ΠΑΘΗΣΕΙΣ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Νέα θεραπευτική επιλογή για άτομα με υποτροπιάζουσες μορφές πολλαπλής σκλήρυνσης με ενεργή νόσο

Νέα θεραπευτική επιλογή για άτομα με υποτροπιάζουσες μορφές πολλαπλής σκλήρυνσης με ενεργή νόσο

Είναι σημαντικές οι επιτυχίες που καταγράφονται με τη βοήθεια της επιστημονικής έρευνας και της εξέλιξης στην τεχνολογία των φαρμάκων εναντίον μίας εξαιρετικά «σκληρής και ύπουλης» νόσου της Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Η έγκαιρη χορήγηση νεότερων και αποτελεσματικότερων θεραπειών αποδεικνύει στην κλινική πράξη ότι είμαστε όλο και πιο κοντά στην επίτευξη του διπλού στόχου έναντι της ΠΣ: της αποτροπής στην εξέλιξη της αναπηρίας και της αποφυγής των υποτροπών.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Η πολλαπλή σκλήρυνση υπολογίζεται ότι προσβάλει περίπου 700.000 άτομα στην Ευρώπη, εκ των οποίων περίπου 96.000 εμφανίζουν πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή με υψηλό επίπεδο αναπηρίας. Τα περισσότερα άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση εμφανίζουν υποτροπιάζουσα ή πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή κατά τη διάγνωση, μια μορφή νόσου που προκαλεί αναπηρία, η οποία είναι μη αναστρέψιμη και αναπτύσσεται ταχύτατα. «Είναι η δυσκολότερη μορφή της νόσου» αναφέρει στο dailypharmanews.gr

Ο ομότιμος καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Αλέξανδρος Παπαδημητρίου, με αφορμή και τις σχετικές ανακοινώσεις του 5ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Ελληνικής Ακαδημίας Νευρολογίας, που διεξήχθη από τις 5 έως τις 8 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη. «Μέχρι πρόσφατα δεν είχαμε καμία αποτελεσματική θεραπεία στα χέρια μας για τους ασθενείς με ΠΣ αυτής της κατηγορίας. Όταν γινόταν η διάγνωση πρωτοπαθώς προϊούσας μορφής, πραγματικά εμείς οι γιατροί δίναμε κάποιες θεραπείες χωρίς όμως με σιγουριά να ξέρουμε ότι θα φέρουν κάποια ωφέλεια. Ευτυχώς, πρόσφατα, προστέθηκε στη φαρέτρα μας μία αποτελεσματική θεραπεία, που θα την χαρακτήριζα μία «επανάσταση» για κάποιες μορφές της νόσου –όπως η πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή- με την έγκριση του ocrelizumab από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι σημαντική η αποτελεσματικότητά του για αυτή την κατηγορία των ασθενών μας».

Τι σημαίνει έγκαιρη έναρξη της θεραπείας

«Με την έναρξη των συμπτωμάτων πρέπει ο ασθενής να αρχίζει θεραπεία» τονίζει ο κ. Παπαδημητρίου, καθώς πολλές μελέτες δείχνουν ότι, εάν δε συμβεί αυτό, θα υπάρξει σίγουρα αναπηρία (κινητική και πολλές φορές και νοητική). Έχει αλλάξει η γνώση και η νοοτροπία των γιατρών στο θέμα- που στηριζόταν στην άποψη ότι υπάρχει μία καλοήθης μορφή της νόσου χωρίς υποτροπές. Αυτό όμως δεν το γνωρίζουμε εκ των προτέρων οπότε καλό είναι να μην το ρισκάρουμε, καθώς η νόσος πάντα ακολουθεί μία προοδευτική πορεία. Κάθε καθυστέρηση στη χορήγηση θεραπείας μπορεί να σημαίνει εξέλιξη της αναπηρίας για τον ασθενή και το αποτελεσματικό φάρμακο δεν είναι πλέον αποτελεσματικό όταν ο ασθενής μας βρίσκεται στο καροτσάκι». «Πρέπει να τεθεί σωστά η διάγνωση και να προβλέπουμε ποιοι ασθενείς θα έχουν υποτροπιάζουσα μορφή και να γίνει άμεση έναρξη της θεραπείας».

Το ακόμα σημαντικότερο, όπως επισημαίνει ο κ. Παπαδημητρίου είναι ότι ακόμα και σε μέσο στάδιο της πρωτοπαθώς προϊούσας μορφής της ΠΣ, όταν έχει αρχίσει η προοδευτικότητα της νόσου, η χορήγηση θεραπείας με ocrelizumab μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, «μεταβάλλοντας την πορεία, σταθεροποιώντας την κατάσταση του ασθενούς και βελτιώνοντας την κινητικότητά του».  

Το ocrelizumab

Είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να στοχεύει εκλεκτικά έναν συγκεκριμένο τύπο κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, που ονομάζονται CD20- Β-λεμφοκύτταρα, που εκτιμάται ότι συμβάλλουν στην καταστροφή της μυελίνης (ουσίας που παίζει βασικό ρόλο στη μόνωση και υποστήριξη των νευρικών κυττάρων) και στην αξονική βλάβη (στα νευρικά κύτταρα). Αυτή η καταστροφή των νευρικών κυττάρων μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία τα άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση. Βάσει των προκλινικών μελετών, το ocrelizumab δεσμεύεται στις CD20 επιφανειακές κυτταρικές πρωτεΐνες, που εκφράζονται σε ορισμένα Β κύτταρα, αλλά όχι στα αρχέγονα κύτταρα ή τα πλασματοκύτταρα, και επομένως σημαντικές λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος μπορούν να διατηρηθούν.

Η συγκεκριμένη θεραπεία είναι η πρώτη που λαμβάνει έγκριση για χορήγηση σε ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές πολλαπλής σκλήρυνσης με ενεργή νόσο, η οποία καθορίζεται βάσει των κλινικών ή απεικονιστικών χαρακτηριστικών, και για ασθενείς με πρώιμη πρωτοπαθώς προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση, όσον αφορά στη διάρκεια της νόσου και στο επίπεδο της αναπηρίας, και με χαρακτηριστικά απεικόνισης που είναι ενδεικτικά της φλεγμονώδους δραστηριότητας.

Το επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι η θεραπεία χορηγείται με ενδοφλέβια έγχυση κάθε έξι μήνες. Η αρχική δόση χορηγείται ως δύο εγχύσεις των 300 mg, χορηγούμενες με διάστημα 2 εβδομάδων μεταξύ των δόσεων. Οι επόμενες δόσεις χορηγούνται ως εφάπαξ έγχυση των 600 mg. «Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τους ασθενείς μας», σημειώνει τέλος ο καθηγητής Αλέξανδρος Παπαδημητρίου, «το ότι ξεχνούν τη νόσο τους καθώς ξεφεύγουν από την ανάγκη καθημερινής ή έστω πολύ συχνής χορήγησης της θεραπείας».