Γράφει η κ.Προκοπία Γρ. Βέρρα M.D.

ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ

τ. Διευθύντρια - Επιστ. Υπεύθυνη Δερματολογικού

"Ερρίκος Ντυνάν, Hospital Center"

Μετεκπαιδευθείσα στο Harvard Medical School, USA

Massachusetts General Hospital, Boston, USA

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τί είναι η κνίδωση;

O όρος «Κνίδωση» είναι ήδη γνωστός το 400 π.Χ., όπου στις πρώτες γραφές του Ιπποκράτη υπήρχε περιγραφή των ομοιοτήτων ανάμεσα στη νόσο και τη δερματική αντίδραση στην επαφή με τσουκνίδες ή τα τσιμπήματα των εντόμων, υπήρχε δηλαδή συσχέτιση της Κνίδωσης με την τσουκνίδα (Urtica urens) και για αυτό το λόγο η πάθηση ονομάστηκε Urticaria.

Η κνίδωση είναι μια δερματολογική νόσος, με άγνωστα συνήθως αίτια, που άλλοτε εμφανίζεται καθημερινά και άλλες φορές με εναλλαγές υφέσεων και εξάρσεων. Η νόσος χαρακτηρίζεται από την αιφνίδια εμφάνιση πομφών (εξανθημάτων) ή/και αγγειοοιδήματος για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 6 εβδομάδων.

Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση (ΧΑΚ)

H Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση (ΧΑΚ) αποτελεί ένα σχετικά συχνό νόσημα που επηρεάζει δυσμενώς τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής των ασθενών, αφού όπως έχει διαπιστωθεί όσοι πάσχουν από τη νόσο εκτός από τα ενοχλητικά συμπτώματα έχουν και υψηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, δυσκολία στον ύπνο και μειωμένη σωματική και νοητική κατάσταση. Ο αριθμός των γυναικών που πάσχουν από Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση (ΧΑΚ) είναι σχεδόν διπλάσιος από τον αριθμό των αντρών, ενώ η συχνότητα εμφάνισης μεγιστοποιείται μεταξύ των ηλικιών 20-40, δηλαδή στην πιο παραγωγική ηλικία. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της ΧΑΚ είναι ότι πρόκειται για απρόβλεπτη νόσο με διαφορετική διάρκεια για τον κάθε ασθενή.

Συμπτώματα

Οι ασθενείς με ΧΑΚ διαφέρουν μεταξύ τους και ο τρόπος που βιώνει ο καθένας τη νόσο είναι διαφορετικός. Οι άνθρωποι με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση συχνά εμφανίζουν:

Εξανθήματα / Πομφούς

• Οίδημα κεντρικά περιβαλλόμενο από ερύθημα
• Συνδέονται με κνησμό ή μερικές φορές με αίσθημα καύσου
• Πλήρης αποδρομή σε 1 - 24 ώρες

 ή / και Αγγειοοίδημα

• Αιφνίδιο, εξεσημασμένο οίδημα του δέρματος και του υποδόριου ιστού
• Συχνότερα αίσθημα τάσης παρά κνησμού
• Πιο συχνά προσβάλλονται τα βλέφαρα και τα χείλη
• Βραδύτερη αποδρομή από τους πομφούς, έως και 72 ώρες

Αυτά είναι και τα συμπτώματα που θα μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε την Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση και να απευθυνθούμε στον ειδικό δερματολόγο.

Διάρκεια

Η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, για τους περισσότερους ασθενείς, έχει ημερομηνία λήξης, και η συνεργασία με τον ειδικό ιατρό, θα οδηγήσει σε ταχύτερο έλεγχο των συμπτωμάτων και τελικά σε ύφεση. Η διάρκεια ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό,  εκτιμάται ότι στους περισσότερους ασθενείς με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση η μέση διάρκεια της νόσου είναι 1-5 χρόνια, ενώ ένας σημαντικός αριθμός ασθενών (τουλάχιστον το 20%) παραμένουν συμπτωματικοί 5–10 χρόνια μετά την έναρξη της νόσου. Η συνολική διάρκεια της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης φαίνεται ότι μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε ασθενείς που διαθέτουν τα εξής χαρακτηριστικά: (1) σοβαρότερη νόσο, (2) αγγειοοίδημα, (3) αυτοανοσία και (4) συνδυασμό με κάποια άλλη μορφή κνίδωσης.

Αντιμετώπιση/Θεραπεία

Στην προσπάθεια αντιμετώπισης της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης και εξάλειψης των συμπτωμάτων, απαιτείται η άμεση και συστηματική συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό, σε συνδυασμό με στενή και τακτική παρακολούθηση. Για τη διάγνωση της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης χρειάζονται τρία απλά βήματα: λήψη εκτενούς ιστορικού, φυσική εξέταση, διαγνωστικός έλεγχος.

Στη θεραπεία της χρόνιας αυθόρμητης κνίδωσης τον πρώτο και κύριο λόγο έχουν τα αντιισταμινικά φάρμακα. Τα αντιισταμινικά είναι αποτελεσματικά στον έλεγχο των συμπτωμάτων της νόσου, τόσο στην μείωση του κνησμού όσο και των πομφών. Δυστυχώς περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στα αντιισταμινικά με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται από τα συμπτώματα της νόσου παρόλο που λαμβάνουν θεραπεία.

Τα τελευταία χρόνια τα δεδομένα στη θεραπεία της χρόνιας κνίδωσης άλλαξαν δραματικά υπέρ των ασθενών. Σε αυτό συνέτεινε η έλευση νέων πιο στοχευμένων σκευασμάτων που μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντική ανακούφιση και καλύτερη ποιότητα ζωής. Τα αποτελέσματα από τη χρήση των νέων αυτών σκευασμάτων στην χρόνια αυθόρμητη κνίδωση είναι θεαματικά ακόμα και από την πρώτη χορήγηση, οδηγώντας σε ύφεση της νόσου και ανακούφιση των ασθενών. Με τις νεότερες θεραπείες μπορεί να επιτευχθεί ο θεραπευτικός στόχος για τους ασθενείς με ΧΑΚ, που είναι η πλήρης ύφεση των συμπτωμάτων με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια. Σημαντικό επίσης είναι ο απλός εργαστηριακός έλεγχος που απαιτείται, αρχικά, ως σημείο αναφοράς, και στη συνέχεια ως μια απλή παρακολούθηση.