της Ρούλας Σκουρογιάννη
Αφήνοντας ιδιόχειρο σημείωμα και ηχητικό ντοκουμέντο, αποχαιρέτησε τους αγαπημένους του ανθρώπους και τελείωσε τη ζωή του με αξιοπρέπεια, όπως επιθυμούσε και διεκδικούσε μήνες τώρα, τα ξημερώματα της Δευτέρας σε ηλικία 63 ετών, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Αλέξανδρος Βέλιος.
«Έζησα δημιουργικά και, εν πολλοίς, ασυμβίβαστα. Φεύγω πλήρης»
Όταν συνειδητοποίησε ότι η κατάσταση της υγείας του ήταν μη αναστρέψιμη και ο καρκίνος τον είχε νικήσει, ο Αλ. Βέλιος επέλεξε τη λύση της ευθανασίας για να φύγει από τη ζωή ήρεμος και με αξιοπρέπεια, όπως ήταν η δική του επιθυμία και επιλογή.
Τους τελευταίους μήνες είχε δηλώσει δημόσια πως θα κατέφευγε στην ευθανασία, προτού τον συνθλίψει κυριολεκτικά ο καρκίνος. Στο βιβλίο «Εγώ κι ο θάνατός μου – Το δικαίωμα στην ευθανασία», ανέφερε το δικαίωμα στο θάνατο, το θεωρούσε το πιο θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Σε δημόσιες εμφανίσεις του, είχε αποκαλύψει ότι είχε επιλέξει τη λύση της «υποβοηθούμενης αυτοκτονίας» και σκόπευε να πάει στη Ζυρίχη, όπου είναι νόμιμη διαδικασία. Τελικά, δεν πήγε στη Ζυρίχη αλλά επέλεξε τη λύση της «μη υποβοηθούμενης ευθανασίας», στο σπίτι του στο Γέρακα. Έκλεισε τον κύκλο της ζωής του με ένα δικό του επίλογο, που ίσως ήταν η μόνη επιλογή -που εκείνος διέκρινε- στην αξιοπρέπεια, αποχαιρετώντας με ένα γράμμα και ένα βίντεο όλους όσους αγάπησε.
Είναι η ευθανασία η μόνη «λύση» για τα προβλήματα στο τέλος της ζωής;
Εκτός από το ηθικό δίλλημα για το αν έχει το δικαίωμα ο άνθρωπος να δίνει ο ίδιος τέλος στη ζωή του και αν πρέπει η ίδια η πολιτεία να τον υποστηρίζει σε αυτό, υπάρχει και η θέση των επαγγελματιών υγείας, όπως την έχει παρουσιάσει πρόσφατα στο dailypharmanews.gr, ο Δρ. Χρήστος Αργυρόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Νεφρολογίας, στο Τμήμα Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου στο Νέο Μεξικό, «…η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών που επιζητούν την ευθανασία, βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα μιας καταληκτικής νόσου με έντονο συνοδό πόνο, ή με μια εκφυλιστική νόσο που υποβαθμίζει την αξιοπρέπεια και την ποιότητα της ζωής τους. Για πολλούς από τους ασθενείς αυτούς, οι εκδηλώσεις αυτές δεν έχουν βιωθεί σαν εμπειρίες, αλλά προβάλλονται σαν βεβαιότητες για το εγγύς μέλλον. Για τον ασθενή και τον επαγγελματία υγείας που βρίσκονται αντιμέτωποι με μια τέτοια κατάσταση, η διαρκής ενημέρωση για τις εξελίξεις πάνω στο νόσημα και τις θεραπευτικές επιλογές είναι ουσιαστικής σημασίας.
»Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS) που από μια θανατηφόρα, εκφυλιστική και επώδυνη πάθηση, μετατράπηκε σε χρόνιο νόσημα μέσα σε λίγους μήνες από την έγκριση της συνδυαστικής θεραπείας με αντιρετροϊκούς παράγοντες. Ακόμα και σε περιπτώσεις που οι διαθέσιμες θεραπείες δε μεταβάλλουν τόσο δραστικά την φυσική πορεία της νόσου, η υψηλής ποιότητας παρηγορητική φροντίδα μπορεί να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα σε τέτοιο βαθμό, που να επιτρέψει μια λίγο ως πολύ αξιοπρεπή ύπαρξη μέχρι το φυσικό τέλος.
»Δυστυχώς, τα σύγχρονα συστήματα υγείας, πόσο μάλλον αυτό της Ελλάδας την εποχή της οικονομικής κρίσης, δεν είναι προσανατολισμένα προς την παροχή παρηγορητικής θεραπείας, παράλληλα με (ή ακόμα και αντί για) υψηλής εντάσεως και όχλησης ιατρικών παρεμβάσεων. Σε αυτό το αντίξοο περιβάλλον, είναι αρκετά συχνό να εμφανίζεται και μια αρκετά έντονη δευτερογενής κατάθλιψη, η οποία και οδηγεί τον ασθενή να αποζητήσει την ευθανασία σαν λύτρωση. Είναι η άποψη του γράφοντα, ότι το πεδίο εφαρμογής ευθανασίας (ακόμα και στα νομικά συστήματα που αυτή επιτρέπεται), θα ήταν δραστικά μικρότερο, εφ’ όσον καλύπτονταν τα ελλείμματα ενημέρωσης, μη αποτελεσματικής επικοινωνίας θεράποντος-ασθενούς, ανεπαρκούς παρηγορητικής θεραπείας και μη διαγνωσμένης κατάθλιψης στο τέλος της ζωής».
