρέπει να γίνονται συγκροτημένα, πρέπει να γίνονται μ’ έναν προγραμματισμό.

Προς αυτήν την κατεύθυνση και σαν Πανελλήνιος είμαστε διατεθειμένοι και να βοηθήσουμε και οικονομικά και οργανωτικά και από πλευράς εμπειριών. Όμως απαιτεί και από τη βάση μία αποδοχή μιας τέτοιας διαδικασίας. Η εντύπωση, “είμαστε επιστήμονες, πήραμε πτυχίο και να’ το πτυχίο μου”, με συγχωρείτε πολύ, δεν φτάνει. Είναι καλό για ξεκίνημα αλλά δεν φτάνει. Και η δική μας η επιστήμη, όπως και η Ιατρική, όπως και του πολιτικού μηχανικού όπως και του οποιουδήποτε επιστήμονα και του γεωπόνου και του χημικού κτλ –αλλά μπορώ να μιλήσω για τη δική μας και την ιατρική που είναι δίπλα- εξελίσσονται με τέτοιο ρυθμό που δεν μπορώ εγώ να αρκεστώ στο πτυχίο που πήρα το 1979 όταν έκτοτε δεν πλησίασα βιβλίο, δεν παρακολούθησα  οργανωμένα μαθήματα. Δυστυχώς τα πανεπιστήμιά μας δεν μπορούν, δεν θέλουν(;), και τα δύο(;) να συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Επομένως ό,τι κάνουμε, θα το κάνουμε μόνοι μας. Ό,τι κάνουμε θα το κάνουμε με δική μας εσωτερική οργάνωση και προσπάθεια. Και να είστε βέβαιοι ότι όσοι φαρμακοποιοί ακολουθήσουν μία τέτοια διαδρομή μετά από μία πορεία 3-4 ετών θα ξεχωρίζουν από τους άλλους. Η διάκριση πλέον θα γίνεται σε αυτό το επίπεδο. Και να είστε βέβαιοι ότι ο ασθενείς, ο ασφαλισμένος είναι σε θέση να ξεχωρίσει τον φαρμακοποιό που γνωρίζει κάτι παραπάνω ή πολύ περισσότερα από τον φαρμακοποιό που δεν ξανάνοιξε βιβλίο από το 1979 μέχρι σήμερα. Άρα συνεχίστε, εντατικοποιείστε, αναβαθμίστε αυτήν τη διαδικασία εκπαίδευσης σε συνεργασία με τον Σύλλογό σας ώστε να μπορείτε να δικαιούστε και τυπικά και ουσιαστικά να πείτε ότι “ναι, από το φαρμακείο μου εκτός από το να πουλάω φάρμακα παρέχω και υπηρεσίες οι οποίες συμπληρώνουν και ενισχύουν τη διαδικασία εκτέλεσης μιας συνταγής”».

Το πολύ ενδιαφέρον –και θετικό θα έλεγε κάποιος- είναι ότι η αγωνία για τα θέματα εκπαίδευσης,  συνεχούς επιμόρφωσης και πρωτίστως του ενδιαφέροντος των φαρμακοποιών για όλα αυτά εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια του INPHARMA2  όχι μόνο από τον πρόεδρο του ΠΦΣ αλλά και από ένα άλλο μέλος του Δ.Σ. που εκπροσωπεί παράταξη της αντιπολίτευσης, γεγονός που δείχνει μία γενικότερη αγωνία και προβληματισμό. Συγκεκριμένα ο  κ. Ηλίας Χαλιγιάννης ξεκινώντας την εισήγησή του με θέμα «Φαρμακευτική Κάνναβη: Θεραπευτική εξέλιξη ή επενδυτική πλάνη;» βλέποντας τη μικρή σχετικά συμμετοχή –την ίδια ώρα βρισκόταν σε εξέλιξη ο αγώνας της Αργεντινής  με τη Γαλλία για το Μουντιάλ- εκφράζοντας την απογοήτευσή του ανέφερε; «Περίμενα μεγαλύτερη συμμετοχή γιατί αυτό το συνέδριο μεταξύ άλλων αποτελεί και εργαλείο διεκδίκησης και στοχοποιήθηκε, οπότε θα έπρεπε να το στηρίξουμε με ακόμη μεγαλύτερη προσέλευση και να μην γυρνάμε μετά και να λέμε ότι “για όλα φταίει ο Πανελλήνιος” γιατί τελικά φταίμε και εμείς οι ίδιοι».