ΠΑΘΗΣΕΙΣ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Ερευνητικό φάρμακο υπόσχεται βελτίωση της θεραπείας στους πάσχοντες από β-θαλασσαιμία

Ερευνητικό φάρμακο υπόσχεται βελτίωση της θεραπείας στους πάσχοντες από β-θαλασσαιμία

Δεδομένα από την πιλοτική μελέτη φάσης 3 κατέδειξαν ότι η θεραπεία με το ερευνητικό φάρμακο luspatercept οδήγησε σε σημαντική μείωση του φορτίου μεταγγίσεων σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.

Πιο συγκεκριμένα, ανακοινώθηκαν, πρόσφατα, σε προφορική ανακοίνωση στο 60ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Αιματολογικής Εταιρείας (American Society of Hematology – ASH) στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, τα αποτελέσματα από την πιλοτική μελέτη φάσης 3, BELIEVE, η οποία αξιολογεί την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του luspatercept για τη θεραπεία ενηλίκων με αναιμία, σχετιζόμενη με β-θαλασσαιμία, που απαιτεί τακτικές μεταγγίσεις ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBC).

 

Η β-θαλασσαιμία

Είναι μία σπάνια, κληρονομική αιματολογική διαταραχή που προκαλείται από ένα γενετικό έλλειμμα της αιμοσφαιρίνης, η οποία εγκαθίσταται στα ερυθρά αιμοσφαίρια (RBC) και μεταφέρει το οξυγόνο σε ολόκληρο τον οργανισμό. Αυτό το έλλειμμα οδηγεί στην παραγωγή μειωμένων και λιγότερο υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων και μπορεί να προκαλέσει βαριάς μορφής αναιμία και άλλα σοβαρά συμπτώματα.

Μέχρι σήμερα, το πρότυπο περίθαλψης (standard of care) που βοηθά τους ασθενείς με β-θαλασσαιμία να διαχειριστούν την αναιμία τους είναι δια βίου μεταγγίσεις ερυθρών αιμοσφαιρίων, οι οποίες, όμως, με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσουν σε υπερφόρτωση σιδήρου και απειλητικές για τη ζωή συννοσηρότητες.

«Αυτά τα ευρήματα από τη μελέτη BELIEVE είναι συναρπαστικά, καθώς υποδηλώνουν ότι το luspatercept μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις μεταγγίσεις ερυθρών αιμοσφαιρίων», δήλωσε σχετικά με το υπό ανάπτυξη φάρμακο η Maria Domenica Cappellini, M.D., Καθηγήτρια Ιατρικής, Πανεπιστήμιο του Μιλάνο - Fondazione IRCCS, η οποία παρουσίασε τα δεδομένα στο συνέδριο της ASH.

 

Στη μελέτη BELIEVE -μία τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, πολυκεντρική μελέτη φάσης 3 που συγκρίνει το luspatercept και τη βέλτιστη υποστηρικτική αγωγή (BSC) έναντι του εικονικού φαρμάκου και της βέλτιστης υποστηρικτικής αγωγής σε ενήλικους ασθενείς με β-θαλασσαιμία, που έχουν ανάγκη τακτικών μεταγγίσεων ερυθρών αιμοσφαιρίων- επετεύχθη το κύριο καταληκτικό σημείο της ερυθροειδούς ανταπόκρισης, το οποίο ορίστηκε ως μείωση κατά ≥33% στο φορτίο μετάγγισης ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBC) (με μείωση ≥ 2 μονάδων RBC) κατά τις εβδομάδες 13-24 σε σύγκριση με το αρχικό διάστημα 12 εβδομάδων πριν από την τυχαιοποίηση.

Η μελέτη περιλάμβανε, επίσης, δευτερεύοντα τελικά σημεία που αξιολόγησαν την επίδραση της θεραπείας στο φορτίο μετάγγισης ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η μέση μεταβολή του φορτίου μετάγγισης από την έναρξη της μελέτης στις εβδομάδες 13-24 (με luspatercept έναντι εικονικού φαρμάκου) ήταν -1,35 μονάδες ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Οι εταιρείες Celgene Corporation και Acceleron Pharma Inc. Προγραμματίζουν την υποβολή αιτήσεων στις ρυθμιστικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019.

 

Πληθυσμός Ασθενών

Παγκοσμίως, 80-90 εκατομμύρια, το 1,5% του πληθυσμού, είναι ΦΟΡΕΙΣ της γενετικής μετάλλαξης που προκαλεί τη β-θαλασσαιμία, ενώ ο επιπολασμός της νόσου σε παγκόσμια κλίμακα είναι αυξανόμενος.

Στην Ελλάδα, στο επικαιροποιημένο Εθνικό Registry (Σεπτέμβριος 2018) για τις αιμοσφαιρινοπάθειες έχουν καταγραφεί 4.032 Έλληνες ασθενείς:

  • Οι 2.099 (52,06%) είναι μεταγγισιοεξαρτώμενοι ασθενείς με μείζονα β-θαλασσαιμία και, ενώ οι 873 (21,65%) είναι περιοδικά ή καθόλου μεταγγιζόμενοι.
  • Η πλειονότητα  των μεταγγισιοεξαρτώμενων ασθενών εντοπίζεται στις ηλικίες 36-45.
  • Από τα καταγεγραμμένα θανατηφόρα συμβάντα για την περίοδο 2010-2015, το 28,1% των ασθενών κατέληξε από καρδιακή νόσο και το 23,4% από ηπατική.

Παιδικός πληθυσμός ασθενών με β-θαλασσαιμία

Σε όλο τον κόσμο, γεννιούνται κάθε χρόνο περίπου 400.000 παιδιά με αιμοσφαιρινοπάθειες. Στην Ελλάδα, το Εθνικό Κέντρο Θαλασσαιμίας έχει καταφέρει να μειώσει σημαντικά τον αριθμό νεογέννητων με νόσο, μέσα από συντονισμένες προσπάθειες πρόληψης και ενημέρωσης που ξεκίνησαν το 1974. Την περίοδο 2000-2015, καταγράφηκαν μόλις 319 γεννήσεις, ενώ θα αναμένονταν 150-200 γεννήσεις ετησίως, αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 2.250-3.000 γεννήσεις παιδιών με αιμοσφαιρινοπάθειες για αυτή τη χρονική περίοδο.

Η Υποστηρικτική Φροντίδα ασθενών με β-θαλασσαιμία συνίσταται σε:

  • Μεταγγίσεις αίματος
  • Θεραπεία αποσιδήρωσης
  • Συμπληρώματα φυλλικού οξέος

 

Η Θεραπεία ασθενών με β-θαλασσαιμία συνίσταται σε:

Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων: πιο συχνή επιλογή για ασθενείς ηλικίας

 

Ποσοστά Επίτευξης Μείωσης Φορτίου Μεταγγίσεων Ερυθρών Αιμοσφαιρίων (RBC) κατά 33%

Χρονικό Διάστημα Ανταπόκρισης

Luspatercept

Εικονικό φάρμακο

Τιμή P

Εβδομάδες 13-24

21,4% (48/224)

4,5% (5/112)

< 0,0001

Εβδομάδες 37-48

19,6% (44/224)

3,6% (4/112)

< 0,0001

Οποιεσδήποτε 12 εβδομάδες σε ολόκληρη την περίοδο θεραπείας

70,5% (158/224)

29,5% (33/112)

< 0,0001

Οποιεσδήποτε 24 εβδομάδες σε ολόκληρη την περίοδο θεραπείας

41,1% (92/224)

2,7% (3/112)

< 0,0001

Ποσοστά Επίτευξης Μείωσης Φορτίου Μεταγγίσεων Ερυθρών Αιμοσφαιρίων κατά 50%**

Χρονικό Διάστημα Ανταπόκρισης

Luspatercept

Εικονικό φάρμακο

Τιμή P

Εβδομάδες 13-24

7,6% (17/224)

1,8% (2/112)

0,0303

Εβδομάδες 37-48

10,3% (23/224)

0,9% (1/112)

0,0017

Οποιεσδήποτε 12 εβδομάδες σε ολόκληρη την περίοδο θεραπείας

40,2% (90/224)

6,3% (7/112)

< 0,0001

Οποιεσδήποτε 24 εβδομάδες σε ολόκληρη την περίοδο θεραπείας

16,5% (37/224)

0,9% (1/112)

< 0,0001

**Τα ποσοστά επίτευξης μείωσης του φορτίου μεταγγίσεων ερυθρών αιμοσφαιρίων υπολογίζονται έναντι της έναρξης της μελέτης (δηλαδή στις 12 εβδομάδες πριν από την τυχαιοποίηση).

Περίληψη Ασφαλείας Μελέτης BELIEVE (Πληθυσμός Ασφαλείας)

Ανεπιθύμητες ενέργειες κατά τη διάρκεια της θεραπείας βαθμού 3 και άνω αναφέρθηκαν στο 29,1% (65/223) των ασθενών που λάμβαναν luspatercept και στο 15,6% (17/109) των ασθενών που λάμβαναν εικονικό φάρμακο. Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες αναφέρθηκαν στο 15,2% (34/223) των ασθενών που λάμβαναν luspatercept και στο 5,5% (6/109) των ασθενών που λάμβαναν εικονικό φάρμακο. Ένα περιστατικό TEAE οξείας χολοκυστίτιδας οδήγησε στον θάνατο ενός ασθενούς που λάμβανε εικονικό φάρμακο (0,9%). Κανείς από τους ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία με luspatercept δεν κατέληξε λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών οφειλόμενων στη θεραπεία (TEAE).