Η Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) εξέδωσε θετική γνωμοδότηση για μια νέα ένδειξη της ριβαροξαμπάνης, του από του στόματος νεότερου αντιπηκτικού της Bayer.

Το θεραπευτικό σχήμα ριβαροξαμπάνης 2,5 mg δύο φορές την ημέρα μαζί με ακετυλοσαλικυλικό οξύ (AΣΟ) 75 - 100 mg άπαξ ημερησίως θα ενδείκνυται για την πρόληψη αθηροθρομβωτικών επεισοδίων σε ενήλικες ασθενείς με στεφανιαία νόσο ή συμπτωματική περιφερική  αρτηριακή νόσο ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για ισχαιμικά επεισόδια.

Η μελέτη COMPASS

Η θετική γνωμοδότηση βασίστηκε στα δεδομένα από τη μελέτη COMPASS, τη μεγαλύτερη μελέτη φάσης ΙΙΙ με ριβαροξαμπάνη (27.395 ασθενείς), η οποία έδειξε ότι η δόση ριβαροξαμπάνης στα 2,5 mg δύο φορές ημερησίως, συν ΑΣΟ 100 mg μία φορά ημερησίως μείωσε το συνολικό κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού, θανάτου καρδιαγγειακής αιτιολογίας και εμφράγματος κατά 24% (μείωση σχετικού κινδύνου) σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία με AΣΟ 100 mg μία φορά ημερησίως σε ασθενείς με στεφανιαία (ΣΝ) ή περιφερική αγγειακή νόσο (ΠΑΝ).

Μόλις εγκριθεί, η ριβαροξαμπάνη θα είναι ο μόνος νεότερος από του στόματος αντιπηκτικός παράγοντας, που θα ενδείκνυται να χορηγείται σε συνδυασμό με ακετυλοσαλικυλικό οξύ (AΣΟ) για την πρόληψη αθηροθρομβωτικών επεισοδίων σε ενήλικες ασθενείς με στεφανιαία νόσο ή συμπτωματική περιφερική αρτηριακή νόσο, υψηλού κινδύνου για ισχαιμικά επεισόδια.

Η καρδιαγγειακή νόσος

Είναι υπεύθυνη για 17,7 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, που αντιπροσωπεύουν το 31% όλων των θανάτων, παγκοσμίως. Επιπλέον, οι ασθενείς που πάσχουν από αυτή την ασθένεια έχουν μείωση του προσδόκιμου ζωής μεγαλύτερη των 7 ετών. Η ΣΝ και η ΠΑΝ προκαλούνται από την αθηροσκλήρυνση, μια χρόνια, προοδευτική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες,. Αυτοί οι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο θρομβωτικών επεισοδίων που μπορεί να οδηγήσουν σε αναπηρία, απώλεια άκρων και θάνατο.

Οι τρέχουσες Οδηγίες Θεραπείας προτείνουν αντιαιμοπεταλιακές θεραπείες όπως το ΑΣΟ, ωστόσο αυτό έχει αποδειχθεί ότι είναι μόνο μέτρια αποτελεσματικό. Για να βελτιωθεί περαιτέρω η πρόληψη θρόμβωσης σε αυτούς τους ασθενείς, απαιτούνται νέες προσεγγίσεις όπως η αναστολή της πήξης μέσω δύο διαφορετικών οδών, προκειμένου να παρέχεται ενισχυμένη αγγειακή προστασία και να μειώνεται ο κίνδυνος από τα καρδιαγγειακά επεισόδια.

Πέρα από την σημαντική μείωση στο σύνθετο τελικό σημείο αποτελεσματικότητας μειζόνων καρδιαγγειακών συμβαμάτων, τα δεδομένα από τη μελέτη COMPASS έδειξαν ότι η αγγειακή δόση ριξαροξαμπάνης των 2,5 mg δύο φορές την ημέρα, συν ΑΣΟ 100 mg μία φορά την ημέρα, έχει ως αποτέλεσμα και την μεμονωμένη μείωση των εγκεφαλικών επεισοδίων (42%) και των θανάτων καρδιαγγειακής αιτιολογίας (22%) σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία ΑΣΟ 100 mg μία φορά ημερησίως (μείωση σχετικού κινδύνου). Επιπλέον, το συνδυαστικό σχήμα συσχετίστηκε με βελτίωση 20% στο καθαρό κλινικό όφελος, που ορίζεται ως η μείωση του εγκεφαλικού επεισοδίου, του θανάτου καρδιαγγειακής αιτιολογίας και του εμφράγματος, σε ισορροπία με τα σοβαρά αιμορραγικά επεισόδια.

Τα ποσοστά εμφάνισης αιμορραγίας ήταν χαμηλά και ενώ παρατηρήθηκε αύξηση της μείζονος αιμορραγίας, παρόλα αυτά αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπήρξε σημαντική αύξηση στη θανατηφόρο ή ενδοκράνια αιμορραγία. Είναι σημαντικό ότι στον πληθυσμό των ασθενών με περιφερική αγγειοπάθεια, το σύνολο των σημαντικών ισχαιμικών συμβάντων των άκρων συν όλων των σοβαρών ακρωτηριασμών αγγειακής αιτιολογίας μειώθηκε σημαντικά. Επομένως, αυτή η νέα προσέγγιση θεραπείας αποτελεί σημαντική πρόοδο στη διαχείριση των ασθενών με ΠΑΝ, οι οποίοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο αθηροθρομβωτικών επεισοδίων παρά τη βέλτιστη αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία.

Τα αποτελέσματα της μελέτης COMPASS παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας το 2017 και δημοσιεύθηκαν ταυτόχρονα στο The New England Journal of Medicine, τον Αύγουστο του 2017.

Επιπροσθέτως, δεδομένα από τη μελέτη COMPASS βρίσκονται επί του παρόντος υπό εξέταση από τον Αμερικάνικο Οργανισμό Φαρμάκων (FDA), ως μέρος συμπληρωματικής αίτησης για έγκριση νέου φαρμάκου, που αφορά δύο νέες ενδείξεις της ριβαροξαμπάνης, την ένδειξη για τη μείωση του κινδύνου σημαντικών συμβάντων όπως του θανάτου καρδιαγγειακής αιτιολογίας, του εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με χρόνια ΣΝ και/ή ΠΑΝ και την ένδειξη για τη μείωση του κινδύνου οξείας ισχαιμίας των άκρων σε ασθενείς με ΣΝ.

Η ριβαροξαμπάνη

Είναι ένα από τα νεότερα από του στόματος αντιπηκτικά, με το ευρύτερο φάσμα ενδείξεων από αυτά και είναι το μοναδικό που έχει εγκριθεί για πέντε ενδείξεις σε επτά διαφορετικούς τομείς για την προστασία των ασθενών από φλεβική και αρτηριακή θρομβοεμβολή. Συγκεκριμένα, οι θεραπευτικοί τομείς χρήσης της ριβαροξαμπάνης περιλαμβάνουν:

• Την πρόληψη του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και συστημικής εμβολής σε ενήλικες ασθενείς με μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή και ένα ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου
• Τη θεραπεία της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (ΕΒΦΘ) σε ενήλικες
• Τη θεραπεία της πνευμονικής εμβολής (ΠΕ) σε ενήλικες
• Την πρόληψη της υποτροπής της ΕΒΦΘ και της ΠΕ σε ενήλικες
• Την πρόληψη της φλεβικής θρομβοεμβολής (ΦΘE) σε ενήλικες ασθενείς που υποβάλλονται σε εκλεκτική χειρουργική αντικατάσταση ισχίου
• Την πρόληψη της φλεβικής θρομβοεμβολής σε ενήλικες ασθενείς που υποβάλλονται σε εκλεκτική χειρουργική αντικατάσταση γόνατος
• Την πρόληψη των αθηροθρομβωτικών επεισοδίων, μετά από οξύ στεφανιαίο επεισόδιο σε ενήλικες ασθενείς με αυξημένους καρδιακούς βιοδείκτες και χωρίς προηγούμενο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο όταν συγχορηγείται με ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ΑΣΟ) ή με ΑΣΟ συν κλοπιδογρέλη ή τικλοπιδίνη

Η υπεύθυνη χρήση της ριβαροξαμπάνης είναι ύψιστη προτεραιότητα για την Bayer και η εταιρεία έχει αναπτύξει ένα λεπτομερή συνταγογραφικό οδηγό για τους γιατρούς και την κάρτα ασθενούς, ώστε να εξασφαλιστεί στο μέγιστο δυνατό η βέλτιστη χρήση του σκευάσματος.