Από το Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Λέσβου κ. Παναγιώτης Προβέτζας επιβεβαίωσε μιλώντας στο DailyPharmaNews τα όσα είπε πριν λίγες μέρες ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου της περιοχής κ. Απόστολος Βαλτάς για την αγαστή συνεργασία ιατρών και φαρμακοποιών στο νησί.

Ο κ. Προβέτζας δεν αμφισβητεί την επιστημοσύνη του φαρμακοποιού, θεωρεί όμως ότι η Πολιτεία πρέπει να βάλει σαφή όρια στο τι μπορεί να κάνει ο γιατρός και τι ο φαρμακοποιός και ότι σε κάθε περίπτωση ο ιατρός είναι ο άμεσα κύριος υπεύθυνος για τη θεραπεία ενός ασθενούς.

Κύριε Προβέτζα, τα τελευταία χρόνια υπήρξαν παρεμβάσεις (π.χ.  συνταγογράφηση με δραστική, προσπάθεια αύξησης διείσδυσης των γενοσήμων, χαρακτηρισμός συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε ΜΥΣΥΦΑ) που φαίνεται πως έχουν επηρεάσει τις σχέσεις ιατρών – φαρμακοποιών δημιουργώντας προστριβές. Είναι κάτι που το έχετε διαπιστώσει ως πρόεδρος του ΙΣ Λέσβου κι αν ναι τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;

Σε ό,τι αφορά το θέμα της δραστικής ουσίας υπήρξαν και από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο κάποιες αντιδράσεις θεωρώντας ως προνόμιο ότι οι γιατροί είναι αυτοί που πρέπει να χορηγούν το οποιοδήποτε φάρμακο και είναι υπεύθυνοι για την υγεία του κάθε ασθενή. Άλλωστε και έχοντας γνώση του τι γίνεται και με ποιον τρόπο γίνεται η χορήγηση των διαφόρων φαρμάκων, ιδιαίτερα των αντιβιοτικών δημιουργήθηκε ένα πρόβλημα, όχι σε επίπεδο τοπικών συλλόγων αλλά γενικό και γι’ αυτό και απαιτούσαμε, ήταν πάντα μέσα στα αιτήματά μας, ότι οποιοδήποτε φάρμακο χορηγείται από το φαρμακείο πρέπει να χορηγείται κατόπιν ιατρικής συνταγής. Τελικά αυτό δεν επετεύχθη.

Σε τοπικό επίπεδο πάντως συγκρούσεις ανάμεσα σε γιατρούς και φαρμακοποιούς δεν είχαμε. Εάν υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις ή κάποιες διαμαρτυρίες φροντίσαμε σε επίπεδο διασυλλογικό ανάμεσα στους προέδρους και ανάμεσα στα διοικητικά συμβούλια των συλλόγων μας Ιατρικού και Φαρμακευτικού να δίνουμε μία λύση πάνω σε αυτό το θέμα. Δεν φτάσαμε ποτέ σε σύγκρουση ανοιχτή και δεν δώσαμε ποτέ το δικαίωμα σε κανέναν να παρέμβει και να σχολιάσει οποιαδήποτε ενέργεια και αναφορά μας σε αυτά τα θέματα.        

Μετά και την αύξηση του αριθμού των ΜΥΣΥΦΑ και της δυνατότητας να τα παρέχει ο φαρμακοποιός χωρίς ιατρική συνταγή για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων ήσσονος σημασίας συμφωνείτε και εμπιστεύεστε τη διαχείριση του ασθενούς με τέτοιου είδους συμπτώματα από τον φαρμακοποιό;

Θεωρώ ότι οι φαρμακοποιοί έχουν την επιστημοσύνη αυτήν που χρειάζεται. Παρόλα αυτά για την υγεία του κάθε ασθενούς ο άμεσα υπεύθυνος πιστεύω ότι είναι πάντοτε ο γιατρός.

Πως μπορεί να διασφαλιστεί – για παράδειγμα στο θέμα των ΜΥΣΥΦΑ- ταυτόχρονα η καλή συνεργασία ιατρού και φαρμακοποιού με την ασφάλεια του ασθενή;

Θεωρώ ότι στον ασθενή που απευθύνεται στο φαρμακείο προκειμένου να πάρει την οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή θα μπορούσε ο φαρμακοποιός να ζητήσει μία συνταγή -έστω όχι ηλεκτρονική- ώστε να αναφέρεται και το πρόβλημα του ασθενούς από γιατρό, από εξειδικευμένο γιατρό εάν χρειάζεται και το φάρμακο, το οποίο μπορεί να μην συνταγογραφείται έτσι ώστε να λύνεται η οποιαδήποτε παρεξήγηση μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στο γιατρό και τον φαρμακοποιό και την ευθύνη για την αντιμετώπιση του προβλήματος του ασθενούς να την έχει ο γιατρός.

Πως σας βρίσκει η άποψη ότι οι φαρμακοποιοί θα μπορούσαν να πραγματοποιούν κάποια απλά διαγνωστικά τεστ στα φαρμακεία (π.χ. το strep test στο οποίο έχει αναφερθεί η κ. Ελένη Γιαμαρέλου ) έτσι ώστε εγκαίρως να ταυτοποιείται κάποια μικροβιακή λοίμωξη ώστε να υπάρχει μία αμεσότητα στην αντιμετώπιση και να δίνουν μία καλύτερη εικόνα στο ασθενή, όταν εκείνος μετά από τη συμβουλή του φαρμακοποιού φτάσει στο ιατρείο;

Πιστεύω ότι προλαμβάνουν κάποιες δυσμενέστερες καταστάσεις ούτως ώστε να υπάρχει παρέμβαση από τον γιατρό. Μετά τη διαπίστωση από τον φαρμακοποιό θα μπορούσε αυτός να κατευθύνει, να καθοδηγήσει τον ασθενή να επισκεφτεί κάποιον ειδικό ούτως ώστε πλέον να γίνει καλύτερη αντιμετώπιση. Και έγκαιρη αλλά και σωστή.

 Ο κ. Βαλτάς μίλησε για μία από κοινού αντιμετώπιση περιπτώσεων παραβατικών συμπεριφορών τόσο από γιατρούς όσο και από φαρμακοποιούς. Μπορείτε να αναφερθείτε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις; 

Υπήρξαν μεμονωμένες περιπτώσεις τις οποίες εμείς αντιμετωπίσαμε διασυλλογικά. Θέλω να ξέρετε ότι εδώ εμείς, ο Ιατρικός Σύλλογος Λέσβου με τον Φαρμακευτικό Σύλλογο Λέσβου έχουμε μία καλή συνεργασία και ότι από κοινού πολλές φορές έχουμε κάνει διοικητικά συμβούλια και έχουμε παρέμβει σε αυτές τις παραβατικές συμπεριφορές γιατρών χωρίς βέβαια, όπως σας είπα, να δώσουμε δημοσιότητα -γιατί θεωρώ ότι η δημοσιότητα σε τέτοια ζητήματα είναι κάτι το αρνητικό- και έχουμε δώσει και λύση. Έχουμε λύσει το πρόβλημα χωρίς να χρειάζεται ούτε σε σύγκρουση να έρθουν γιατροί και φαρμακοποιοί ούτε και να δημιουργήσουμε κανένα πρόβλημα. Θεωρώ ότι αυτό είναι και το πιο γόνιμο. Γιατί εάν φτάσουμε στα άκρα και συγκρούονται δύο επιστημονικοί κλάδοι καταλαβαίνετε τι γίνεται. Διατηρεί ο καθένας την οντότητά του, δεν παρεμβαίνουμε αλλά από εκεί και πέρα αυτό δεν πάει να πει ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε. Το έχουμε άλλωστε αποδείξει αυτό και με διάφορες εκδηλώσεις επιστημονικές που έχουμε κάνει ο Ιατρικός σε συνεργασία με τον Φαρμακευτικό Σύλλογο.

Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής αυτό που θέλει είναι να έχει την καλύτερη και ασφαλέστερη υγειονομική περίθαλψη. Βλέπετε ότι η Πολιτεία  κινείται σωστά σε ό,τι αφορά τη δημιουργία των βέλτιστων συνθηκών για την αρμονική σχέση όλων των επαγγελματιών υγείας προς όφελος του ασθενούς; Τι θα μπορούσε να κάνει άμεσα κατά τη γνώμη σας που δεν το έχει κάνει ώστε να μην υπάρχουν αυτού του είδους οι προστριβές;

Τώρα αυτό είναι μία συζήτηση μεγάλη. Θεωρώ ότι κάποια προβλήματα δημιουργήθηκαν με τις τακτικές που έχει ακολουθήσει η Πολιτεία και συγκεκριμένα το Υπουργείο Υγείας όσον αφορά την αντιμετώπιση της σχέσης ασθενούς, γιατρού και φαρμακοποιού.

Εμείς -ως Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος πάντοτε- είχαμε ζητήσει να βελτιωθούν κάποιες καταστάσεις προκειμένου να μην μπαίνει –να το πω έτσι λαϊκά- ο ένας στα χωράφια του άλλου. Να υπάρχουν δηλαδή κάποιες διαχωριστικές γραμμές. Ότι δηλαδή μέχρι εδώ είναι ο γιατρός, από εκεί και πέρα ξεκινάει ο φαρμακοποιός. Αυτά δεν είναι δικές μου ιδέες. Είναι αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεων του ανωτάτου Οργάνου μας που είναι ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος.    

Ποιες είναι αυτές οι βελτιώσεις που θα πρέπει να λάβει υπόψιν και να δει το Υπουργείο Υγείας;

Είχαμε φέρει ως προτεραιότητα το ζήτημα της δραστικής ουσίας. Θεωρούν πολλοί ότι όταν ο γιατρός συνταγογραφεί, καθοδηγεί. Δεν συμβαίνει αυτό. Θεωρώ ότι απλά κάνει τη δουλειά του. Εάν υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, εντάξει αλλά βάζοντας πάντοτε ως προτεραιότητα την καλύτερη υγεία του ασθενούς ένας γιατρός αποφασίζει ότι το συγκεκριμένο είναι το καλύτερο φάρμακο. Θα πείτε ότι η δραστική ουσία δεν υπάρχει στο άλλο; Ξέρετε ότι από φάρμακο σε φάρμακο μπορεί να υπάρχει μία μικρή διαφορά ή ο γιατρός να έχει βρει τα καλύτερα αποτελέσματα σε κάποιο συγκεκριμένο φάρμακο, αναλόγως της περίπτωσης.  Παρόλα αυτά παρέχοντας το δικαίωμα στον φαρμακοποιό να επιλέξει ο ίδιος το φάρμακο –προσέξτε, να επιλέξει ο ίδιος το φάρμακο και ενώ  την ευθύνη της πορείας της υγείας του ασθενούς την έχει ο γιατρός, τελικά φτάνει το φάρμακο να το χορηγεί άλλος.

Να αναφέρω –επειδή είμαι γυναικολόγος- ότι όταν έδωσαν στις μαίες το δικαίωμα να δίνουν κάποια φάρμακα και εκεί είχαμε αντιδράσει παρά τις όποιες γνώσεις ξέρουμε ότι έχουν οι μαίες καθώς θεωρώ ότι άμεσα κύριος υπεύθυνος για τη θεραπεία ενός ασθενούς και την αντιμετώπιση κάποιων προβλημάτων είναι φυσικά και μόνο ο γιατρός.

Ένα πρόβλημα που έχουν οι φαρμακοποιοί είναι πως όταν παίρνουν μία οδηγία από έναν γιατρό για τη χρήση κάποιου συγκεκριμένου γενόσημου φαρμάκου, μπορεί και να μην το έχουν στα ράφια τους. Πως θα βλέπατε το να προτείνονται δύο ή τρία διαφορετικά γενόσημα ώστε να μπορεί ο φαρμακοποιός να διευκολύνεται;

Σε αυτό δεν θα είχα αντίρρηση. Εάν ο γιατρός είναι σίγουρος ότι και τα δύο τρία γενόσημα θα κάνουν τη δουλειά τους δεν θα μπορούσα να πω ότι «όχι, εγώ επιλέγω πιεστικά κάποιο συγκεκριμένο». Το πρόβλημα είναι να μην υπάρχει πολυφαρμακία, να γίνεται η σωστή χρήση των φαρμάκων και να αντιμετωπίζεται σωστά και αποτελεσματικά ο ασθενής. Εάν τώρα δεν υπάρχει το ένα γενόσημο και το άλλο κάνει τη δουλειά του, ποιος θα είχε αντίρρηση; Να ταλαιπωρούμε έναν ασθενή χωρίς λόγο. Και καλά να είναι ο συγκεκριμένος ασθενής  σε μία πόλη που έχει δέκα φαρμακεία. Εάν είναι σε ένα μέρος που έχει ένα και μόνο φαρμακείο τι θα πρέπει να γίνει;